Pytanie

Czy na wniosek świadczeniobiorcy lub jego rodziny możliwe jest pobieranie opłaty za udostępnienie pacjentowi pokoju wieloosobowego na wyłączność w ramach realizacji świadczeń w opiece stacjonarnej?

Nasz potencjał lokalowy i sprzętowy wykracza poza wymogi NFZ dotyczące realizacji umowy. Udostępnienie sali na wyłączność nie ograniczy dostępności do świadczeń innym świadczeniobiorcom w ramach realizacji umowy.

Odpowiedź

Tak. W ocenie autorki nie ma obecnie przeszkód prawnych w zakresie możliwości pobierania opłaty za usługi, które nie są przedmiotem umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia. NFZ zwiera umowę w rodzaju leczenie szpitalne na realizację hospitalizacji, która obejmuje również koszty wyżywienia i zakwaterowania w przypadku jednej osoby - na jednym łóżku. Zatem jest możliwe wynajęcie dodatkowo, pozostałych łóżek znajdujących się w sali wieloosobowej, które nie znajdują się koszcie normalnego świadczenia.

Uzasadnienie

Ustawa z dnia z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, dalej jako u.dz.l. nie zabrania podmiotom leczniczym prowadzenia komercyjnej działalności niezależnie od formy prawnej prowadzenia tej działalności. Podmioty lecznicze mogą prowadzić również inną działalność niż lecznicza, jednak zgodnie z art. 42 ust. 3 u.dz.l w przypadku samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej możliwość prowadzenia takiej działalności powinna być określona w statucie.

Zakaz pobierania opłat od pacjentów za świadczenia odnosi się wyłącznie do świadczeń będących przedmiotem umowy z Funduszem, co wynika przede wszystkim z faktu, że świadczenia te są już finansowane przez Fundusz. W takiej sytuacji pobieranie opłat za świadczenia opieki zdrowotnej (które w ramach opieki stacjonarnej obejmują również koszty wyżywienia i zakwaterowania) będące przedmiotem umowy z Funduszem stanowi wykroczenie określone w art. 193 pkt 4 ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jak również może być przyczyną nałożenia kary umownej na świadczeniodawcę na podstawie § 30 ust. 1 pkt 1 lit. c ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stanowiących załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia z 8 września 2015 roku. Ponieważ ustawodawca nie definiuje pojęcia świadczeń ponadstandardowych, to dyskusyjne jest również pobieranie opłat za tzw. "lepszy standard", a więc zakwaterowanie w sali jednoosobowej czy z telewizorem, albowiem nie zostało w żadnej regulacji określone co jest standardem w zakresie wyżywienia i zakwaterowania.

Ostatecznie określenie wskazujące, że dane świadczenie czy usługa niemedyczna (wynajęcie pozostałych łóżek w danej sali wieloosobowej) nie jest objęta umową z Funduszem, uzasadni konstatację, że dopuszczalne jest pobieranie opłaty za to świadczenie i nie może być ono uznane za opłatę nienależną.

Oczywiste jest, że przedmiotem umowy z Funduszem nie będzie wynajęcie pomieszczeń czy łóżek, które nie są wykorzystywane w związku z umową i nie ograniczą dostępności do świadczeń realizowanych na podstawie umowy z NFZ. W konsekwencji każdy świadczeniodawca, niezależnie od formy prawnej prowadzonej działalności, może udzielać powyższych usług odpłatnie, na podstawie umów cywilnoprawnych, o ile nie będzie to dotyczyło kosztów wyżywienia i zakwaterowania normalnie znajdujących się w koszcie hospitalizacji, a możliwość pobierania takich opłat będzie wynikała z wewnętrznych przepisów podmiotu leczniczego.

Czytaj inne komentarze tej autorki:

Placówka POZ nie ma obowiązku wykonywania badań zleconych przez innych lekarzy>>>

Pacjent przebywający w ZOL może zażywać leki dostarczone przez rodzinę>>>

Lekarz POZ może wystawić receptę dla pacjenta przebywającego w sanatorium>>>

Podmiot leczniczy nie może rozszerzyć uprawnień do świadczeń poza kolejnością >>>

  

Agnieszka Pietraszewska-Macheta

Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także studiów podyplomowych w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych na Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Ukończyła aplikację sądową. Od 1998 roku pracuje w systemie ubezpieczeń zdrowotnych, najpierw jako współorganizator Małopolskiej Regionalnej Kasy Chorych w Krakowie, następnie jako pracownik Małopolskiej Regionalnej Kasy Chorych oraz Branżowej Kasy Chorych dla Służb Mundurowych. Od 2003 roku jest pracownikiem Narodowego Funduszu Zdrowia, początkowo jako naczelnik Wydziału Organizacyjno-Prawnego Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Krakowie, a obecnie jako radca prawny w Mazowieckim Oddziale Wojewódzkim NFZ w Warszawie. Jest współautorką komentarza do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, prowadzi szkolenia i wykłady z zakresu funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej, w szczególności dotyczące finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych. Współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie.