(2004/C 320/04)(Dz.U.UE C z dnia 24 grudnia 2004 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), a w szczególności jego art. 9 ust. 2,
uwzględniając zalecenie Komisji,
po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,
WYDAJE NINIEJSZĄ OPINIĘ:
Dnia 5 lipca 2004 r. Rada przeanalizowała program konwergencji Łotwy, obejmujący lata 2004-2007. Program jest tylko częściowo zgodny z odnoszącymi się do danych wymogami zmienionego "kodeksu postępowania dotyczącego treści i formy programów stabilności i konwergencji". W szczególności, niektóre dane nie są zgodne z normami ESA 95, a dane liczbowe dotyczące zadłużenia i deficytu w sektorze instytucji rządowych i samorządowych (general government) należy traktować z rezerwą, jako że dane z marca 2004 r. przedłożone w ramach procedury informowania o budżecie nie zostały potwierdzone przez Eurostat.
Strategia budżetowa będąca podstawą programu ma na celu zapewnienie spełnienia obowiązków dotyczących deficytów sektora instytucji rządowych i samorządowych zawartych w Traktacie oraz obniżenia deficytu w celu osiągnięcia równowagi długoterminowej. Jednak w okresie objętym programem, prognozowany deficyt ma utrzymać na poziomie ok. 2 % PKB, a nawet wzrośnie w roku 2004 w porównaniu z rokiem 2003 w związku z pogorszeniem równowagi budżetu centralnego. Program przewiduje utrzymanie deficytu pierwotnego rzędu 1 % PKB zgodnego z nieznacznym obniżeniem zarówno wskaźnika dochodów jak i wydatków w okresie objętym programem. W przypadku dochodów obniżenie to nie jest w pełni uzasadnione, w szczególności dla lat 2006 i 2007, ponieważ nie przewiduje się żadnych dalszych zmian po obniżeniu podatków w roku 2004, a uważa się, że ściągalność podatków powinna wzrosnąć w okresie objętym programem. W przypadku wydatków, uznaje się, że obniżenie to wynika z kontroli wydatków przedsiębiorstw skupiającej się na obniżeniu transferów, ale pozwalającej na dodatkowe wydatki związane z członkostwem w NATO oraz z wprowadzeniem w życie planów wydatków częściowo finansowanych przez UE. Te dwa ostatnie elementy odpowiadają 0,7 punktom procentowym PKB w 2004 r., netto. Wskaźnik zadłużenia, mimo że rośnie i w 2007 r. osiągnie 17,7 %, pozostaje na bardzo niskim poziomie.
Scenariusz makroekonomiczny będący podstawą programu wydaje się odzwierciedlać korzystne założenia wzrostu. W szczególności, ewolucja wzrostu w średnim okresie prognozowana w programie może być zbyt optymistyczna, biorąc pod uwagę ograniczenia strukturalne oraz wrażliwość gospodarki na wstrząsy zewnętrzne. Prognoza dla inflacji na rok 2004 prawdopodobnie zostanie przekroczona, ale prognozy na kolejne cztery lata wydają się być realistyczne.
Cele programu dotyczące deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych dla każdego roku mieszczą się poniżej wartości odniesienia PKB wynoszącej 3 %. Jednak tempo konsolidacji jest raczej niskie, a cele programu są niezgodne ze zbliżeniem się do równowagi w okresie objętym programem. Zagrożenia dla wyniku budżetowego wydają się zrównoważone. Z jednej strony, prawdopodobnie zbyt optymistyczna prognoza wzrostu opisana powyżej stanowi zagrożenie dla przewidywanych celów budżetowych, przy czym wiarygodność programu jest obniżona w związku ze stwierdzeniem słabej jakości danych. Z drugiej strony, sytuacja ta jest równoważona przez wyraźnie pesymistyczne prognozy dotyczące wydatków, w szczególności w późniejszych latach objętych programem. Strategia budżetowa zawarta w programie nie przewiduje wystarczającego marginesu bezpieczeństwa chroniącego przed przekroczeniem progu deficytu budżetowego wynoszącego 3 % PKB przy zwykłych fluktuacjach makroekonomicznych.
W świetle niniejszej oceny, jeżeli wskaźniki wzrostu przewidziane w programie zostaną osiągnięte, zaleca się, aby Łotwa poczyniła postępy w kierunku zrównoważonego budżetu, uwzględniając w szczególności jej deficyt obrotów bieżących oraz presję popytu wewnętrznego. Łotwa powinna także zwiększyć wiarygodność i solidność wykorzystywanych danych źródłowych i metodologii w celu zapewnienia lepszego spełniania norm ESA 95. Ponadto zachęca się władze łotewskie do przeprowadzenia dalszych reform sektora publicznego mających na celu zwiększenie zdolności administracyjnej, tak by zwiększyć ściągalność podatków i wzmocnić kontrolę wydatków.
Łotwa jest stosunkowo dobrze przygotowana do udźwignięcia kosztów budżetowych starzenia się społeczeństwa. Perspektywy długoterminowej stabilności finansów publicznych polepszyły się w związku z wprowadzeniem w życie systemu emerytalnego opartego na trzech filarach oraz ze względu na bardzo niski poziom zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych. Jednak nie można wyeliminować ryzyka długoterminowej nierównowagi budżetowej. Terminowe wprowadzenie w życie środków mających na celu ograniczenie wydatków związanych ze starzeniem się społeczeństwa, wraz z konsolidacją fiskalną w celu zapewnienia odpowiedniej nadwyżki pierwotnej ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia stabilności finansów publicznych.
Najważniejsze prognozy programu konwergencji Łotwy
|
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
| Realny wzrost PKB (%) |
7,5 |
6,7 |
6,7 |
6,5 |
6,5 |
| Wzrost zatrudnienia (%) |
1,8 |
1,0 |
1,0 |
0,5 |
0,5 |
| Inflacja HICP (%) |
2,9 |
4,5 |
3,7 |
3,0 |
3,0 |
| Saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB) |
- 1,8 |
- 2,1 |
- 2,2 |
- 2,0 |
- 2,0 |
| Zadłużenie publiczne brutto (% PKB) |
15,3 |
16,2 |
16,8 |
17,3 |
17,7 |
______
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Dokumenty, o których mowa w niniejszym tekście można znaleźć na stronie internetowej:
http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm
