Józef Kielar: Jak pani ocenia koordynację pomocy humanitarnej dla uchodźców z Ukrainy? Wiele organizacji pożytku publicznego zarzuca rządowi opieszałość w tej kwestii. Czy słusznie?
Anna Gawrońska: Mogę tylko częściowo podzielić tę opinię. Pomoc na skalę z jaką mierzymy się dziś w obliczu wojny w Ukrainie wymaga koordynacji przede wszystkim ze strony rządowej. Nie jest to jednak takie proste. Wojną w Ukrainie zostaliśmy totalnie zaskoczeni. Ostatnie dni pokazały jednak, że umiemy się zmobilizować w trudnych chwilach i nawet bez wiedzy książkowej potrafimy realizować założenia logistyki humanitarnej, która polega na organizowaniu, planowaniu, kierowaniu i sprawdzaniu efektywnych przepływów materiałowych, finansowych i informacyjnych od momentu ich wytworzenia aż do ich zużycia w celu zaspokojenia potrzeb odbiorców w ramach akcji humanitarnych. Warto jednak wiedzieć, że rząd polski uruchomił mechanizm koordynacji pomocy humanitarnej w związku z atakiem Rosji na Ukrainę. Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych i inne instytucje państwa, a także samorządy, organizacje społeczne i osoby prywatne przekazują wsparcie potrzebującym. Dzięki skoordynowanym działaniom pomożemy maksymalnej liczbie potrzebujących i unikniemy marnotrawstwa. Z drugiej strony należy pamiętać o tym, aby działania przez nas podejmowane były bezpieczne dla obu stron.
Obsługa prawna obcokrajowców - najważniejsze akty prawne:
- ROZPORZĄDZENIE w sprawie udzielania pomocy cudzoziemcom >
- ROZPORZĄDZENIE w sprawie dokumentów wydawanych cudzoziemcom >
- USTAWA o cudzoziemcach >
- USTAWA o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa >
Na jaką pomoc mogą liczyć uchodźcy z ogarniętą wojną Ukrainy?
Jest to pomoc kompleksowa, często spontaniczna ze strony zarówno rządu, a przede wszystkim ze strony organizacji humanitarnych i zwykłych obywateli. Cały świat podziwia nas za to. Według danych Ministerstwa Zdrowia, obecnie przy granicy z Ukrainą działa 27 punktów recepcyjnych. W każdym z nich jest zlokalizowany punkt opieki medycznej. W zależności od potrzeb uchodźcy są kierowani do szpitali lub innych placówek medycznych, a przy każdym punkcie wyznaczono miejsce z możliwością lądowania śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Zabezpieczono 120 szpitali, w których dla obywateli Ukrainy przygotowano około 7 tys. miejsc. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia, pełen dostęp do leczenia na takich samych warunkach, jak dla Polaków ma dotyczyć nie tylko leczenia szpitalnego, ale także ambulatoryjnej opieki zdrowotnej czy podstawowej opieki zdrowotnej.
Wniosek o nadanie numeru PESEL w związku z konfliktem na Ukrainie (PL/UKR) >>
Czy zmiany w polskim prawie nadążają za potrzebami uchodźców z Ukrainy?
Wydaje mi się, że tak. Proces legislacyjny wymaga bowiem precyzji i czasu. Nie może być to prawo pisane na kolanie.W celu lepszej koordynacji pomocy dla osób z Ukrainy w dniu 12 marca 2022 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Nowe rozwiązania weszły w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i będą obowiązywać z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r. Zgodnie z zapisami ustawy, obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju.
Czytaj:
Specustawa o wsparciu dla obywateli Ukrainy już obowiązuje>>
Specustawa zapewnia bezpłatną opiekę zdrowotną dla uchodźców z Ukrainy>>
Jakie uprawnienia ustawa ta daje obywatelom Ukrainy?
Przepisy tej ustawy przewidują nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Warto dodać, że system, który umożliwia nadanie numerów PESEL uchodźcom z Ukrainy ruszył w środę 16 marca. Jednak już w niedzielę 13 marca pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa Janusz Cieszyński poinformował o pierwszej osobie, której nadano PESEL w nowej procedurze dla gości z Ukrainy. Dodatkowo, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa Janusz Cieszyński przekazał informację o tym, że proces wydawania numeru PESEL jest połączony z uruchomieniem profilu zaufanego, czyli narzędzia, które umożliwi korzystanie zdalne z usług, które oferuje administracja rządowa i samorządowa, a także uruchomienie mobilnego dokumentu, którym można będzie się posługiwać w relacjach z urzędami, placówkami ochrony zdrowia i cywilnoprawnych. Uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy nie jest tożsame z nadaniem polskiego obywatelstwa. Numer PESEL i profil zaufany pozwolą natomiast na realizację wielu usług publicznych na rzecz tych osób. Wprowadzone zostaną np. rozwiązania, które pozwolą także na zapewnienie kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy objętymi przepisami ustawy.
