W Polsce obecnie działa ok. 380 startupów medycznych. Przynajmniej tyle zidentyfikowali autorzy trzeciej już edycji raportu „Top Disruptors in Healthcare 2022” przygotowanego przez Polską Federację Szpitali, działający przy niej zespół Młodych Menedżerów Medycyny, Koalicję AI w zdrowiu oraz zespół ekspertów wZdrowiu" zaprezentowanego we wtorek podczas konferencji „AI w Zdrowiu”. W badaniu wzięło udział 144 firm z Polski, to blisko 30 więcej niż w drugiej edycji badania, i 70 więcej niż w pierwszej. 

- Po raz pierwszy w raporcie prezentujemy też 14 firm z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej, które zaprezentowane są w celu informacyjnym, inwestycyjnym, networkingowym, marketingowym – zauważa prof. Jarosław J. Fedorowski, Prezes Polskiej Federacji Szpitali. Raport składa się bowiem z dwóch części: analizy informacji udzielonych przez uczestników w badaniu ankietowym i opisu startupów. Co można z niego wyczytać?

 

Nowe technologie wspierają kardiologię i onkologię

Do najczęstszych obszarów działania polskich startupów należą kardiologia (34 startupy, 24 proc. badanych) oraz onkologia (33 startupy, 23 proc. badanych). Choć psychiatria znalazła się dopiero na 6 miejscu, ex aequo z diagnostyką laboratoryjną (24 startupy, 17 proc.) należy zwrócić uwagę na jej rosnące znaczenie w ostatnich latach. Może ono wynikać przede wszystkim ze wzmocnionego poczucia odosobnienia w trakcie pandemii COVID – 19, a także ze wzrostu potrzeby i zainteresowania dbania o zdrowie psychiczne u Polaków. Należy także wskazać, że znaczna większość startupów działa w więcej niż tylko jednym obszarze, szczególnie że znaczna część respondentów wskazała, że obok swojej podstawowej specjalizacji rozwija się także w innej.

W ostatnich latach nastąpił gwałtowny wzrost zainteresowania rozwiązaniami medycznymi opartymi na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym. Prawie połowa badanych wskazała, że rozwija swoje rozwiązanie w tym sektorze. Jest to dynamicznie postępujący rozwój, co widać na przykładzie zamieszczonych w Raporcie danych z trzech ostatnich lat. Choć w zeszłym roku najczęściej wybieraną odpowiedzią była telemedycyna (55 proc.), to już w tym roku ustąpiła ona miejsca rozwiązaniom opartym o sztuczną inteligencję, na co mogło mieć wpływ rozluźnienie obostrzeń pandemicznych, a także rosnąca rola AI w zdrowiu. Znacząco rozwinął się także sektor samodzielnej aplikacji IT. W 2020 r. wskazywało go tylko 12 startupów, ale już rok później nastąpił ponad dwukrotny przyrost (28 startupów, 24 proc.), zaś w tegorocznej edycji liczba ta wzrosła aż do 53 startupów (37 proc.).

- Cieszy nas, że polskie startupy coraz częściej dostrzegają potencjał sektora AI/uczenia maszynowego - wskazują Hans Sijbesma, wiceprezydent regionalny na Europę Środkową i Wschodnią oraz kraje bałtyckie w AstraZeneca oraz Wiktor Janicki, prezes zarządu AstraZeneca Pharma Poland. - To jest z pewnością przyszłość medycyny, która pozwoli jeszcze większej liczbie chorych cieszyć się dobrej jakości życiem przez wiele lat. To rozwiązania, które uchronią przed lub opóźnią chorobę u wielu osób, np. umożliwiając wykrycie pierwszych symptomów wiele lat wcześniej, niż ma to miejsce obecnie. Innymi ważnymi narzędziami są te, które usprawniają organizację systemu ochrony zdrowia – np. e-recepta –dodają.

