Rzecznik przypomina, że obecnie na terenie kraju działa 31 programów leczenia substytucyjnego, z którego w roku 2013 skorzystało około 2,2 tysiąca osób, co stanowi zaledwie około15 procent uzależnionych. Szczególnie niekorzystana sytuacja panuje pod tym względem w województwach: podkarpackim i podlaskim, w których dostępność do substytucji lekowej nie istnieje „w ogóle”. Na terenie innych województw, szczególnie na terenie województwa śląskiego, dostęp ten dla osób uzależnionych jest poważnie utrudniony. Taka sytuacja panuje od dłuższego czasu.

Tymczasem z informacji na temat realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w roku 2012, zamieszczonych na stronie Kancelarii Premiera, wynika, że zarekomendowano dostęp do  leczenia substytucyjnego dla co najmniej 25 procent osób uzależnionych od opioidów w każdym województwie. W tym celu miały zostać uruchomione programy między innymi w województwach: podlaskim i podkarpackim, które w roku 2012 na tych terenach nie istniały.

Na terenie województwa podkarpackiego odnotowano natomiast brak zainteresowania potencjalnych świadczeniodawców tego typu usługami. Ogłaszany w roku 2011 konkurs był unieważniany czterokrotnie z powodu braku ofert. Podobnie było w województwie podlaskim. Zbyt mała dostępność do tych programów jest aktualnie także w województwach: warmińsko-mazurskim, wielkopolskim, pomorskim oraz zachodniopomorskim.

Do Rzecznika Prawa Pacjenta wpływają sygnały od świadczeniodawców, że oddziały NFZ nie uwzględniają w konkursach wymienionych świadczeń. Poinformowane było w tej sprawie także Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.
Rzecznik podkreśla w związku z tym, że leczenie substytucyjne znajduje się w wykazie świadczeń gwarantowanych, tym samym ogłaszanie konkursów na te usługi wynika z przepisów ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.