Noblista był pionierem ważnych badań nad autofagią

Noblista Yoshinori Ohsumi był pionierem w zakresie badań nad autofagią. A autofagia to szalenie ważny i intensywnie teraz badany mechanizm, który - jak się sądzi - może się przydać w walce z nowotworami - skomentowała biolog profesor Bożena Kamińska.

W poniedziałek 3 października 2016 roku ogłoszono, że Nagrodę Nobla 2016 w dziedzinie medycyny i fizjologii otrzyma Yoshinori Ohsumi za odkrycia dotyczące mechanizmów autofagii.
- Autofagia to szalenie ważny i intensywnie teraz badany mechanizm - skomentowała profesor Bożena Kamińska z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego w Warszawie.

- Autofagia występuje właściwie we wszystkich komórkach eukariotycznych - począwszy od drożdży po komórki człowieka - wyjaśniła profesor Kamińska. Jak dodała, komórka ma wbudowany system - zestaw mechanizmów i reakcji - który pozwala jej zorientować się, że w środowisku np. brakuje składników odżywczych.
- Żeby przetrwać stan niedoboru składników odżywczych i energii, komórka zmienia swój sposób funkcjonowania - powiedziała badaczka. Wyjaśniła, że komórka uruchamia swego rodzaju proces recyklingu. - Ona trawi pewne elementy, żeby zdobyć pewne składniki budulcowe nie z zewnątrz, tylko ze środka siebie. To pozwala jej przetrwać trudne sytuacje stresowe - opowiedziała uczona.

Biolog zaznaczyła, że autofagia, jeśli działa dobrze, pozwala komórce utrzymać równowagę, ale jeżeli aktywność procesu jest zbyt duża - białka mogą zacząć zjadać komórkę. A to jest już sytuacja patologiczna.

- Niektórzy uważają, że proces autofagii można wykorzystać do zabicia komórki nowotworowej - powiedziała profesor Kamińska. W wielu komórkach nowotworowych wyłączone są naturalne procesy programowanej śmierci komórkowej. - Żeby to obejść, można uruchomić proces autofagii. Ona sprawia, że komórka zaczyna zjadać siebie od środka, co z kolei może prowadzić do jej śmierci - zaznaczyła.

Jak poinformowała badaczka, tegoroczny noblista Yoshinori Ohsumi opisał poszczególne elementy procesu autofagii i zidentyfikował geny kodujące białka, które są kluczowe dla procesu autofagii. Jego prace stały się podstawą, na której budowano kolejne badania.

Jak powiedziała profesor Kamińska, Yoshinori Ohsumi zaczął badania jakieś 30 lat temu, jednak przez pierwsze 15-20 lat te badania nie zyskiwały należytego zainteresowania środowiska naukowego - były uznawane za ważne, ale nie za kluczowe. - Natomiast w ostatnich 5-7 latach okazało się, że proces autofagii jest ważny w bardzo różnych dziedzinach biologii czy medycyny - zaznaczyła. (pap)