Produkty dla polskich placówek leczniczych

Badania wskazują, że docelowym użytkownikiem produktów w znacznej mierze jest lekarz bądź inna osoba wykonująca zawód medyczny (91 startupów, 63 proc. badanych), a także podmiot leczniczy (87 startupów, 60 proc.) i pacjent (85 startupów, 59 proc.), co może wynikać z faktu, że najwięcej respondentów dąży do nawiązania współpracy właśnie z placówkami medycznymi – startupy wskazywały, że instytucjami, z którymi chciałby najbardziej nawiązać współpracę, są placówki medyczne. Zresztą to podmioty medyczne są najczęściej klientem płacącym za dany produkt czy usługę, i to w modelu subskrypcyjnym. Dlatego zapewne instytucjami, z którymi startupy medyczne w Polsce chciałby najbardziej nawiązać współpracę, są placówki medyczne. Priorytetem w zakresie współpracy wskazało je aż 67,5 proc. respondentów (97 startupów). Dopiero na drugim miejscu pojawili się inwestorzy (85 startupów, 59 proc. badanych),

- Placówki medyczne również dostrzegają korzyści płynące ze stosowania innowacji w zdrowiu, co widać z badań statystycznych, zgodnie z którymi znaczna większość startupów tworzy swoje rozwiązania we współpracy z nimi - wskazuje Karolina Kornowska, autorka Raportu oraz Project Manager Polskiej Federacji Szpitali i Koalicji AI w zdrowiu. -.Wynika to także z naszego Przeglądu „AI to nie Sci-Fi”, stanowiącego przykłady wdrożonych już rozwiązań opartych o AI w placówkach medycznych. Znalazły się w nim również startupy z Raportu – dodaje.

Natomiast mówiąc o ekspansji zagranicznej, należy wskazać, iż ponad połowa badanych (52 proc. startupów) nie jest jeszcze obecna na rynkach zagranicznych, ale ma plany internacjonalizacji swojego produktu. Pozytywnym zjawiskiem jest także fakt, iż 22 proc. startupów posiada przychody z rynku zagranicznego.

Co przeszkadza w rozwoju, a co by pomogło

Raport pokazuje, że polskie startupy medyczne rozwijają się. Jedynie 5 proc. startupów zmniejszyło swój przychód w porównaniu z ubiegłym rokiem. W przypadku aż 60 proc. badanych przychód ze sprzedaży głównego produkty był wyższy niż w roku poprzedzającym. Oznacza to, że rok 2021 był pomyślnym okresem dla rozwoju startupów, mimo pandemii COVID – 19. 

Mimo to polskie startupy medyczne wskazują, że najbardziej poszukują w swoich zespołach kompetencji sprzedażowych (98 startupów, 68 proc. badanych), co łączy się z faktem, że największą barierą w zakresie rozwoju rozwiązania jest dla startupów promocja i sprzedaż rozwiązania. Wsparcia najbardziej potrzebują w znalezieniu klientów i nawiązaniu kontaktów z inwestorami. Najczęściej szukają finansowania w wysokości od 2 do 5 milionów złotych.

Z kolei na pytanie z jakiego wsparcia najchętniej by skorzystali najczęściej padała odpowiedź: platforma umożliwiająca networking pomiędzy startupami a instytucjami lub partnerami biznesowymi (67 proc. badanych). - Kluczowym celem Raportu jest właśnie ułatwienie nawiązywania współpracy między startupami a innymi podmiotami – inwestorami, podmiotami medycznymi, partnerami i klientami końcowymi - zauważa Ligia Kornowska, dyrektor Zarządzająca Polskiej Federacji Szpitali, liderka AI w zdrowiu, prezes Młodych Menedżerów Medycyny. - A w tym roku prawie połowa startupów zadeklarowała, że dzięki Raportowi nawiązała kontakt z co najmniej jednym partnerem biznesowym - dodaje.

Istotnym wsparciem dla startupów byłyby też  projekty z zakresu publiczno-prywatnego (49 proc.). Nie bez znaczenia pozostawałoby także uproszczenie zasad programów publicznych dla startupów (38 proc.), które obecnie w znacznej mierze utrudniają startupom dokładne zapoznanie się z wymaganiami i ich spełnienie, a w konsekwencji m.in. zdobycie finansowanie partnerstwa