Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Przemysł stalowy: utrzymanie stabilnego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego w Europie.

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Przemysł stalowy: utrzymanie stabilnego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego w Europie

(2017/C 017/04)

(Dz.U.UE C z dnia 18 stycznia 2017 r.)

Sprawozdawca:	Isolde RIES (DE/PES), pierwsza wiceprzewodnicząca parlamentu kraju związkowego Saara
Dokument źródłowy:	Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego "Przemysł stalowy: utrzymanie stabilnego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego w Europie"
	COM(2016) 155 final

UWAGI OGÓLNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

Znaczenie i otoczenie sektora stalowego w Unii Europejskiej

1. Podkreśla, że sektor stalowy UE odgrywał i odgrywa główną rolę w procesie integracji europejskiej i jest jedną z zasadniczych podstaw dobrobytu, tworzenia wartości, inwestycji i zatrudnienia w Europie. Z 330 000 zatrudnionych i 500 miejscami produkcji w 23 państwach członkowskich stanowi on strategiczną branżę o kluczowym znaczeniu. W 2014 r. ta gałąź gospodarki wytworzyła ok. 169 mln ton stali, co stanowiło 10 % produkcji światowej, oraz wygenerowała łączny obrót w wysokości 166 mld EUR, co odpowiada 1,3 % produktu krajowego brutto UE.

2. Zwraca uwagę, że pomimo spadku produkcji i zatrudnienia w ciągu ostatnich dziesięcioleci przemysł stalowy pozostaje kluczowym czynnikiem dla reindustrializacji Europy. Ogłoszony w komunikacie Komisji z dnia 22 stycznia 2014 r. pt. "Działania na rzecz odrodzenia przemysłu europejskiego" cel dotyczący zwiększenia do 2020 r. udziału przemysłu w produkcie krajowym brutto do 20 % jest osiągalny tylko z konkurencyjnym przemysłem stalowym.

3. Zwraca uwagę na ścisłe powiązania gospodarcze przemysłu stalowego z sektorami wyższego i niższego szczebla. Przemysł stalowy razem z dostawcami produktów i usług wstępnych, takimi jak górnictwo, energetyka, sieci transportowe i dostawcy usług, oraz z odbiorcami, takimi jak przemysł metalowy, produkcja pojazdów, przemysł maszynowy i budowlany, tworzy sięgające daleko sieci tworzenia wartości i klastry.

4. Podkreśla, że przyszły rozwój przemysłu stalowego będzie miał bezpośrednie i pośrednie konsekwencje dla rozwoju regionalnego i lokalnego oraz że konkurencyjny i zrównoważony przemysł stalowy jest ponadto warunkiem ożywienia gospodarczego i procesów wzrostu gospodarczego w wielu regionach europejskich. Zauważa, że sektor stalowy jest również ważnym źródłem zatrudnienia pośredniego, ponieważ odgrywa istotną rolę wobec wielu innych sektorów przemysłu.

5. Zwraca uwagę na fakt, że europejski przemysł stalowy jest integralnym elementem międzynarodowych rynków towarowych, zaopatrzeniowych i zbytu i pod tym względem jest zależny od równych warunków działania.

6. Podkreśla, że przedsiębiorstwa przemysłu stalowego są same w sobie energochłonne, a koszty energii stanowią ok. 40 % kosztów operacyjnych. Ta gałąź przemysłu jest w związku z tym zależna od bezpiecznych dostaw energii po korzystnej cenie.

7. Podkreśla wkład przemysłu stalowego w realizację transformacji energetyki i przeciwdziałanie zmianie klimatu. Innowacyjne produkty stalowe są niezbędne np. do budowy turbin wiatrowych, wysokowydajnych elektrowni i pojazdów elektrycznych. Chociaż produkcja stali jest głównym źródłem emisji CO₂, innowacyjne produkty stalowe pozwalają zaoszczędzić sześć razy więcej emisji CO₂, niż powoduje ich produkcja.

8. Przypomina, że przemysł stalowy ma strategiczne znaczenie dla tworzenia infrastruktury kolejowej na kontynencie europejskim. Podobnie istotny jest jego wkład w tworzenie lokalnych sieci transportu kolejowego, co stanowi alternatywne rozwiązanie umożliwiające rozrzedzenie ruchu samochodowego, zwłaszcza w związku z poprawą jakości życia i środowiska na obszarach metropolitalnych.

