Australia-Polska. Umowa w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji. Canberra.1991.05.07.

UMOWA

między Rzecząpospolitą a Australią w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji,

podpisana w Canberze dnia 7 maja 1991 r.

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 7 maja 1991 r. została podpisana w Canberze Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Australią w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji w następującym brzmieniu:

UMOWA

między Rzecząpospolitą Polską a Australią w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji

Rzeczpospolita Polska

i Australia

(zwane dalej "Umawiającymi się Stronami"),

uznając znaczenie popierania przepływu kapitałów dla działalności gospodarczej i jej rozwoju oraz świadome jego roli w rozszerzaniu stosunków gospodarczych i współpracy technicznej między nimi, szczególnie w odniesieniu do inwestowania obywateli jednej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony;

uznając, że należy popierać więzi inwestycyjne i zacieśniać współpracę gospodarczą zgodnie z uznanymi międzynarodowo zasadami wzajemnego poszanowania suwerenności, równości, wzajemnej korzyści, niedyskryminacji i wzajemnego zaufania;

potwierdzając, że inwestycje obywateli jednej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony mogą być dokonywane w ramach określonych przez prawo tej drugiej Umawiającej się Strony, i

uznając, że osiąganie tych celów może być ułatwione przez jasne określenie zasad w odniesieniu do ochrony inwestycji i działań towarzyszących wraz z ustaleniem zasad umożliwiających bardziej skuteczne ich stosowanie na terytoriach Umawiających się Stron,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł  1

Definicje

1. W rozumieniu niniejszej umowy:

a) "inwestycja" oznacza wszelkie mienie będące własnością lub pozostające pod kontrolą obywateli jednej Umawiającej się Strony i dopuszczone przez drugą Umawiającą się Stronę zgodnie z jej prawem i polityką w zakresie inwestycji stosowaną w danym czasie i obejmującą:

(i) ruchomości i nieruchomości, w tym takie prawa, jak hipoteka, prawo zatrzymania i zastaw,

(ii) udziały, akcje, obligacje, należności i wszelkie inne formy udziału w spółce,

(iii) pożyczki lub inne roszczenia pieniężne, lub roszczenia do świadczeń mających wartość gospodarczą,

(iv) prawa własności intelektualnej i przemysłowej, w tym prawa autorskie, patenty, znaki towarowe, znaki handlowe, wzory przemysłowe, tajemnice handlowe, know-how i goodwill, oraz

(v) koncesje gospodarcze i wszelkie inne prawa wymagane do prowadzenia działalności gospodarczej i posiadające wartość gospodarczą, uzyskane z mocy prawa lub kontraktu, w tym prawa do prowadzenia działalności w rolnictwie, leśnictwie, rybołówstwie i hodowli zwierzęcej, prawa prowadzenia poszukiwań, wydobycia lub wykorzystywania zasobów naturalnych i do wytwarzania, użytkowania i sprzedaży produktów;

b) "działalność związana z inwestycjami", zgodnie z prawem Umawiającej się Strony, która dopuściła inwestycje, obejmuje organizację, kontrolę, eksploatację, utrzymywanie i dysponowanie spółkami, oddziałami, agencjami, biurami, wytwórniami i innymi urządzeniami w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej; sporządzanie, realizację i egzekwowanie kontraktów, nabywanie, używanie, ochronę i dysponowanie wszelkim majątkiem, w tym prawami własności przemysłowej i intelektualnej; zaciąganie pożyczek, zakup i wypuszczanie akcji kapitałowych oraz zakup i sprzedaż walut obcych;

c) "przychód" oznacza kwoty pochodzące z inwestycji lub działalności z nią związanej, w tym zyski, dywidendy, odsetki, dochody z kapitału, należności licencyjne, opłaty z tytułu zarządzania lub pomocy technicznej, płatności w naturze i wszelki inny zgodny z prawem dochód;

d) "obywatel Umawiającej się Strony" oznacza spółkę lub osobę fizyczną, która jest obywatelem lub posiada stałą siedzibę na terytorium Umawiającej się Strony zgodnie z jej prawem;

e) "spółka" oznacza jakąkolwiek korporację, zrzeszenie, spółki jawne, zarząd powierniczy i inne prawnie uznane jednostki właściwie zarejestrowane, ustanowione, założone lub w inny sposób należycie zorganizowane:

