Raport: ustawa o działalności leczniczej wymaga gruntownej nowelizacji

Ustawa o działalności leczniczej w ciągu dwóch lat obowiązywania nie spełniła większości celów. Bez jej gruntownej nowelizacji system ochrony zdrowia w Polsce będzie coraz mniej wydolny - uważają autorzy raportu, który w poniedziałek zaprezentowano w Warszawie.

Ustawa o działalności leczniczej weszła w życie 1 lipca 2011 r.; była kluczową ustawą rządowego pakietu zdrowotnego. Zgodnie z nią samorządy, które nie przekształcą szpitali, będą musiały pokryć ich ujemny wynik finansowy w ciągu trzech miesięcy od upływu terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego. W przypadku niewywiązania się z tego obowiązku samorządy w ciągu 12 miesięcy będą zmuszone do zmiany formy organizacyjno-prawnej szpitala (przekształcenia go w spółkę kapitałową lub jednostkę budżetową) lub jego likwidacji.

Raport przygotowali eksperci firmy PricewaterhouseCoopers, kancelarii prawnej DZP oraz Uczelni Łazarskiego. Ich zdaniem ustawa o działalności leczniczej stanowi krok w dobrym kierunku, jednak nie poprawiła sytuacji w ochronie zdrowia.

W ocenie autorów raportu nowelizacja ustawy powinna doprecyzować definicję podmiotu leczniczego i przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego oraz nadać im w sposób jednoznaczny osobowość prawną, a także jednolite prawa i obowiązki.

Eksperci wskazują, że ustawa nie zapewnia koordynacji geograficzno-medycznej między podmiotami leczniczymi. W efekcie położone blisko siebie placówki nierzadko oferują bardzo zbliżony zakres świadczeń, przy jednoczesnym braku innych, które byłyby nie mniej potrzebne pacjentom.

Zdaniem autorów raportu obecnie brakuje ciągłości świadczeń udzielanych pacjentom na różnych etapach leczenia. Wskazują oni także na systemowe marnotrawstwo w ochronie zdrowia, które wynika z faktu, że potencjał placówek jest nieoptymalnie wykorzystywany, ponieważ mimo odpowiednich zasobów kadrowych i sprzętowych nie mogą one świadczyć usług finansowanych przez inne podmioty niż NFZ.

Eksperci podkreślają także, że konieczne jest ramowa regulacja kwestii organizacyjnych w podmiotach leczniczych (proces i tryb przyjęcia pacjenta lub odmowy przyjęcia, ciągłość procesu leczenia, w tym skierowanie lub transport do innego świadczeniodawcy itp.). Według nich trzeba też określić zasady współpracy podmiotów leczniczych z ubezpieczycielami oferującymi dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne.

Autorzy raportu rekomendują również przedefiniowanie koszyka świadczeń gwarantowanych poprzez rzetelne wyliczenie, na jaki zakres finansowania wystarczają środki pobierane w ramach obowiązkowej składki zdrowotnej. Chcą także, by państwo wspierało rozwój dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych.

Eksperci zwracają uwagę, że ustawa o działalności leczniczej poprawiła m.in. jakość otoczenia prawnego, w którym funkcjonują podmioty lecznicze, ułatwiła ich transformację, a ponadto oferuje narzędzia umożliwiające umiarkowane urynkowienie ochrony zdrowia.

Ustawa o działalności leczniczej przewiduje, że samorządy, które zdecydują się na przekształcenie, mogą skorzystać z umorzenia zobowiązań publicznoprawnych. Podmioty tworzące szpitale-spółki otrzymają dotację w wysokości wartości umorzonych w wyniku ugody kwoty głównej lub odsetek z tytułu zobowiązań cywilnoprawnych oraz wynikających z zaciągniętych kredytów bankowych pozostałych do spłaty. Warunkiem uzyskania dotacji jest wpisanie spółki powstałej z przekształcenia do rejestru przedsiębiorców nie później niż 31 grudnia 2013 r.