9. Podkreśla, że mający siedzibę w Europie producenci stali muszą realizować produkcję w sposób jak najbardziej oszczędny kosztowo i zasobooszczędny oraz poprzez ciągłe inwestycje utrzymywać jej zgodność z najnowszymi osiągnięciami techniki. Długoterminowa konkurencyjność zależy również od ich zdolności do opracowania przełomowych technologii w takich obszarach, jak np. efektywność energetyczna. Równie ważne jest jednak, by UE i jej państwa członkowskie, podejmując decyzje, stale miały na uwadze ich wpływ na krajową i międzynarodową konkurencyjność sektora stalowego oraz długoterminowe skutki gospodarcze.

10. Stwierdza, że dla zapewnienia swego przetrwania przemysł stalowy musi nadal wykazywać, że poprzez innowacje i przyjazność dla środowiska jest gotowy radzić sobie z wyzwaniami, jakie niesie przyszłość. Chodzi tutaj np. o aktywne przyczynianie się do ochrony środowiska i klimatu, ale również o konsekwentne zachowywanie standardów technicznych w dziedzinie polityki ochrony środowiska i klimatu w przypadku reinwestycji.

11. Podkreśla wysokie standardy społeczne europejskiego przemysłu stalowego i jego wysiłki na rzecz ochrony klimatu i środowiska.

12. Stwierdza, że recykling stali powoduje oszczędność surowców i energii, zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych oraz wzmocnienie gospodarki o obiegu zamkniętym. Powinno się szczególnie podkreślić, że materiał, jakim jest stal, może być w 100 % recyklingowany. Należy dalej rozwijać recykling stali i ponowne użycie stali z recyklingu, mając na uwadze cel konkurencyjnej i zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym oraz fakt, że UE ma dodatni bilans handlu złomem. Ponadto opracowywanie nowych gatunków stali, żelazostopów oraz technologii odlewania i wytwarzania kryje w sobie ogromny potencjał rynkowy.

13. Podkreśla, że europejski przemysł stalowy z najbardziej nowoczesnymi technologiami i specjalistami o wysokich kwalifikacjach uzyskuje doskonałe wyniki w produkcji stali, a przy tym w centrum jego uwagi znajdują się zorientowane na wymagania klientów badania naukowe i rozwój produktów. Rozwój innowacyjnych produktów wysokiej jakości przyczynia się zapewnienia i zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw.

14. Potwierdza, że nowoczesna produkcja stali zależy w dużym stopniu od stałego rozwoju siły roboczej o wysokich kwalifikacjach, która posiada zdolność znajdowania rozwiązań skierowanych w przyszłość. Zauważa, że program na rzecz nowych umiejętności będzie wspierać ciągłe inwestowanie w ludzi, w tym przekwalifikowywanie i podnoszenie kwalifikacji. Będzie on korzystny dla wielu sektorów gospodarki, w tym dla przemysłu stalowego.

15. Popiera wysiłki europejskiego przemysłu stalowego na rzecz zagwarantowania równości szans wszystkim pracownikom. I tak na przykład odsetek kobiet w tym sektorze w ciągu ostatnich 10 lat zwiększył się i wynosi obecnie od 6 do 25 %, w zależności od stanowiska i państwa członkowskiego. Także przez ostatnie dwa lata przedsiębiorstwa w różnych państwach członkowskich podejmowały szereg inicjatyw, aby zachęcić kobiety do pracy w sektorze stali.

16. Zauważa, że przemysł stalowy UE zajmuje czołową pozycję pod względem bezpieczeństwa i higieny oraz zapewnia najwyższe na świecie standardy higieny przemysłowej w miejscu pracy. Wymiana sprawdzonych praktyk dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy jest szczegółowo omawiana na szczeblu UE. Poza tym przemysł stalowy UE uczestniczy w intensywnym dialogu społecznym na szczeblu UE.

17. Podkreśla, że umiejętności i technologie cyfrowe muszą być w większym stopniu uwzględniane w kształceniu i kształceniu zawodowym, szczególnie w formie praktyk zawodowych. Podkreśla, że digitalizacja procesów produkcyjnych wymaga pracowników o wyższych kwalifikacjach ze względu na większą złożoność zadań ¹ .

