Nocna i świąteczna opieka zdrowotna to opieka lekarza podstawowej opieki zdrowotnej po godzinach otwarcia poradni POZ, czyli w dni powszednie od 18.00 do 8.00 oraz w dni świąteczne przez całą dobę.

Przed wejście w życie sieci szpitali opieka taka funkcjonowała w wybranych przychodniach lub szpitalach, po wejściu w życie sieci szpitali oferują ją tylko placówki, które znalazły się w sieci.

W rezultacie punktów jest więcej, ale dla części pacjentów są trudniej dostępne. Według informacji Ministerstwa Zdrowia świadczenia nocnej i świątecznej pomocy udziela teraz 498 świadczeniodawców, o 79 więcej niż przed wejściem w życie sieci szpitali.

W raporcie z 2015 roku NIK wskazywała, że nocna i świąteczna pomoc jest źle zorganizowana i niewykorzystywana, ponieważ pacjenci w nagłych wypadkach korzystają przede wszystkim z usług pogotowia i SOR, które są przez to przeciążone, a które powinny zajmować się pacjentami w stanie zagrożenia życia.

Z raportu wynikało, że jeśli w szpitalu nie było opieki nocnej i świątecznej, SOR-y przyjmowały średnio 74 pacjentów na dobę, jeśli była - o połowę mniej, czyli średnio 43 pacjentów. Między innymi to było powodem przeniesienia nocnej i świątecznej opieki do szpitali. Jednak dla pacjentów to często jest mniej korzystne, gdyż szpitale są bardziej oddalone od  miejsca zamieszkania, trzeba tam zwykle czekać w długich kolejkach. Wolą więc pójść do znanej sobie przychodni, nawet jeśli się okazuje, że za świadczenie muszą zapłacić.

Z tego właśnie powodu  przychodnie, które dotychczas oferowały nocną i świąteczną pomoc lekarską, a które po wejściu w życie 1 października 2017 roku sieci szpitali już jej nie mogą oferować w ramach kontraktu z NFZ, wprowadzają takie usługi komercyjne. Pomimo zwiększenia liczby punktów oferujących takie świadczenia refundowane, usługi płatne mają powodzenie.

 [-DOKUMENT_HTML-]

Prywatną stacjonarną i wyjazdową opiekę lekarską dla dzieci i dorosłych uruchomiło między innymi Centrum Medyczne Medyk z Rzeszowa. Funkcjonuje ona w tej placówce od 1 października 2017 roku.

W placówce dyżurują lekarze rodzinni oraz pediatrzy. W dni powszednie dyżury lekarza POZ trwają od 18.00 do 23.00, w soboty, niedziele i święta - od 8.00  do 23.00. W weekendy i święta dostępny jest lekarz pediatra w godzinach od 9.00 do 19.00. Lekarz pod telefonem dostępny jest przez całą dobę, a codziennie od 18.00 do 6.00 realizowane są również wizyty domowe.

Koszt konsultacji na miejscu to 70 zł (lekarz POZ)  lub 80 zł (lekarz pediatra). Koszt wizyty domowej to 220 zł (plus koszty dojazdu, jeżeli wizyta odbywa się poza miastem).

- Co miesiąc z komercyjnych świadczeń nocnej i świątecznej pomocy korzysta około 50 osób, wcześniej, gdy mieliśmy te świadczenia w ramach POZ, było to około 1000 osób  - mówi Karina Guzek-Buk, zastępca kierownika Działu Promocji w Centrum Medycznym Medyk.

Przed wejściem w życie sieci szpitali w Rzeszowie funkcjonowały dwie placówki oferujące nocną i świąteczną opiekę zdrowotną, oprócz Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 przy ulicy Lwowskiej było to właśnie Centrum Medyczne Medyk. W tej chwili dyżury takie pełni sześć rzeszowskich szpitali, wszystkie, które weszły do sieci.

Centrum Medyk przestało oferować takie świadczenia, dlatego wprowadzono dyżury komercyjne. Pacjenci, mimo że dowiadują się, iż świadczenia są płatne, korzystają z nich. Większość przychodzących do przychodni w nocy i święta to pacjenci, którzy mają zagwarantowane takie świadczenia w ramach abonamentów.

 - W dni powszednie więcej przychodzi pacjentów abonamentowych, natomiast w weekend więcej jest osób, które płacą za świadczenia, często są to osoby przychodzące z dziećmi – wyjaśnia Karina Guzek-Buk. – Dużym powodzeniem cieszy się też gabinet zabiegowy.

Pacjenci korzystają z usług tej placówki doceniają przede wszystkim to, że nie muszą czekać w długich kolejkach i przyjmowani są w lepszych warunkach, a także w miejscu, które znają. Pacjenci często bowiem przychodzą do danej placówki z przyzwyczajenia.

Podobne usługi oferują przychodnie prowadzone przez fundację Unia Bracka działające w Gliwicach i Bytomiu, które przed 1 października 2017 oferowały te usługi w ramach POZ. Od 1 listopada 2017 roku można tutaj skorzystać z komercyjnych świadczeń w ramach wieczornej i nocnej opieki zdrowotnej. Świadczenia są dostępne w dni powszednie w godzinach od 18 do 21, a w weekend i dni świąteczne – od 9 do 13.

Konsultacje są tańsze dla pacjentów zdeklarowanych do POZ w placówce sieci i kosztują 35 złotych, dla pozostałych pacjentów koszt wynosi 70 zł. Wizyty domowe kosztują 100 zł lub 150 zł.

- Na razie testujemy to rozwiązanie – mówi Paulina Pitrowska, kierownik ds. marketingu fundacji Unia Bracka. – Nie mamy bardzo dużo pacjentów, dlatego usługi nie są dostępne przez całą dobę. Gdy będzie taka potrzeba, możemy je rozszerzyć.

Komercyjne świadczenia lekarza pediatry w weekendy i święta wprowadziła także Prywatna Lecznica Certus z Poznania. Koszt konsultacji wynosi 150 zł.

Certus to prywatny szpital, który posiada 51 łóżek dla pacjent i prowadzi cztery centra medyczne. Placówka oferuje świadczenia finansowane w ramach NFZ, ale nie znalazła się w sieci szpitali.

Nocną doraźna pomoc w zakresie medycyny rodzinnej (a także ortopedyczną, pielęgniarską i diagnostyczną) dostępną przez 7 dni w tygodniu w godzinach zamknięcia oddziałów oraz w weekendy i święta wprowadziło Centrum Medyczne Enel-Med w Szpitalu Centrum, działającym w Warszawie przy Alei Solidarności. W ramach ambulatoryjnej pomocy doraźnej lekarze medycyny rodzinnej przyjmują pacjentów od pierwszego roku życia.

Do podobnych rozwiązań przymierzają się także inne przychodnie, szczególnie te, które oferują podstawową opiekę zdrowotną, finansowaną w ramach NFZ.