Z raportu NIK opublikowanego 2 lutego 2018 wynika, że gwałtowne starzenie się społeczeństwa, na które wskazują demografowie, przyniesie nowe wyzwania dla systemu ochrony zdrowia, także w dziedzinie onkologii. Już dzisiaj bowiem większość zachorowań na nowotwory złośliwe (70 procent zachorowań u mężczyzn i 60 procent zachorowań u kobiet) występuje u osób po 60. roku życia. Według najnowszych szacunków liczby te będą rosnąć.

W dodatku prognoza Polskiego Towarzystwa Onkologicznego wskazuje na możliwość znacznego, bo ponad 25 procentowego, wzrostu do roku 2025, w porównaniu z rokiem 2011, zachorowalności na choroby onkologiczne. W ten sposób nowotwory staną się prawdopodobnie główną przyczyną zgonów w Polsce – alarmuje NIK.

Z danych OECD wynika, że co prawda liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jeszcze jest w Polsce niższa niż w większości krajów europejskich, jednak umieralność dużo wyższa. W rezultacie Polska, razem z Węgrami i Chorwacją, jest w pierwszej trójce krajów Unii z największą umieralnością na nowotwory złośliwe. Wynika to z faktu, że skuteczność leczenia onkologicznego w Polsce jest gorsza niż w większości pozostałych krajów Unii Europejskiej.

Dlatego w przededniu Światowego Dnia Walki z Rakiem Najwyższa Izba Kontroli przygotowała megainformację - kompleksową analizę najważniejszych czynników wpływających na skuteczność leczenia nowotworów, pozwalającą na całościową ocenę leczenia onkologicznego w Polsce oraz na wskazanie możliwych dróg jego poprawy. W przeprowadzonej analizie wykorzystano ustalenia 32 kontroli koordynowanych NIK oraz, jako materiał pomocniczy, raporty ekspertów i instytucji zewnętrznych.

 [-DOKUMENT_HTML-]

NIK wskazuje w niej, że konieczna jest jak najszybsza poprawa skuteczności profilaktyki i leczenia onkologicznego i proponuje włączenie lekarzy medycyny pracy w profilaktykę i wczesną diagnostykę nowotworów oraz wprowadzenie do szkół obowiązkowego przedmiotu dotyczącego edukacji zdrowotnej.

Eksperci twierdzą, że często jedynym lekarzem, z jakim ma kontakt duża grupa obywateli (nawet 400-500 tysięcy) są właśnie lekarze medycyny pracy. Rozwiązanie wskazane przez NIK może więc znacząco zwiększyć szanse na wygraną w walce z nowotworami.

NIK wskazuje także, że efekty profilaktyki onkologicznej, będą widoczne dopiero w odległej perspektywie czasowej, a w walce z nowotworami ważny jest czas. Dlatego w ocenie NIK te działania, które można - powinny być podjęte niezwłocznie i proponuje ich wzmocnienie poprzez rozszerzenie edukacji prozdrowotnej na najmłodszych.

 [-OFERTA_HTML-]

Izba rekomenduje w związku z tym wprowadzenie do programu edukacji w szkołach podstawowych oraz średnich wydzielonego przedmiotu - edukacja zdrowotna, przekazującego wiedzę na temat rozwoju, zdrowia i zachowań prozdrowotnych dostosowanych do potrzeb dzieci i młodzieży w danym okresie życia, obejmującego zdrowy, aktywny tryb życia oraz edukację w zakresie zdrowego sposobu odżywiania.

Jest to ważne, bo - jak wynika z badań -  jednej trzeciej zachorowań można byłoby zapobiec, tylko i wyłącznie dzięki tak prostemu procesowi, jak zminimalizowanie kluczowych czynników ryzyka takich jak palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta oraz związana z tym nadwaga.