18. Podkreśla, że większa złożoność zadań wynikająca z digitalizacji procesów produkcyjnych wymaga od pracowników zwiększonych zdolności abstrakcyjnego myślenia i rozwiązywania problemów. Dodatkowo pracownicy muszą sami zorganizować swoją pracę i posiadać wysokie kompetencje w zakresie interdyscyplinarnego i realizowanego pod własnym kierownictwem działania oraz komunikacji.

19. Zwraca uwagę, że światowe nadwyżki zdolności, okresy niskich cen, wysokie ceny energii oraz opłaty i podatki od nośników energii, zbliżająca się reforma unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, a także zakłócające konkurencję praktyki dumpingowe producentów stali spoza UE stanowią ogromne obciążenie dla Europy jako miejsca produkcji stali. Produkcja stali surowej i udziały europejskiego sektora stalowego w rynku światowym zmniejszają się, co prowadzi do procesów dostosowania działalności gospodarczej i zatrudnienia.

20. Odnotowuje z zaniepokojeniem katastrofalne skutki społeczne i gospodarcze dla społeczności lokalnych i regionalnych wynikające z likwidacji lub zmniejszenia produkcji żelaza i stali, a także potrzebę zastosowania środków w celu wspierania tych społeczności, aby możliwa była ich rewitalizacja i rozwój.

21. Stwierdza, że europejska strategia na rzecz przyszłości przemysłu stalowego jest rozsądna i obiecująca. Niezbędne jest przy tym włączenie samorządów lokalnych i regionalnych do procesów konsultacyjnych i decyzyjnych oraz uwzględnienie miejscowych uwarunkowań i specjalizacji przedsiębiorstw.

22. Opowiada się za polityką przemysłową UE opierającą się na ideach konkurencyjności przemysłu stalowego i otoczenia zgodnego z zasadami konkurencji, poprzez którą można perspektywicznie zabezpieczyć i rozbudować istniejące stalownie i miejsca pracy.

23. Podziela wyrażony przez Komisję w planie działania w zakresie energii do 2050 r. pogląd, że obniżenie emisyjności sektora energetycznego oraz scenariusz zakładający wysoki udział źródeł odnawialnych w produkcji energii mogą na dłuższą metę nieść ze sobą mniejsze koszty niż dalsza realizacja obecnej polityki, a ponadto że w przyszłości ceny energii jądrowej oraz energii pochodzącej z paliw kopalnych będą prawdopodobnie nadal rosły, ceny energii ze źródeł odnawialnych zaś mogą spadać. W tym kontekście dostrzega też wysiłki państw członkowskich zmierzające do tego, aby przewidzieć odpowiednią rekompensatę nadmiernych obciążeń finansowych dla podlegającego konkurencji międzynarodowej przemysłu stalowego, które to obciążenia wynikają z rozwoju energii odnawialnych. Domaga się jednak, by na szczeblu europejskim zagwarantować, że owe krajowe mechanizmy odszkodowawcze, zwłaszcza w postaci dopłat, nie doprowadzą do zakłócenia konkurencji na wewnętrznym rynku UE.

24. Zwraca uwagę, że należy pomóc społecznościom zależnym od przemysłu stalowego rozszerzyć zakres działalności gospodarczej, zanim przeprowadzona zostanie restrukturyzacja. Dywersyfikację struktury gospodarczej, która powinna zmierzać przede wszystkim do tworzenia synergii między zrównoważonym przemysłem i usługami, można by promować także za pomocą zachęt podatkowych.

Reforma systemu handlu uprawnieniami do emisji

25. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada Europejska w konkluzjach z 23-24 października 2014 r. zabiega o kompromis między celami redukcji emisji gazów cieplarnianych z jednej strony a celami zapewnienia konkurencyjności przemysłu europejskiego z drugiej.

26. Zwraca jednak uwagę, że uchwalone przez Radę Europejską podwyższenie współczynnika rocznej redukcji maksymalnie dopuszczalnych emisji przemysłu z 1,74 % w trzecim okresie rozliczeniowym 2013-2020 do 2,20 % w czwartym okresie rozliczeniowym 2021-2030 mimo kontynuacji przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji na podstawie wartości odniesienia może prowadzić do znacznych niedoborów uprawnień i tym samym do dodatkowych obciążeń dla sektora stalowego, których nie muszą ponosić konkurenci w państwach bez systemu handlu uprawnieniami do emisji.

