1 czerwca - rozpoczyna się rządowy program finansowania in vitro

Z finansowania mogą skorzystać pary, które mają potwierdzoną dokumentacją medyczną niepłodność lub co najmniej przez rok przechodziły nieskuteczne leczenie. Szacuje się, że w Polsce niepłodność może dotyczyć ok. trzech mln osób. Wsparcie otrzymają też pacjenci przed lub w trakcie leczenia onkologicznego. Ministerstwo Zdrowia wybrało 58 ośrodków, do których mogą zgłaszać się pacjenci.

Program obejmuje sześć indywidulanych procedur wspomaganego rozrodu - w tym do czterech cykli zapłodnienia własnymi komórkami rozrodczymi lub dawstwem nasienia, do dwóch cykli zapłodnienia z oocytami od dawczyń - z możliwością zapłodnienia sześciu komórek rozrodczych w ramach jednego cyklu i do sześciu cykli z dawstwem nasienia.

Kryterium kwalifikacji do programu to wiek kobiety - do 42. roku życia dla kobiet korzystających z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia i do 45. roku życia dla kobiet korzystających z dawstwa oocytów lub zarodka. Limit wieku dla mężczyzn, którzy mogą skorzystać z tej metody leczenia, to 55. rok życia.

Wsparcie otrzymają też pacjenci przed lub w trakcie leczenia onkologicznego. W ramach refundacji tzw. onkopłodności finansowane będą m.in. zabiegi: pobrania, mrożenia oraz przechowywania komórek rozrodczych. Skorzystać z tego mogą kobiety do 40 roku życia i mężczyźni w wieku do 45 lat.

Ministerstwo Zdrowia wybrało 58 ośrodków, do których mogą zgłaszać się pacjenci. Kliniki otrzymają na ich leczenie od ponad dwóch do prawie dziesięciu mln zł rocznie publicznych dotacji - wysokość zależy od tego, jak wielu pacjentów dany ośrodek szacuje objąć opieką.

Według opublikowanego na stronie resortu ogłoszenia o wynikach konkursu ofert, do realizacji programu wybrano w sumie 58 podmiotów.

Więcej informacji, w tym dokładny wykaz podmiotów oraz przyznane im kwoty z programu, można znaleźć na stronie resortu: https://www.gov.pl/web/zdrowie/konkurs-ofert-na-wybor-realizatorow-programu-polityki-zdrowotnej-pn-leczenie-nieplodnosci-obejmujace-procedury-medycznie-wspomaganej-prokreacji-w-tym-zaplodnienie-pozaustrojowe-prowadzone-w-osrodku-medycznie-wspomaganej-prokreacji-na-lata-2024-2029

Konkurs dla podmiotów leczniczych - założenia

Celem konkursu jest wybór realizatorów programu polityki zdrowotnej "Leczenie niepłodności obejmujące procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, na lata 2024-2028" na okres od 1 czerwca 2024 r. do 31 grudnia 2028 r. W ramach konkursu minister zdrowia w latach 2024 – 2028 sfinansuje zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji i zabezpieczenie płodności na przyszłość. Działania te powinny być przeprowadzone zgodnie ze wskazaniami określonymi w programie.

Rządowy program będzie trwał od 1 czerwca 2024 r. do 31 grudnia 2028 r. Każdego roku na jego realizację rząd przeznaczy 500 mln zł, w sumie łącznie 2,5 mld zł.

Ustawa z 29 listopada 2023 r. nowelizująca ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zmienia art. 48a (dodanie ust. 16a-d) na podstawie którego minister właściwy do spraw zdrowia będzie obowiązany do opracowania, wdrożenia, realizacji i finansowania programu polityki zdrowotnej leczenia niepłodności obejmującego procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności.

Czytaj też: Diagnostyka preimplantacyjna zarodków ludzkich in vitro a ochrona godności człowieka >>Ustawa nakłada na ministra zdrowia obowiązek przeznaczania corocznie z budżetu państwa z części będącej w jego dyspozycji nie mniej niż 500 mln zł na realizację programu polityki zdrowotnej leczenia niepłodności obejmującego procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji.

Minister właściwy do spraw zdrowia będzie ponadto przedkładał Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej roczne sprawozdanie z realizacji programu polityki zdrowotnej leczenia niepłodności w terminie do dnia 31 lipca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy.

Pierwszy program polityki zdrowotnej leczenia niepłodności minister właściwy do spraw zdrowia ma opracować i wdrożyć oraz rozpocząć jego realizację od 1 czerwca 2024 r. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Czytaj w LEX: Liszewska Agnieszka - Prawnokarna ocena zabiegów sztucznej prokreacji >>

Ustawa wzbudza kontrowersje

Nowelizacja, która jest inicjatywą obywatelską od początku budziła kontrowersje. Przeciwko niej byli posłowie PiS. W Senacie grupa senatorów PiS wnioskowała o odrzucenie ustawy.

O zawetowanie lub skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego ustawy do prezydenta Andrzeja Dudy zwrócił się też przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki. W liście zwracał uwagę, że „Episkopat wielokrotnie zabierał głos w sprawie zapłodnienia pozaustrojowego, które nie jest metodą leczenia niepłodności”. Wskazywał, że metoda in vitro jest eksperymentowaniem na człowieku, jego swoistą „produkcją stanowiącą formę zawładnięcia życiem ludzkim”. 

Przeczytaj więcej: Przewodniczący KEP prosi prezydenta o niepodpisywanie ustawy o finansowaniu in vitro

Jak wyjaśniła Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podejmując decyzję o podpisaniu, będącej inicjatywą obywatelską, prezydent brał pod rozwagę fakt, że metoda in vitro w ocenie części społeczeństwa budzi wątpliwości natury etycznej. 

- Wobec wyzwań demograficznych, dążąc do zapewnienia równych szans wszystkim walczącym z problemem niepłodności, także tym chcącym korzystać z innych metod leczenia, Prezydent zapowiada złożenie projektu ustawy zapewniającego finansowanie ich ze środków publicznych – poinformowała Kancelaria Prezydenta.

Na początku stycznia 2024 r. planowane jest posiedzenie prezydenckiej Rady ds. Ochrony Zdrowia poświęcone przygotowaniu projektu.

W latach 2013–2016 na terenie całego kraju działał Narodowy Program Leczenia Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego. Był realizowany ze środków Ministerstwa Zdrowia i adresowany do wszystkich niepłodnych par spełniających określone kryteria. Obecnie tego typu programy realizują niektóre samorządy gminne. Przeczytaj także: Śląskie: Sejmik zapewnił finansowanie wojewódzkiego programu in vitro

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.