Przed rozpoczęciem wojny polski system ochrony zdrowia borykał się z wieloma trudnościami. Czy nie załamie się on po przyjęciu do Polski milionów uchodźców z Ukrainy, którzy potrzebować będą opieki medycznej?
Niczego nie można wykluczyć. Sytuacja jest bowiem nadzwyczajna. Każdy obywatel Ukrainy, legalnie przebywający w Polsce, będzie miał zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia na tych samych zasadach, co obywatele Polscy. Ponadto wiele krajów unijnych zagwarantowało pomoc np. w zakresie leczenia chorób onkologicznych obywateli Ukrainy.
A co z receptami dla osób, które przyjechały z Ukrainy? Według mojej wiedzy insulina i leki psychotropowe dla chorujących np. na schizofrenię nie są jeszcze refundowane przez NFZ.
W najbliższym czasie sprawa ta z pewnością zostanie uregulowana. Uchodźcy z Ukrainy mają prawo do otrzymania recepty. Jak wskazuje NFZ refundowane recepty i wyroby medyczne przysługują osobom uprawnionym z mocy specustawy, na analogicznych zasadach, jak ubezpieczonym. Należy jednak podkreślić, że w przypadku osób, którym nie nadano jeszcze numeru PESEL istnieje konieczność drukowania recept z kodem kreskowym. 28 lutego Naczelna Izba Lekarska wydała w tej sprawie komunikat: Informujemy, że wystawiając e-recepty dla osób z Ukrainy, które nie posiadają numeru PESEL, należy pamiętać o wydrukowaniu jej w formie zawierającej kod paskowy. Nie ma możliwości aktywacji recepty za pomocą czterocyfrowego kodu w aptece. Prosimy o tym pamiętać, w przeciwnym razie nie będzie można jej zrealizować.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem dziecka w wieku 5-11 lat przeciw COVID-19 w języku ukraińskim >
- Kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby dorosłej przeciw COVID-19 w języku ukraińskim >
Czy Ukraińcy mogą korzystać z teleporad?
Tak. Warto wspomnieć o tym, że osoby z Ukrainy mogą korzystać z Teleplatformy Pierwszego Kontakut w języku ukraińskim. Uruchomiona w 2021 roku przez Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił platforma umożliwia uzyskanie teleporady w godzinach, w których nie są dostępne przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej. Korzystając z Teleplatformy Pierwszego Kontaktu, pacjenci mogą tam otrzymać poradę medyczną, a w razie potrzeby również e-receptę, e-skierowanie lub e-zwolnienie. Z teleplatformy można korzystać pod bezpłatnym numerem 800 137 200. Pacjenci otrzymają tam niezbędną pomoc medyczną od godz. 18.00 do 8.00 oraz w weekendy i święta. Teleplatforma ma na celu usprawnienie systemu opieki zdrowotnej i ułatwienie pacjentom w dostępie do lekarza. Teleplatforma jest także obsługiwana w języku polskim i angielskim.
Czytaj też: Zasady zatrudniania personelu medycznego z Ukrainy >
Polska boryka się z niedoborem lekarzy i pielęgniarek. Czy obywatele Ukrainy, którzy wykonują te zawody mogą wesprzeć polski system opieki zdrowotnej?
Już wspierają. Pytany niedawno o tę kwestię minister zdrowia Adam Niedzielski poinformował, że jest możliwość uznania dyplomów i uzyskania zatrudnienia przez fizjoterapeutki i inny personel medyczny z Ukrainy. Minister przypomniał, że obecnie obowiązują przepisy dotyczące stanu epidemii, a ramach których nie ma konieczności nostryfikowania dyplomów i te same przepisy mogą dotyczyć medyków z Ukrainy. Jak przekazał szef resortu zdrowia, na ich podstawie 1,1 tys. lekarzy już pracuje w Polsce, z czego 600 to lekarze właśnie z Ukrainy. Przepisy te mają zostać rozszerzone, a medycy ci mają pracować nie tylko przy zwalczaniu pandemii, ale też w innych przypadkach.
Czytaj: Lekarze i pielęgniarki z Ukrainy będą mogli pracować w podmiotach z kontraktem z NFZ>>
Cena promocyjna: 42 zł
Cena regularna: 42 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