(i) zgodnie z prawem Umawiających się Stron lub

(ii) zgodnie z prawem państwa trzeciego i jest własnością lub znajduje się pod kontrolą sprawowaną przez jednostkę wymienioną w ustępie 1 lit. e) pkt (i) niniejszego artykułu, lub jest własnością albo pozostaje pod kontrolą osoby fizycznej, która jest obywatelem Umawiającej się Strony zgodnie z jej prawem;

bez względu na to, czy dana jednostka jest zorganizowana w celach osiągania zarobków pieniężnych, czy stanowi własność prywatną lub inną lub czy jest zorganizowana na zasadach odpowiedzialności ograniczonej lub nieograniczonej;

f) "waluta wolnowymienialna" oznacza walutę wymienialną, uznaną za taką przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, lub jakąkolwiek walutę, która jest powszechnie przedmiotem transakcji na międzynarodowych rynkach walutowych;

g) "prawo" oznacza również zarządzenia;

h) "terytorium" w odniesieniu do Umawiającej się Strony obejmuje morze terytorialne, strefę morską lub szelf kontynentalny, na których Umawiająca się Strona sprawuje jej suwerenność, suwerenne prawa lub jurysdykcję zgodnie z prawem międzynarodowym.

2. W rozumieniu ustępu 1 lit. a) niniejszego artykułu zainwestowane dochody są traktowane jako inwestycje i jakakolwiek zmiana formy, w której aktywa są zainwestowane lub reinwestowane, nie zmieniają ich charakteru jako inwestycji.

3. W rozumieniu niniejszej umowy osoba fizyczna lub spółka uważana jest jako sprawująca kontrolę spółki lub inwestycji, jeżeli osoba lub spółka posiada istotny udział i zdolność wywierania decydującego wpływu na spółkę lub inwestycję. Wszelkie wątpliwości wynikające z niniejszej umowy i dotyczące kontroli nad spółką lub inwestycją, będą rozstrzygane ku zadowoleniu Umawiających się Stron w drodze konsultacji.

Artykuł  2

Zakres stosowania umowy

1. Niniejszą umowę stosuje się do inwestycji dokonanych po 1 stycznia 1972 r.

2. Jeżeli spółka Umawiającej się Strony jest własnością lub jest kontrolowana przez obywatela lub spółkę jakiegokolwiek państwa trzeciego, Umawiające się Strony mogą zadecydować wspólnie w drodze konsultacji, aby nie rozszerzać na taką spółkę praw i korzyści wynikających z niniejszej umowy.

3. Spółka należycie zorganizowana zgodnie z prawem Umawiającej się Strony nie będzie traktowana jako posiadająca status obywatelstwa drugiej Umawiającej się Strony , lecz wszelkie inwestycje w danej spółce dokonywane przez obywateli tej drugiej Umawiającej się Strony będą chronione niniejszą umową.

4. Umowa niniejsza nie ma zastosowania do spółki zorganizowanej zgodnie z prawem państwa trzeciego w rozumieniu ustępu 1 lit. e) pkt (ii) artykułu 1, jeżeli w tej samej sprawie odwołano się już do postanowień umowy o ochronie inwestycji z tym państwem.

5. Umowa niniejsza nie ma zastosowania w odniesieniu do osoby posiadającej prawo stałego pobytu na obszarze Umawiającej się Strony, lecz nie będącej jej obywatelem, jeżeli:

a) w tej samej sprawie powołano się już na postanowienia umowy o ochronie inwestycji między drugą Umawiającą się Stroną a państwem, którego dana osoba jest obywatelem, lub

b) dana osoba jest obywatelem drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  3

Popieranie i ochrona inwestycji

1. Każda Umawiająca się Strona będzie zachęcać i popierać na swoim terytorium inwestycje dokonywane przez obywateli drugiej Umawiającej się Strony i będzie dopuszczać inwestycje zgodnie z jej prawem i stosowaną w danym czasie polityką inwestycyjną.

2. Każda umawiająca się Strona zapewni na własnym terytorium uczciwe i sprawiedliwe traktowanie inwestycji i działalności związanej z inwestycjami.

3. Umawiająca się Strona udzieli na swoim terytorium, zgodnie z jej prawem, ochrony i bezpieczeństwa inwestycjom i działalności związanej z inwestycjami i nie będzie naruszać praw do zarządzania, utrzymywania, wykorzystywania, korzystania lub dysponowania inwestycjami.

4. Umowa niniejsza nie stanowi przeszkody wobec obywateli jednej Umawiającej się Strony w korzystaniu z przepisów jakiegokolwiek prawa lub polityki drugiej Umawiającej się Strony, które są korzystniejsze niż postanowienia niniejszej umowy.

Artykuł  4

Klauzula najwyższego uprzywilejowania

Umawiająca się Strona będzie zawsze traktować inwestycje i działalność związaną z inwestycjami na własnym terytorium, w tym odszkodowania zgodnie z artykułem 7 i transfery zgodnie z artykułem 9, na zasadzie nie mniej korzystnej niż inwestycje i działalność związaną z inwestycjami obywateli jakiegokolwiek państwa trzeciego, z zastrzeżeniem, że Umawiająca się Strona nie będzie zobowiązana do objęcia inwestycji i działalności związanej z inwestycjami traktowaniem, preferencjami lub przywilejami wynikającymi z:

a) jakiejkolwiek unii celnej, unii gospodarczej, obszaru wolnego handlu lub umowy o regionalnej integracji gospodarczej, do której należy Umawiająca się Strona, lub

b) postanowień umowy z państwem trzecim o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Artykuł  5

Wjazd i pobyt personelu

1. Umawiająca się Strona zezwoli, zgodnie z jej ustawodawstwem i polityką stosowaną w danym czasie w zakresie wjazdu i pobytu cudzoziemców, osobom fizycznym będącym obywatelami drugiej Umawiającej się Strony i personelowi zatrudnionemu przez spółki tej drugiej Umawiającej się Strony na wjazd i przebywanie na jej terytorium w celu zajmowania się działalnością związaną z inwestycjami.

2. Umawiająca się Strona zezwoli, zgodnie z jej prawem i polityką stosowaną w danym czasie, obywatelom drugiej Umawiającej się Strony, którzy dokonali inwestycji na terytorium pierwszej Umawiającej się Strony, na zatrudnienie według własnego uznania na jej terytorium kluczowego personelu technicznego i zarządzającego bez względu na posiadane obywatelstwo.

Artykuł  6

Dostępność prawa

Każda Umawiająca się Strona w celu działania na rzecz rozumienia jej prawa i polityki, które dotyczą lub mają wpływ na inwestycje dokonywane na jej terytorium przez obywateli drugiej Umawiającej się Strony, będzie takie prawa i praktyki upowszechniać i czynić je łatwo dostępnymi.

Artykuł  7

Wywłaszczenie i nacjonalizacja

1. Żadna Umawiająca się Strona nie znacjonalizuje, nie wywłaszczy ani nie podda środkom wywołującym skutki równoznaczne z nacjonalizacją lub wywłaszczeniem (zwanymi dalej "wywłaszczenie") inwestycji dokonanych przez obywateli drugiej Umawiającej się Strony, chyba że z zachowaniem następujących warunków:

a) wywłaszczenie następuje w interesie publicznym związanym z wewnętrznymi potrzebami tej Umawiającej się Strony i zgodnie z procedurą prawną,

b) wywłaszczenie nie ma charakteru dyskryminacyjnego i

c) wywłaszczeniu towarzyszy wypłata niezwłocznego, odpowiedniego i rzeczywistego odszkodowania.