27. Uważa, że konieczne jest ustanowienie systemu handlu uprawnieniami do emisji na poziomie światowym w celu zapewnienia konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich i uniknięcia ucieczki emisji poprzez zapobieganie dalszemu zwiększaniu liczby uprawnień sprzedawanych na aukcji. Dalsze gwarancje mogłyby przyjąć formę zharmonizowanych mechanizmów rekompensowania kosztów pośrednich (takich jak koszty energii elektrycznej) lub formę wskaźników opartych na dokładnych i aktualnych danych.

28. Zauważa ponadto w tym kontekście, że wartość odniesienia dla surówki w przypadku przydziału uprawnień w przemyśle stalowym już w trzecim okresie rozliczeniowym 2013-2020 jest o około 10 % mniejsza od realnych możliwości fizycznych i technicznych. Przy tym wartość odniesienia dla spieku także nie została właściwie obliczona, gdyż obejmuje zakłady produkujące granulat stalowy. Przydział uprawnień należy przeprowadzać w oparciu o stan faktyczny, w pełni uwzględniając wytwarzanie energii elektrycznej z gazów kominowych z przemysłu stalowego, i odpowiednio dostosowywać go do postępu technicznego. Jednocześnie zaś przydział uprawnień w procesie produkcji powinien być przeprowadzony w sposób dynamiczny.

29. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja złożyła wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE w celu wzmocnienia racjonalnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych odpowiednio wcześniej przed rozpoczęciem czwartego okresu rozliczeniowego unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji.

30. Wiąże z tym nadzieję, że wszystkim zainteresowanym stronom będzie można odpowiednio wcześnie zapewnić jasne informacje co do przyszłego warunków ramowych unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji.

31. Dostrzega jednocześnie konieczność uzgodnienia i dogłębnego przedyskutowania reformy unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.

32. Niemniej jednak stwierdza z niepokojem, że wniosek Komisji dotyczący dyrektywy niewystarczająco uwzględnia wyrażoną przez Radę Europejską troskę o zapewnienie międzynarodowej konkurencyjności przemysłu, ponieważ właśnie na europejski przemysł stalowy przypadają znaczące i zagrażające jego istnieniu obciążenia kosztami.

33. Domaga się w związku z tym, by dokonano gruntownej zmiany wniosku dotyczącego dyrektywy w dalszej procedurze ustawodawczej i rozważono przy tym - gwarantując skuteczność unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji oraz odpowiedni podział obciążeń pomiędzy wszystkie sektory gospodarki - w szczególności następujące założenia:

- zupełna rezygnacja z obciążania najwydajniejszych zakładów,

- dalsze utrzymywanie zachęt na rzecz rozwoju technologicznego i zmniejszania obciążenia dla środowiska, poprzez realne oraz osiągalne technicznie i ekonomicznie wartości odniesienia na podstawie 10 % najwydajniejszych zakładów,

- całkowite uwzględnienie emisji pochodzących z wytwarzania energii elektrycznej z gazów kominowych przy ustalaniu wartości odniesienia,

- brak ryczałtowej redukcji wartości odniesienia i rezygnacja ze współczynnika korekcji,

- brak zmniejszenia kompensacji ceny energii elektrycznej dla branż energochłonnych i możliwość rekompensaty wszystkich kosztów pośrednich, przy czym na szczeblu europejskim powinno się co najmniej rozważyć parametry odniesienia, aby uniknąć zakłóceń konkurencji na europejskim rynku wewnętrznym,

- uwzględnienie produktów wstępnych przemysłu energochłonnego w regulacjach dotyczących zapobiegania przenoszeniu produkcji za granicę,

- dostosowanie przydziałów do zmieniających się poziomów produkcji.

34. Uważa, że całkowita rekompensata przerzuconych w cenę energii elektrycznej kosztów emisji gazów cieplarnianych jest niezbędna do przeciwdziałania możliwej ucieczce emisji. Ponieważ ta rekompensata może jak dotąd być dokonywana przez poszczególne państwa członkowskie w różny sposób, nie są wykluczone zakłócenia konkurencji. Komisja Europejska powinna w związku z tym sprawdzić, czy rekompensata nie powinna zostać w przyszłości ujednolicona lub czy nie powinna być przyznawana na szczeblu UE.

35. Z wyraźnym zadowoleniem przyjmuje fakt, że społeczność międzynarodowa podczas paryskiej konferencji klimatycznej po raz pierwszy w sposób wiążący w świetle prawa międzynarodowego opowiedziała się za ograniczeniem ocieplenia klimatu Ziemi do poziomu poniżej 2 ^oC i chce podjąć poważne wysiłki na rzecz ograniczenia globalnego wzrostu temperatury do 1,5 ^oC. Myśl przewodnia, aby w drugiej połowie tego wieku osiągnąć globalną neutralność emisyjną w przypadku gazów cieplarnianych, wymaga jeszcze konkretyzacji w odniesieniu do skutków dla rozwoju przemysłu wytwórczego. Otwarta opcja rozwoju i uzgodnienia mechanizmów rynkowych w światowym i racjonalnym kosztowo handlu uprawnieniami do emisji daje szansę na perspektywiczne zmniejszenie lub uniknięcie zakłóceń konkurencji spowodowanych łagodzeniem zmiany klimatu.

Handel zagraniczny UE

36. Dostrzega, że brak równych warunków działania, nieuczciwe praktyki przedsiębiorstw związane z handlem zagranicznym oraz nierówna polityka handlu zagranicznego państw spoza UE stanowią poważne zagrożenia dla europejskiego przemysłu stalowego.

37. Z tego powodu widzi w unijnej polityce handlu zagranicznego, łącznie z jej instrumentami ochrony handlu, niezbędny środek do zapewnienia międzynarodowej konkurencyjności europejskiego przemysłu stalowego i popiera postulat Parlamentu dotyczący ogólnej reformy unijnych instrumentów ochrony handlu w celu usunięcia z systemu unijnego tzw. "elementów WTO +" i zapewnienia w szczególności równych warunków działania przemysłu UE wobec Chin ² .

38. Stwierdza z zaniepokojeniem, że światowy przemysł stalowy zgłasza nadwyżki zdolności produkcyjnych w wysokości 452 mln ton oraz że nadwyżki zdolności chińskiego przemysłu stalowego wciąż skutkują importem produktów do UE po cenach dumpingowych, niekiedy za pośrednictwem państw trzecich, co bez skutecznych środków zaradczych polityki handlowej UE zagraża zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio istnieniu całego europejskiego przemysłu stalowego oraz wielu miejsc pracy.

39. Apeluje o stworzenie mechanizmu, który może być skuteczny w krajach trzecich. Jego celem byłoby kontrolowanie sposobu, w jaki działają zakłady przetwarzające surowce wtórne (złom) w krajach docelowych, tak by uniknąć eksportu do krajów trzecich, które nie przetwarzają odpadów w sposób ekologiczny.

40. Wzywa instytucje UE, by upoważniły Komisję do stosowania niestandardowej metodologii w dochodzeniach antydumpingowych i antysubsydyjnych w sprawie przywozów z Chin na mocy sekcji 15 Protokołu przystąpienia Chin do WTO, do czasu spełnienia przez Chiny wszystkich pięciu kryteriów UE, które są wymagane, by przyznać status gospodarki rynkowej. Z dużym zaniepokojeniem zwraca uwagę, że wraz z możliwym przyznaniem Chińskiej Republice Ludowej statusu gospodarki rynkowej w grudniu 2016 r. skuteczne środki antydumpingowe stałyby się prawie niemożliwe z uwagi na zmienioną wtedy metodę obliczania marginesów dumpingu. Podkreśla jednocześnie, że nie ma wymogu, by członkowie WTO automatycznie przyznali Chinom status gospodarki rynkowej w 2016 r.

41. W tym kontekście przypomina, że Chiny spełniają obecnie tylko jedno z pięciu unijnych kryteriów uznania za gospodarkę rynkową. Do kryteriów technicznych zaliczają się decyzje biznesowe podejmowane na podstawie sygnałów rynkowych, rachunkowość przedsiębiorstw prowadzona według międzynarodowych standardów, brak istotnego zniekształcenia kosztów produkcji i sytuacji finansowej przedsiębiorstw przez wcześniejszy system gospodarki nierynkowej, przepisy dotyczące własności i niewypłacalności, które zapewniają pewność prawa i stabilność zarządzania przedsiębiorstwem, oraz przeliczanie kursów walut po cenach rynkowych.

42. Wzywa w związku z tym Komisję, aby z myślą o analizie gospodarczych i społecznych skutków przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej poczekała na zajęcie stanowiska przez zainteresowane kręgi biznesowe i aby dążyła do bliskiego porozumienia z innymi ważnymi państwami członkowskimi WTO, takimi jak Stany Zjednoczone, zanim podejmie decyzję dotyczącą przyznania statusu gospodarki rynkowej.

