Odpowiedź:
Wyliczenie stawki godzinowej wynagrodzenia polega na tym, że wynagrodzenie miesięczne (zarówno pensję zasadniczą jak i dodatki) trzeba podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu proporcjonalnie do części etatu.

Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 618), pracownicy wykonujący zawód medyczny i posiadający wyższe wykształcenie, zatrudnieni w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne mogą być zobowiązani do pełnienia w przedsiębiorstwie tego podmiotu dyżuru medycznego.
Czas pełnienia dyżuru medycznego wlicza się do czasu pracy. Do wynagrodzenia za pracę w ramach pełnienia dyżuru medycznego stosuje się odpowiednio przepisy art. 151(1) § 1-3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) - dalej k.p.

Odpowiednie stosowanie oznacza, że za pracę w ramach dyżuru medycznego, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia - za pracę w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, a także w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia przysługuje także za każdą godzinę pracy w ramach dyżuru medycznego z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania tego dodatku obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.

Stosownie do treści art. 151(1) § 1 k.p., za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek określony w tym przepisie. Zatem przy obliczaniu wysokości dodatku za dyżur należy wziąć pod uwagę normalne wynagrodzenie wypłacane pracownikowi – lekarzowi. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1986 r. sygn. akt I PRN 40/86, „przez normalne wynagrodzenie należy rozumieć takie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie. Obejmuje więc ono zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki o charakterze stałym, jeżeli według obowiązujących w zakładzie przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników”.

W przypadku niepełnoetatowców istnieją rozbieżności, co do obliczania wynagrodzenia za dyżur. Zgodnie z pierwszym rozwiązaniem, dopóki lekarz nie przekroczy limitu godzin ponadwymiarowych wyznaczonego w umowie o pracę – za dyżur obowiązuje go zwykła stawka (normalne wynagrodzenie), a dopiero po jego przekroczeniu dodatki jak za nadgodziny. Zgodnie bowiem z art. 151 § 5 k.p. strony muszą ustalić w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 151(1) § 1 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2008 r. sygn. akt I PK 315/07, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2012 r. sygn. akt III PK 77/11 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2014 r. sygn. akt I PK 249/13).

Zgodnie natomiast z bardziej liberalnym podejściem, za czas dyżuru medycznego pracownik pracujący na część etatu powinien otrzymać takie samo wynagrodzenie jak lekarz zatrudniony na pełny etat. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2013 r. sygn. akt I Pk293/12, „czas dyżuru medycznego stanowi odrębną kategorię prawną pracy ponadnormatywnej. Dlatego godziny dyżuru medycznego muszą być osobno ewidencjonowane, nie mogą pokrywać się z normalnymi godzinami pracy, a dyżur powinien być tak zaplanowany, aby jasno wynikało, które godziny są „normalnymi godzinami pracy” w ramach wymiaru (nominału) czasu pracy, a które są godzinami dyżurowymi. Za czas dyżuru medycznego pracownikowi zawsze przysługuje wynagrodzenie, jak za godziny nadliczbowe (według art. 151(1) § 1-3 k.p.), bez względu na to (...), czy pracownik jest zatrudniony w pełnym, czy niepełnym wymiarze czasu pracy”.
Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku za czas dyżuru obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60 proc. wynagrodzenia.

Stawka za każdą godzinę dyżuru zależy więc od tego, kiedy on przypada. Godzinową stawkę wynagrodzenia zasadniczego oblicza się, dzieląc miesięczną stawkę tego wynagrodzenia wynikającą z osobistego zaszeregowania pracownika przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w miesiącu. Dlatego przy ustalaniu stawki za godzinę dyżuru należy przede wszystkim ustalić, jaka przysługuje stawka godzinowa pracownikowi za dyżur. Następnie ustala się jego godzinową stawkę wynagrodzenia zasadniczego oraz oblicza wynagrodzenie za jedną godzinę dyżuru.

Monika Kwiatkowska, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 2.06.2015 r.