2. Odszkodowanie, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, będzie obliczone w oparciu o wartość rynkową inwestycji bezpośrednio przed wywłaszczeniem lub gdy zagrożenie wywłaszczeniem stało się publicznie znane. Jeżeli wartość rynkowa jest trudna do ustalenia, odszkodowanie będzie ustalone zgodnie z powszechnie uznanymi zasadami wyceny i na sprawiedliwych zasadach, biorąc pod uwagę zainwestowany kapitał, amortyzację, kapitał transferowany za granicę, wartość odtworzenia, wahania kursów walutowych i inne stosowne okoliczności.

3. Odszkodowanie będzie wypłacane bez zbędnej zwłoki i będzie obejmować odsetki ustalone na racjonalnym poziomie handlowym, takim jak LIBOR, plus właściwa marża, i będzie swobodnie transferowane między terytoriami Umawiających się Stron. Odszkodowanie będzie płatne w walucie, w której inwestycja została pierwotnie dokonana, lub na wniosek obywatela w swobodnie wymienialnej walucie.

Artykuł  8

Odszkodowanie za straty

1. Jeżeli Umawiająca się Strona zastosuje jakiekolwiek środki prowadzące do strat w inwestycjach i działalności związanej z inwestycjami na jej terytorium, poniesionych przez obywateli lub spółki jakiegokolwiek innego państwa w wyniku wojny lub innego konfliktu zbrojnego, rewolucji, stanu wyjątkowego, rewolty, powstania, zamieszek lub innych podobnych zdarzeń, traktowanie przyznane obywatelom drugiej Umawiającej się Strony w odniesieniu do odtworzenia, odszkodowania, rekompensaty lub innego uregulowania będzie nie mniej korzystne niż to, które pierwsza Umawiająca się Strona przyznaje obywatelom lub spółkom jakiegokolwiek państwa trzeciego.

2. Odtworzenie, odszkodowanie, rekompensata lub inne uregulowanie odpowiednio dokonane zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu będzie swobodnie transferowane między terytoriami Umawiających się Stron i będzie płatne w swobodnie wymienialnej walucie.

Artykuł  9

Transfery

1. Umawiająca się Strona zezwoli, zgodnie i w granicach dozwolonych przez jej prawo i stosowaną w danym czasie polityką, aby wszystkie fundusze obywatela drugiej umawiającej się Strony odnoszące się do inwestycji i działalności związanej z inwestycją na jej terytorium oraz zarobki zatrudnionego z zagranicy personelu w związku z inwestycją były, na żądanie, swobodnie transferowane bez nadmiernej zwłoki. Takie fundusze obejmują:

a) kapitał pierwotny oraz wszelki dodatkowy kapitał wykorzystany do utrzymania lub rozszerzenia inwestycji,

b) przychody,

c) honoraria, w tym płatności z tytułu praw własności intelektualnej i przemysłowej,

d) wpływy z tytułu całkowitej lub częściowej sprzedaży, pozbawienia lub likwidacji inwestycji,

e) płatności z tytułu umowy pożyczki,

f) dochody z majątku.

2. Transfery za granicę takich funduszy i zarobków personelu będą dozwolone w wolnowymienialnych walutach i będą dokonane po kursie dnia transferu zgodnie z prawem Umawiającej się Strony, która dopuściła inwestycję.

3. Umawiająca się Strona może chronić prawa wierzycieli lub zapewnić wykonanie orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym poprzez sprawiedliwe, niedyskryminacyjne i w dobrej wierze stosowanie jej prawa.

Artykuł  10

Zobowiązania wobec inwestorów

Umawiająca się Strona podejmie zgodnie z jej prawem wszystkie możliwe działania dla zapewnienia, aby pisemne zobowiązania właściwych władz wobec obywatela drugiej Umawiającej się Strony w odniesieniu do inwestycji były przestrzegane.

Artykuł  11

Konsultacje między Umawiającymi się Stronami

Umawiające się Strony będą konsultować się na żądanie którejkolwiek z nich w sprawach dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej umowy.

Artykuł  12

Rozstrzyganie sporów między Umawiającymi się Stronami

1. Umawiające się Strony będą dążyły do rozwiązywania wszelkich powstających sporów między nimi, związanych z niniejszą umową, w drodze niezwłocznych i przyjaznych konsultacji i negocjacji.