43. Na wypadek przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej domaga się stworzenia równoważnych i skutecznych instrumentów ochrony sprawiedliwego handlu. W tym kontekście należy także wziąć pod uwagę rozwiązanie polegające na tym, że w przyszłości w podstawowym rozporządzeniu antydumpingowym UE nie będzie się wyraźnie wyszczególniać krajów o gospodarce nierynkowej, lecz zostaną w nim określone ogólne reguły dotyczące gospodarek nierynkowych. W takim przypadku metodę kraju analogicznego można byłoby zastąpić inną metodą, jednak ciężar dowodu na funkcjonowanie gospodarki rynkowej nadal spoczywałby na krajach o gospodarce nierynkowej.

44. Na wypadek przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej domaga się stworzenia równoważnych i skutecznych instrumentów ochrony sprawiedliwego handlu.

45. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w lutym 2016 r. Komisja nałożyła tymczasowe cła antydumpingowe na import z Rosji i Chin płaskich wyrobów stalowych walcowanych na zimno.

46. Ubolewa jednak, że Komisja zastosowała przy tym w przypadku chińskich wyrobów stalowych "zasadę niższego cła" i nałożyła tymczasowe cła antydumpingowe, które są niższe od ustalonych marginesów dumpingu.

47. Widzi w zastosowaniu tej zasady zbyt małą ochronę konkurencyjności europejskiego przemysłu stalowego.

48. Przypomina, że postanowienia WTO nie nakazują stosowania takiej zasady, a inne regiony, jak np. USA, również jej nie praktykują.

49. Uważa w związku z tym, że ważne jest, aby w ramach reformy instrumentów ochrony handlu znieść "zasadę niższego cła", zwłaszcza w przypadku występowania nadwyżek zdolności produkcyjnych.

50. Wyraża zadowolenie, że dnia 28 kwietnia 2016 r. Komisja Europejska podjęła zapowiedzianą w planie działania decyzję o ponownym wprowadzeniu systemu uprzedniego nadzoru w przypadku importu wyrobów stalowych do UE. W ramach tego sytemu wymagane będzie pozwolenie na przywóz tego rodzaju wyrobów do UE. Umożliwi on także przewidywanie krótkoterminowego rozwoju sytuacji rynkowej i pomoże Komisji odpowiednio przeciwdziałać nieuczciwym przywozom, dając jej możliwość wszczęcia postępowania, gdy pojawi się ryzyko, że tendencje przywozowe wyrządzą szkodę producentom z UE.

51. Z zadowoleniem przyjmuje znajdujące wyraz w już podjętych unijnych środkach ochrony handlu produktami stalowymi dążenie Komisji do ułatwienia egzekwowania zasad uczciwej konkurencji międzynarodowej i przyczynienia się przez to do zapewnienia konkurencyjności europejskiego przemysłu stalowego.

52. Jest zarazem jednak zdania, że postępowania antydumpingowe UE, również w porównaniu z postępowaniami innych państw członkowskich WTO, pochłaniają za dużo czasu i traci na tym skuteczność ochrony konkurencyjności europejskiego przemysłu stalowego.

53. Domaga się w związku z tym, aby w ramach reformy unijnych instrumentów ochrony handlu wzięte pod uwagę zostało również przyspieszenie postępowań antydumpingowych UE.

54. Utwierdza Komisję w jej dążeniu do promowania równych na całym świecie warunków działania w drodze rozmów i negocjacji na poziomie międzynarodowym.

55. Oczekuje od Rady włączenia rozdziałów dotyczących energii i surowców do każdego nowego mandatu negocjacyjnego w sprawie umowy o wolnym handlu.

56. Wzywa Komisję, by zagwarantowała, że KR jako instytucja reprezentująca europejskie władze lokalne i regionalne zostanie włączony w prace powołanej w maju 2015 r. grupy wysokiego szczebla ds. sektorów energochłonnych. Dzięki temu podmioty reprezentowane już na tym forum będą zdawały sobie sprawę z interesów i z potencjału szczebla regionalnego i lokalnego.

