Izba postuluje chwalenie przepisów zapewniających polskim pacjentom dostęp do leków refundowanych oraz zagwarantowanie wszystkim aptekom stałego i równego dostępu do leków, a także wprowadzenie Map Potrzeb Usług Farmaceutycznych, określających liczbę i rozmieszczenie aptek ogólnodostępnych, które mogą być utworzone w danym województwie. Przy wydawaniu zezwolenia na prowadzenie apteki powinny być brane pod uwagę kryteria demograficzne i geograficzne.

Jednym z postulatów jest uchwalenie ustawy normującej kompleksowo zasady wykonywania zawodu farmaceuty oraz funkcjonowanie izb aptekarskich. Projekt ustawy o zawodzie farmaceuty i izbach aptekarskich, opracowany przez NIA, przekazany został ministrowi zdrowia.

Farmaceuci postulują także zmianę sposobu ustalania urzędowej marży detalicznej poprzez wprowadzenie zasady, że marża naliczana jest od ceny hurtowej leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo wyrobu medycznego. Przyjęty w ustawie o refundacji leków sposób ustalania marży detalicznej – od wartości limitu ustalonego przez ministra zdrowia - sprawia, że w wielu aptekach wydawanie leków refundowanych przynosi straty. 

Według NIA konsekwencją braku reform i niechęci poprzednich rządów do porządkowania rynku farmaceutycznego jest pogarszająca się sytuacja ekonomiczna wielu aptek, szczególnie tych małych, rodzinnych, należących do indywidualnych aptekarzy.

Czytaj: Konieczne jest profesjonalne zarządzanie apteką>>>

Podstawowym zadaniem każdej apteki jest wydawanie leków refundowanych. Tymczasem marża kwotowa nie pokrywa obecnie nawet kosztów wydawania tych leków. Spadek kwoty marży realizowanej na lekach refundowanych w okresie 2012 – 2014 w odniesieniu do 2011 roku wynosi 1,4 mld zł. Niepokojącą tendencję obrazuje spadek średniej marży na opakowanie leku refundowanego: z 4,55 zł w 2011 roku. (marża plus rabat) do 4,21 zł w 2012 r. i 4,13 zł w 2013 roku. Są to najniższe marże na leki refundowane w Europie. 

Sytuację aptek poprawiłoby wprowadzenie rozwiązań prawnych zabezpieczających przed negatywnymi konsekwencjami finansowymi obniżania cen refundowanych produktów leczniczych w wyniku zmiany wykazów refundacyjnych. Z badań przeprowadzonych przez firmę IMS Health wynika, że na przełomie lat 2011 i 2012 oraz w roku 2012 ogólne koszty obowiązkowej przeceny zapasów magazynowych w aptekach wyniosły prawie 90 mln zł, a w 2013 roku przekroczyły 50 mln zł.  

Farmaceuci postulują wyeliminowanie obrotu lekami w sklepach ogólnodostępnych. „Przemawia za tym ważny interes społeczny. Leki muszą wrócić do apteki! Tylko tam są właściwe warunki do ich przechowywania i tylko tam pacjent uzyska rzetelną informację o nabywanym leku” – postulują farmaceuci.

Kolejnym problemem wymagającym rozwiązania jest dostosowanie przepisów o obowiązku pełnienia dyżurów przez apteki do podstawowych zasad państwa prawa. Przedstawiona przez Izbą analiza kosztów dyżurów aptek na obszarze całego kraju wykazała, że wynoszą one łącznie około 110 mln zł rocznie, a koszt jednego dwunastogodzinnego dyżuru nocnego wynosi od 300 do 400 zł.

Farmaceuci dopominają się także doprecyzowania i uszczelnienia regulacji dotyczących łączenia obrotu hurtowego z detalicznym w ramach tego samego podmiotu i jednostek powiązanych. „Ze względu na ważny interes państwa należy przeciwdziałać monopolizacji rynku detalicznego i hurtowego leków” - postulują.

Jednym z postulatów jest także wprowadzenie przepisów wzmacniających rolę apteki szpitalnej i farmaceutów wykonujących zawód w tej aptece,  wprowadzenie refundowanej opieki farmaceutycznej oraz rozwiązanie problemu zagospodarowania leków, które pozostają w aptece po wygaśnięciu zezwolenia na jej prowadzenie. 

W opinii Naczelnej Izby Aptekarskiej obecna sytuacja na rynku aptecznym wymaga pilnych i radykalnych decyzji legislacyjnych. Niezbędna jest między innymi nowelizacja ustawy z 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne i ustawy z 12 maja 2011 roku o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Konieczne jest też szybkie uchwalenie przepisów zawieszających tworzenie nowych aptek, które powinny obowiązywać do czasu wypracowania i wprowadzenia do polskiego porządku prawnego nowych, kompleksowych regulacji, porządkujących rynek farmaceutyczny w naszym kraju.

Przedstawiciele Naczelnej Izby Aptekarskiej przekazali przewodniczącemu senackiej Komisji Zdrowia i ministrowi zdrowia projekty ustaw uwzględniających niektóre propozycje zawarte w „Pakcie dla farmacji”.