2. Jeżeli spór nie zostanie rozstrzygnięty w ten sposób w ciągu sześciu miesięcy od momentu, gdy jedna Umawiająca się Strona wystąpi z pisemnym wnioskiem o takie konsultacje lub negocjacje, zostanie on przedłożony na wniosek jednej ze Stron trybunałowi arbitrażowemu utworzonemu zgodnie z postanowieniami zawartymi w załączniku A do niniejszej umowy lub, w drodze porozumienia, innemu trybunałowi międzynarodowemu.

Artykuł  13

Rozstrzyganie sporów między Umawiającą się Stroną a obywatelem drugiej Umawiającej się Strony

1. W przypadku sporu między Umawiającą się Stroną a obywatelem drugiej Umawiającej się Strony odnośnie do inwestycji lub działalności związanej z inwestycją, strony sporu będą przede wszystkim dążyć do rozwiązania sporu w drodze konsultacji i negocjacji.

2. Jeżeli dany spór nie może zostać rozstrzygnięty w drodze konsultacji i negocjacji, którakolwiek ze stron sporu może, zgodnie z prawem Umawiającej się Strony, która dopuściła inwestycję, wszcząć postępowanie przed właściwymi organami sądowymi lub administracyjnymi tej Umawiającej się Strony.

3. Jeżeli spór powstaje w związku z artykułem 7 niniejszej umowy, którakolwiek ze stron sporu, bez względu na to, czy środki postępowania wewnętrznego przewidziane w ustępie 2 niniejszego artykułu zostały już podjęte lub wyczerpane, może podjąć następujące działanie:

a) jeżeli obie Umawiające się Strony są w danym czasie stroną konwencji z 1965 r. o rozstrzyganiu sporów inwestycyjnych między państwami a obywatelami drugich państw (zwanej "Konwencją"), może przedłożyć spór Międzynarodowemu Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (zwanemu "Centrum") w celu pojednania lub arbitrażu zgodnie z artykułami 28 lub 36 Konwencji. Jeżeli to działanie będzie podjęte przez obywatela jednej Umawiającej się Strony, druga Umawiająca się Strona wyrazi pisemną zgodę na przedłożenie sporu do Centrum w ciągu trzydziestu dni od dnia otrzymania takiego żądania od obywatela pierwszej Umawiającej się Strony,

b) jeżeli obie Umawiające się Strony nie są stronami Konwencji w danym czasie, przekażą one spór trybunałowi arbitrażowemu utworzonemu zgodnie z postanowieniami zawartymi w załączniku B do niniejszej umowy.

4. Jeżeli powstaje spór inny niż w związku z artykułem 7 niniejszej umowy, działanie zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu może być podjęte, gdy dostępne środki postępowania wewnętrznego, zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu, zostały wyczerpane. Jeżeli działanie zgodnie z niniejszym ustępem jest podjęte przez obywatela jednej Umawiającej się Strony, druga Umawiająca się Strona udzieli pisemnej zgody na przedłożenie sporu do Centrum w ciągu trzydziestu dni od otrzymania takiego wniosku od obywatela spółki.

5. W przypadku przekazania sporu do Centrum zgodnie z postanowieniami ustępów 3 lub 4 niniejszego artykułu:

a) jeżeli strony sporu nie mogą uzgodnić między sobą wyboru postępowania pojednawczego lub arbitrażu, obywatel, którego sprawa dotyczy, ma prawo dokonania wyboru,

b) jeżeli spółka utworzona lub zarejestrowana zgodnie z prawem obowiązującym na terytorium jednej Umawiającej się Strony, w której przed powstaniem sporu większość udziałów jest własnością obywateli drugiej Umawiającej się Strony, będzie traktowana zgodnie z artykułem 25 ustęp 2 lit. b) Konwencji jako spółka drugiej Umawiającej się Strony.

