Skargę do Trybunału wnieśli najbliżsi pacjenta, który dostał ataku serca i zmarł po podaniu mu ampicyliny w prywatnym ośrodku medycznym. Skarżący złożyli zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa twierdząc, iż personel medyczny został powiadomiony o uczuleniu na penicylinę u zmarłego. Skarżący złożyli również powództwo o odszkodowanie w odrębnym postępowaniu cywilnym. Postępowania zostały zakończone odpowiednio umorzeniem postępowania ze względu na upływ terminu przedawnienia oraz oddaleniem pozwu - bez ustalenia jakiejkolwiek osoby odpowiedzialnej za zgon. Przed Trybunałem skarżący zarzucili, iż w ten sposób naruszone zostało prawo do życia, chronione w art. 2 Konwencji o prawach człowieka.
Trybunał zgodził się z tą argumentacją i uznał naruszenie art. 2 Konwencji. Poza sporem w sprawie było to, iż prawo tureckie przewidywało odpowiednie przepisy pozwalające na właściwą ochronę życia i zdrowia pacjentów w placówkach medycznych, bez względu na to, czy publicznych czy państwowych. Chodzi tutaj przede wszystkim o regulacje nakazujące przekazanie pacjentom wyczerpującej informacji na temat planowanego leczenia i uzyskanie od nich zgody na takie leczenie. W omawianej sprawie, niestety, zawiodło jednak wdrożenie tychże regulacji w życie.
Skarżący wstąpili na drogę dwóch odrębnych postępowań sądowych - karnego i cywilnego - z których każde zakończyło się niepowodzeniem. Uderza zwłaszcza oddalenie pozwu w postępowaniu cywilnym uzasadnione opinią biegłych, z której wynikało, iż zgon pacjenta był przypadkowy, a zespół medyczny nie ponosił za niego winy. Jednakże w żadnym z postępowań krajowych nie wzięto pod uwagę głównego zarzutu skarżących, zgodnie z którym zespół medyczny zaniedbał zebranie odpowiedniego wywiadu medycznego i wcześniejsze ustalenie, czy zmarły nie był uczulony na jakiekolwiek leki. Nie uzyskano również od zmarłego zgody na podanie ampicyliny. Zarówno brak wcześniejszego przeprowadzenia odpowiedniego wywiadu medycznego, jak brak uzyskania zgody pacjenta na planowane leczenie - był sprzeczny z wyraźnymi normami prawa tureckiego.
Marian Sygit
Zdrowie publiczne>>>
Postępowania krajowe dotknięte były również innymi błędami. Osoby z zespołu medycznego, którym postawiono zarzut niedopełnienia obowiązków, składały rozbieżne zeznania co do przebiegu wypadków, a sąd nie podjął się precyzyjnego ustalenia szczegółów zdarzenia. Tym samym obok jednoznacznego braku przestrzegania krajowych przepisów materialnych, skarżącym nie zapewniono również skutecznych gwarancji proceduralnych w odniesieniu do środka prawnego, który miał im pozwolić na dochodzenie swych praw na drodze procesowej. Wszystkie te okoliczności sprawiły, iż Trybunał nie miał wątpliwości i stwierdził naruszenie prawa do życia, a co za tym idzie art. 2 Konwencji o prawach człowieka.
Altug i inni przeciwko Turcji - wyrok ETPC z dnia 30 czerwca 2015 r., skarga nr 32086/07.
Czytaj także: Strasburg: brak odpowiednich warunków w szpitalu więziennym dla zarażonych HIV>>>