W Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia opublikowano obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 6 września 2024 w sprawie standardów akredytacyjnych dla działalności leczniczej  w rodzaju całodobowe i stacjonarne świadczenia zdrowotne szpitalne. Publikacja zawiera standardy, opracowane przez Radę Akredytacyjną przy udziale szerokiego grona ekspertów z dziedziny ochrony zdrowia, które obejmują kluczowe obszary działalności szpitalnej, takie jak bezpieczeństwo pacjenta, zarządzanie procesami klinicznymi czy jakość infrastruktury szpitalnej. Jak informuje Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia (CMUJ), standardy w znowelizowanej formie dotyczą kontroli zakażeń, sposobu postępowania z pacjentem w stanach nagłych, a także doświadczeń i opinii pacjentów z okresu hospitalizacji. Duże znaczenie przypisywane jest analizie własnej działalności klinicznej przez placówki oraz monitorowaniu wyników leczenia. Standardy mają na celu nie tylko zwiększenie bezpieczeństwa, ale także poprawę efektywności leczenia. CMUJ wskazuje, że nowe standardy wchodzą w życie z dniem ich publikacji, a ich przestrzeganie będzie jednym z warunków uzyskania akredytacji (dotyczy wniosków składanych po 1 stycznia 2024 r.).

Zobacz w LEX: Raportowanie zdarzeń niepożądanych w świetle ustawy o jakości >

Zróżnicowane kryteria 

Standardy akredytacyjne dla działalności leczniczej w rodzaju całodobowe i stacjonarne świadczenia zdrowotne dotyczą takich zagadnień, jak:

  • Ciągłość opieki, czyli kompleksowość opieki medycznej, na którą składają się: diagnostyka, leczenie i opieka nad pacjentem w trakcie hospitalizacji oraz po wypisie.
  • Prawa i obowiązki pacjenta: Szpital powinien zapewnić informacje o prawach i obowiązkach pacjenta w sposób zrozumiały.
  • Kompleksową ocenę stanu zdrowia pacjenta: Ocena stanu zdrowia pacjenta powinna być kompleksowa, tak, by stanowiła podstawę planu opieki, obejmującego działania diagnostyczne, terapeutyczne, pielęgnacyjne i rehabilitacyjne.
  • Diagnostyka: Poza ogólnymi warunkami diagnostyki, określono standardy dla laboratoriów, diagnostyki obrazowej i patomorfologii.
  • Zagrożenie życia: Szpital powinien być przygotowany na obsługę pacjentów w ciężkim stanie zdrowia.
  • Opieka nad pacjentem: Jak zaznacza MZ, opiekę nad pacjentem należy prowadzić według planu, który określa główne działania, jakie lekarz planuje we współpracy z pielęgniarką, a w uzasadnionych przypadkach także  z fizjoterapeutą, farmaceutą, farmaceutą ze specjalnością farmacji klinicznej, psychologiem, dietetykiem lub innym pracownikiem medycznym adekwatnie do potrzeb.
  • Zabiegi i znieczulenia: Ustawodawca kładzie nacisk na opracowanie i wdrożenie procedury oceny stanu pacjenta przed zabiegiem, prowadzoną przez operatora i anestezjologa.
  • Farmakoterapia: Szpital prowadzi nadzór nad bezpieczeństwem i efektywnością stosowanej farmakoterapii; powinna być stosowana w sposób możliwie racjonalny, zapewniający uzyskanie pozytywnych wyników terapeutycznych i nakierowana na unikanie niepożądanych działań leków.
  • Leczenie żywieniowe: Stan odżywienia pacjenta ma istotne znaczenie dla powodzenia oddziaływań terapeutycznych w trakcie hospitalizacji. Szpital zapewnia żywienie odpowiednie do potrzeb, stanu zdrowia i wieku pacjentów zgodnie z zasadami higieny i bezpieczeństwa.
  • Prewencja i kontrola zakażeń: MZ zaznacza, że zakażenia szpitalne są jednym z najistotniejszych problemów jakości opieki, bezpieczeństwa pacjentów i personelu; jako zdarzenia niepożądane stanowią poważne zagrożenie zdrowia publicznego.
  • Poprawa jakości i bezpieczeństwa pacjenta: Jak w wskazuje ustawodawca, poprawa jakości i bezpieczeństwa wymaga utworzenia odpowiedniej struktury i wprowadzenia rozwiązań, które będą skutecznie oddziaływać na funkcjonowanie szpitala. Szpital powinien prowadzić programy poprawy jakości i bezpieczeństwa opieki (standard obligatoryjny).
  • Jakość obsługi: Usługi, które pacjenci, lub osoby bliskie, lub przedstawiciele ustawowi mogą trafnie i wiarygodnie ocenić należą do obszaru jakości konsumenckiej, na którą składają się warunki i sposób obsługi z jakimi spotykają się pacjenci w szpitalach.
  • Informacja  medyczna: opieka zdrowotna jest kompleksowym działaniem, którego wynik w znacznym stopniu zależy od informacji. Zarządzanie informacją w szpitalu powinno być efektywne.
  • Jakość zarządzania: Sprawne i skuteczne zarządzanie wymaga: zaangażowanego przywództwa, spójnej, zrównoważonej strategii rozwoju, dobrej komunikacji między wszystkimi poziomami organizacji, adaptacji, umiejętności szybkiego dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych i wewnętrznych, kultury organizacyjnej, dostosowanej do warunków otoczenia, zespołu szkolonych, zaangażowanych i motywowanych pracowników, dostatecznych zasobów wewnętrznych: kadrowych, strukturalnych, finansowych, rozwoju zasobów ludzkich (inwestowania w rozwój i szkolenie pracowników), monitorowania i oceny osiągniętych wyników.

Standardy są najważniejszym narzędziem oceny akredytacyjnej, określone w mechanizmie konsensusu we współpracy z najważniejszymi organizacjami i towarzystwami medycznymi. Zarówno szpitale, jednostki POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej), a także jednostki patomorfologii posiadają różne obowiązujące zestawy standardów, według których podlegają ocenie.

Zgodnie z ustawą o jakości standardy te będą regularnie aktualizowane (nie rzadziej niż raz na pięć lat) przez Radę Akredytacyjną. 

Czytaj także: Dużo uwag do projektu o wskaźnikach jakości, ale wiele nieuwzględnionych