6. Jeżeli podjęte zostanie działanie, o którym mowa w ustępach 2, 3 lub 4 niniejszego artykułu, żadna Umawiająca się Strona nie będzie prowadzić sporu w drodze dyplomatycznej, chyba że:

a) właściwy organ sądowy lub administracyjny, Sekretarz Generalny Centrum, organ arbitrażowy lub trybunał albo komisja pojednawcza, zależnie od przypadku, orzekła, iż w odniesieniu do danego sporu nie ma kompetencji, lub

b) druga Umawiająca się Strona nie dotrzymała lub nie zastosowała się do orzeczenia, wyroku, polecenia lub innej decyzji wydanej przez właściwy organ w danej sprawie.

7. W każdym postępowaniu spornym dotyczącym inwestycji lub działalności związanej z inwestycją Umawiająca się Strona nie będzie powoływać się, w celu obrony, na żądanie zwrotne, prawo do rekompensaty lub w innym celu na to, że dany obywatel otrzymał lub otrzyma, zgodnie z umową ubezpieczenia lub gwarancji, odszkodowanie lub inną rekompensatę z tytułu całkowitej lub częściowej jakiejkolwiek reklamowanej straty. Jednakże obywatelowi Umawiającej się Strony nie będzie przysługiwało odszkodowanie większe niż wartość inwestycji będącej przedmiotem sporu, określona zgodnie z postanowieniem ustępu 2 artykułu 7, biorąc pod uwagę wszystkie źródła odszkodowania w granicach terytorium Umawiającej się Strony, które zobowiązane są do zapłacenia rekompensaty.

Artykuł  14

Rozstrzyganie sporów między obywatelami Umawiających się Stron

Umawiająca się Strona zgodnie z jej prawem:

a) zapewni obywatelom drugiej Umawiającej się Strony, którzy dokonali inwestycji na jej terytorium, i zatrudnionemu przez nich personelowi, w ramach działalności związanej z inwestycjami, pełny dostęp do jej właściwych organów sądowych lub administracyjnych w celu wykorzystania środków dochodzenia roszczeń i poszanowania praw w odniesieniu do sporów z jej własnymi obywatelami,

b) zezwoli swoim obywatelom na wybór według ich własnego uznania sposobów rozstrzygania sporów z obywatelami drugiej Umawiającej się Strony w odniesieniu do inwestycji i działalności związanej z inwestycjami,w tym na prowadzenie postępowania arbitrażowego w państwie trzecim,i

c) zapewni uznanie i wykonanie wszelkich wydanych orzeczeń i wyroków.

Artykuł  15

Subrogacja

1. Jeżeli Umawiająca się Strona lub agencja Umawiającej się Strony dokona płatności na rzecz obywatela tej Umawiającej się Strony na mocy gwarancji, ubezpieczenia lub innej formy odszkodowania, przyznanej w związku z inwestycją, druga Umawiająca się Strona uzna przeniesienie wszelkiego prawa lub tytułu w odniesieniu do danej inwestycji. Prawo przeniesione lub roszczenie nie będzie większe niż prawo pierwotne lub roszczenie danego obywatela.

2. Jeżeli Umawiająca się Strona dokonała płatności na rzecz swojego obywatela i przejęła jego prawa i roszczenia, obywatel ten nie będzie bez upoważnienia do działania w imieniu Umawiającej się Strony, która dokonała płatności, dochodzić tych praw i roszczeń przeciwko drugiej Umawiającej się Stronie.

Artykuł  16

Wejście w życie, czas obowiązywania i wygaśnięcie

1. Umowa niniejsza wejdzie w życie po trzydziestu dniach od dnia, w którym Umawiające się Strony notyfikują sobie wzajemnie, że ich konstytucyjne wymogi dotyczące wejścia w życie niniejszej umowy zostały spełnione. Pozostaje ona w mocy przez piętnaście lat, a następnie podlega przedłużeniu na czas nieokreślony, chyba że wygaśnie zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu.

2. Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą umowę w każdym czasie po upływie piętnastu lat w drodze pisemnej notyfikacji przekazanej drugiej Umawiającej się Stronie z rocznym wypowiedzeniem.

3. Mimo wygaśnięcia niniejszej umowy zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu, umowa pozostaje w mocy na dalszy okres piętnastu lat od daty jej wygaśnięcia w odniesieniu do inwestycji dokonanych lub nabytych przed datą wygaśnięcia niniejszej umowy.

Na dowód czego niżej podpisani i należycie upoważnieni podpisali niniejszą umowę.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Canberze dnia 7 maja 1991 r. w języku polskim i angielskim, przy czym oba teksty są jednakowo autentyczne.

Załącznik A

1. Trybunał arbitrażowy, o którym mowa w artykule 12, składa się z trzech osób mianowanych w sposób następujący:

a) każda umawiająca się Strona mianuje jednego arbitra;

b) arbitrzy mianowani przez Umawiające się Strony dokonają, w drodze wzajemnego porozumienia w ciągu trzydziestu dni od dnia mianowania drugiego z nich, wyboru trzeciego arbitra, który będzie obywatelem państwa trzeciego utrzymującego stosunki dyplomatyczne z obu Umawiającymi się Stronami;

c) Umawiające się Strony w ciągu trzydziestu dni od wyboru trzeciego arbitra zaaprobują wybór tego arbitra, który będzie działał jako przewodniczący trybunału.

2. Postępowanie arbitrażowe zostanie wszczęte w drodze zawiadomienia przesłanego drogą dyplomatyczną drugiej Umawiającej się Stronie przez Stronę wszczynającą takie postępowanie. Takie zawiadomienie będzie zawierało w formie streszczonej uzasadnienie roszczenia, istotę żądanego zadośćuczynienia i nazwisko arbitra mianowanego przez Umawiającą się Stronę inicjującą takie postępowanie. W ciągu sześćdziesięciu dni po przekazaniu takiego zawiadomienia pozwana Umawiająca się Strona przekaże Umawiającej się Stronie, która wszczęła postępowanie, nazwisko arbitra mianowanego przez pozwaną Umawiającą się Stronę.

3. Jeżeli w terminie przewidzianym w ustępie 1 lit. c) i w ustępie 2 niniejszego załącznika nie dokonano wymaganej nominacji lub nie dokonano wymaganej aprobaty dokonanych nominacji, każda Umawiająca się Strona może zwrócić się do Przewodniczącego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z wnioskiem o dokonanie wymaganej nominacji. Jeżeli Przewodniczący jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron lub z innej przyczyny nie może podjąć działania, o dokonanie nominacji będzie poproszony wiceprzewodniczący Trybunału. Jeżeli wiceprzewodniczący jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron lub inne przyczyny uniemożliwiają mu wypełnienie tej funkcji, należy zwrócić się o dokonanie nominacji do najstarszego rangą członka Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, który nie jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron.

4. W przypadku gdy jakikolwiek arbiter mianowany zgodnie z postanowieniami niniejszego załącznika zrezygnuje lub stanie się niezdolnym do pełnienia swej funkcji, jego następca będzie mianowany w ten sam sposób, jak to jest postanowione w odniesieniu do pierwotnego arbitra i ów następca będzie miał wszystkie uprawnienia i obowiązki arbitra pierwotnego.

5. Trybunał arbitrażowy zostanie zwołany w czasie i miejscu ustalonym przez przewodniczącego. Następnie trybunał arbitrażowy określi miejsce i czas swoich sesji.

6. Trybunał arbitrażowy będzie decydował o wszystkich sprawach odnoszących się do jego właściwości i zgodnie z jakimkolwiek porozumieniem między Umawiającymi się Stronami określi tryb swojego postępowania.

7. Przed podjęciem decyzji trybunał arbitrażowy w każdym dowolnym stadium postępowania może zaproponować Umawiającym się Stronom rozstrzygnięcie sporu w sposób polubowny. Trybunał arbitrażowy wydaje wyroki większością głosów, biorąc pod uwagę postanowienia niniejszej umowy, umowy międzynarodowe zawarte przez obie Umawiające się Strony i powszechnie uznane zasady prawa międzynarodowego.

8. Każda Umawiająca się Strona ponosi koszty mianowanego przez siebie arbitra. Koszt przewodniczącego trybunału i inne koszty związane z procesem arbitrażowym będą pokryte w równych częściach przez obie Umawiające się Strony. Trybunał arbitrażowy może jednak postanowić, że jedna z Umawiających się Stron poniesie koszty w wyższej proporcji.

