Z końcem minionego roku, 20 grudnia 2019 r., na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw z związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (dalej: „Projekt”).
Projekt ma służyć wdrożeniu do krajowego porządku prawnego wytycznych Globalnego Planu Działania na rzecz zwalczania chorób niezakaźnych u ludzi, przygotowanego przez Światowe Zgromadzenie Zdrowia oraz dokumentu w sprawie polityki cenowej w celu promowania zdrowego żywienia, który w 2015 r. opublikowany został przez Światową Organizację Zdrowia.
Czytaj: Nie będzie podatku od reklam suplementów, na razie>>
Opłaty dla zdrowego trybu życia
Według założeń Ministerstwa Zdrowia, dodatkowy podatek, jaki zgodnie z treścią produktu proponuje się nałożyć na pewne kategorie produktów i usług, służyć ma promocji zdrowego trybu życia. Zaproponowano nałożenie dodatkowych opłat na:
- reklamę suplementów diety,
- napoje z dodatkiem monosacharydów, disacharydów, oligosacharydów, środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancje słodzące, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) na 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności oraz kofeiny, guarany i tauryny,
- napoje alkoholowe w opakowaniach o małej objętości (tj. do 300 ml).
Z kolei wysokość opat, na obecnym etapie procedowania projektu, przedstawia się następująco:
- 10 % podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikających z prowadzenia reklamy suplementów diety,
- 0,70 zł w przeliczeniu na litr napoju słodzonego, w którego składzie znajdować się będzie dodatek jednej substancji słodzącej oraz 0,80 zł w przeliczeniu na litr napoju, w którego składzie obecne będą więcej niż dwie substancje słodzące oraz
- 1 zł za każde opakowanie jednostkowe napoju alkoholowego o pojemności nieprzekraczającej 300 ml.
Szacuje się, że wpływy z tytułu wyżej wskazanych opłat dodatkowych wyniosą nawet 3 mld zł rocznie, z czego większość stanowić ma przychód Narodowego Funduszu Zdrowia.
Kontrowersyjny projekt
Warto zaznaczyć, że projekt wzbudza kontrowersje i nawet na wczesnym etapie procesu legislacyjnego przyniósł falę krytyki ze strony producentów żywności i alkoholi. Podnosi się, że nietrafnie zestawiono kategorie produktów, stanowiących podstawę dodatkowego opodatkowania. Obok napojów słodzonych oraz alkoholowych dodatkową opłatą obciążono bowiem reklamę suplementów diety, czyli produktów które w założeniu mają mieć dobroczynny wpływ na organizm człowieka. Co więcej, przepisy o opłatach dodatkowych za reklamę tych środków spożywczych, zgodnie z treścią projektu, mają zostać wdrożone do ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, która ma zupełnie inny charakter.
Ponadto, należałoby się zastanowić nad zasadnością określenia w tak szeroki sposób, katalogu podmiotów, które miałyby ponosić dodatkową opłatę za prowadzenie reklamy suplementów diety.
Zgodnie z projektowanymi przepisami, podmiotami obciążonymi opłatą będą:
- podmioty nabywające audycję, materiały do audycji reklamy suplementów czy ich opracowanie,
- podmioty produkujące lub koprodukujące audycję i materiały do audycji reklam lub ich opracowanie, jeżeli audycje, materiały oraz opracowania będą przeznaczone na potrzeby tych podmiotów lub innych podmiotów świadczących audiowizualne i radiowe usługi medialne lub podmiotu zajmującego się zakupem czasu antenowego.
Pewne wątpliwości interpretacyjne nasuwają się też w związku z użyciem w projekcie Ministerstwa Zdrowia nieostrych, gdzie indziej niezdefiniowanych, czy użytych w innym kontekście pojęć. Chodzi m.in. o zastosowanie w projektowanych przepisach zwrotów takich jak „napoje”, do której to grupy można zaliczyć większość środków spożywczych w postaci płynnej, niekoniecznie wprowadzonych do obrotu pod taką nazwą handlową, czy „substancje aktywne”, do których projektodawca zalicza guaranę, kofeinę oraz taurynę, które mogą być dodawane do środków spożywczych (napojów) wyłącznie w celach aromatycznych i które inaczej rozumiane są, dla przykładu, na gruncie Prawa farmaceutycznego.
Niezależnie od wątpliwości związanych z samą treścią Projektu, podnosi się, że sięgnięcie do narzędzi fiskalnych, nie będzie prowadzić do realizacji oczekiwanego celu, gdyż środki uzyskane z dodatkowych opłat, nie mają być przeznaczane na edukację społeczeństwa w kwestii zdrowego odżywiania.
Zgodnie z treścią projektu, regulacje mają zacząć obowiązywać dnia 1 kwietnia 2020 r., z wyjątkiem art. 8, którego wejście w życie planowane jest na 1 stycznia 2021 r.
Projekt ustawy dostępny jest pod następującym adresem strony internetowej:https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12328505/12652388/12652389/dokument432383.pdf>>