Środki wspierające zapewnianie konkurencyjności sektora stalowego UE

57. Podkreśla, że różne unijne programy wsparcia inwestycji w nowe maszyny i urządzenia, badania i rozwój oraz zdobywanie kwalifikacji i doskonalenie zawodowe wnoszą znaczący wkład w zapewnienie konkurencyjności, przestrzeganie norm ochrony środowiska i klimatu oraz praw pracowniczych w sektorze stalowym.

58. Zwraca uwagę na wyznaczone cele Funduszu Badawczego Węgla i Stali (RFCS) oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI), a także Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), z których mogą być wspierane przedsięwzięcia badawcze i innowacyjne w sektorze stalowym, w szczególności dzięki potencjalnej synergii i skoordynowanemu działaniu tych funduszy. Zaznacza jednak, że EFIS ma raczej ograniczony potencjał w odniesieniu do sektora stalowego, ponieważ warunki rynkowe nie mogą zagwarantować odpowiedniego zwrotu z inwestycji z uwagi na obecny niski poziom cen stali. Wartościowy wkład może przy tym wnieść również współpraca - przy uwzględnieniu rygorystycznego unijnego systemu pomocy państwa dla sektora stalowego - samorządów regionalnych i lokalnych o priorytetach powiązanych z sektorem stalowym.

59. Zwraca uwagę, jak ważne są inwestycje publiczne i - na poziomie europejskim - środki z programu "Horyzont 2020", jeśli chodzi o stymulowanie postępowych innowacji w przemyśle stalowym i poprawę efektywności środowiskowej i energetycznej tego sektora.

60. Ma nadzieję, że z uwagi na szczególne cechy sektora stalowego wymagającego zarówno działań badawczych, jak i działań o charakterze strukturalnym, podczas oceny projektów badawczych w ramach programu "Horyzont 2020" większą liczbę punktów uzyskają projekty obejmujące partnerstwo europejskie z wykorzystaniem zasobów funduszy strukturalnych, tak aby zapewnić lepszą integrację różnych programów europejskich.

61. Zwraca uwagę na cel dotyczący utrzymania kwalifikacji i poziomu zatrudnienia w przemyśle stalowym w kontekście zwiększania konkurencyjności tej branży w UE, a zarazem docenia - w przypadkach restrukturyzacji przemysłu - znaczenie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG) dla udzielania wsparcia społecznego w razie ewentualnych redukcji zatrudnienia, ponieważ w sytuacji, kiedy zwalnia się ponad 500 pracowników z jednego przedsiębiorstwa (włączając w to dostawców i przedsiębiorstwa na dalszym szczeblu łańcucha dostaw) lub kiedy w jednym albo kilku sąsiadujących regionach wielu pracowników tej samej gałęzi przemysłu traci pracę, możliwe jest ubieganie się o fundusze pokrywające do 60 % kosztów projektów, które mają pomóc zwolnionym pracownikom znaleźć nową pracę lub założyć własną firmę. Wyraża jednak wątpliwości, czy maksymalny budżet w wysokości 150 mln EUR na lata 2014- 2020 wystarczy, by sprostać tym wyzwaniom.

62. Podkreśla, że przekazywanie doświadczenia i wiedzy nowym pokoleniom pracowników przemysłu stalowego UE odgrywa już dużą rolę, a kompetencje bądź fachowa wiedza pracowników dotycząca branży powinna zostać wzmocniona konkretnymi działaniami szkoleniowymi i dokształcającymi.

63. Widzi konieczność stworzenia i rozwijania systemów zasobooszczędnej gospodarki o obiegu zamkniętym we wszystkich zakładach produkcyjnych przemysłu stalowego, aby przez większe wykorzystanie produktów ubocznych i stali pochodzącej z recyklingu móc wzmocnić konkurencyjność przedsiębiorstw. Stwierdza ponadto, że należy zwiększyć możliwości wykorzystania odpadów powstałych przy przetwarzaniu stali, zgodnie z zasadą "symbiozy przemysłowej", o której mowa w planie działania Komisji Europejskiej dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym.

Bruksela, dnia 15 czerwca 2016 r.

	Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów
	Markku MARKKULA

1 CDR 1319/2014 - komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Unijne ramy jakości na rzecz przewidywania zmian i restrukturyzacji".

2 Zob. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej (2016/2667 (RSP)).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2017.17.13
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Przemysł stalowy: utrzymanie stabilnego zatrudnienia i zrównoważonego wzrostu gospodarczego w Europie.
• Data aktu: 18/01/2017
• Data ogłoszenia: 18/01/2017