9. Trybunał arbitrażowy wysłucha uczciwie obu umawiających się Stron. Może wydać wyrok pod nieobecność Umawiającej się Strony. Każdy wyrok będzie sporządzony pisemnie i będzie zawierał jego prawne uzasadnienie. Podpisany duplikat będzie przekazany obu Umawiającym się Stronom.

10. Wyrok będzie ostateczny i wiążący obie Umawiające się Strony.

Załącznik B

1. Trybunał arbitrażowy, o którym mowa w ustępie 3 lit. b) artykułu 13, składa się z trzech osób mianowanych w sposób następujący:

a) każda strona w sporze mianuje jednego arbitra,

b) arbitrzy mianowani przez strony sporu, w ciągu trzydziestu dni od mianowania drugiego z nich, mianują w drodze porozumienia arbitra jako przewodniczącego trybunału, który jest obywatelem trzeciego kraju posiadającego stosunki dyplomatyczne z obu Umawiającymi się Stronami.

2. Postępowanie arbitrażowe wszczyna się w drodze pisemnego zawiadomienia zawierającego podstawy roszczenia, charakter żądanego zadośćuczynienia i nazwisko arbitra mianowanego przez stronę wszczynającą postępowanie.

3. Jeżeli strona sporu, która otrzyma pisemne zawiadomienie od drugiej strony o wszczęciu postępowania arbitrażowego i mianowaniu arbitra, nie zdoła mianować własnego arbitra w ciągu trzydziestu dni od otrzymania zawiadomienia drugiej strony lub jeżeli w ciągu sześćdziesięciu dni po wystosowaniu pisemnego zawiadomienia przez stronę wszczynającą postępowanie arbitrażowe nie osiągnięto porozumienia co do osoby przewodniczącego trybunału, każda strona może zwrócić się do Sekretarza Generalnego Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych o dokonanie koniecznych nominacji.

4. W przypadku gdy mianowany zgodnie z niniejszym załącznikiem arbiter zrezygnuje ze swej funkcji lub stanie się niezdolnym do spełnienia swoich funkcji arbitra, jego następca będzie mianowany w ten sam sposób, jak to jest postanowione w odniesieniu do pierwotnego arbitra. Następca będzie posiadał wszystkie prawa i obowiązki jak arbiter pierwotny.

5. Trybunał arbitrażowy, z zastrzeżeniem postanowień jakiegokolwiek porozumienia między stronami w sporze, ustala swój tryb postępowania w odniesieniu do regulaminu postępowania zawartego w Konwencji.

6. Trybunał arbitrażowy rozstrzyga wszystkie kwestie dotyczące jego kompetencji.

7. Trybunał arbitrażowy przed podjęciem decyzji może w każdym stadium postępowania zaproponować stronom polubowne rozstrzygnięcie sporu. Trybunał arbitrażowy orzeka większością głosów, biorąc pod uwagę postanowienia niniejszej umowy, wszelkie porozumienia między stronami sporu i odnośne postanowienia prawa krajowego Umawiającej się Strony, która dopuściła inwestycję.

8. Orzeczenie jest ostateczne i wiążące i będzie wykonane na terytorium każdej z Umawiających się Stron zgodnie z jej prawem.

9. Każda strona sporu ponosi koszty własnego arbitra. Koszty przewodniczącego i inne koszty związane z prowadzeniem postępowania arbitrażowego będą pokryte w równych częściach przez strony. Trybunał arbitrażowy może jednak postanowić, że jedna ze stron poniesie koszty w wyższej proporcji.

Po zaznajomieniu się z powyższą umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- została ona uznana za słuszną w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

- jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

- będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 21 listopada 1991 r.

• Identyfikator: Dz.U.1992.39.166
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Australia-Polska. Umowa w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji. Canberra.1991.05.07.
• Data aktu: 07/05/1991
• Data ogłoszenia: 07/05/1992
• Data wejścia w życie: 27/03/1992