Józef Kielar: W co państwo powinno inwestować obecnie, żeby poprawić wartość zdrowotną rozumianą jako lepsze wyniki leczenia, satysfakcję pacjenta i efektywność ekonomiczną?

Mariusz Nowak: Zarówno w Polsce jak i w wielu innych krajach istnieje tendencja do upraszczania problematyki związanej z opieką zdrowotną poprzez sprowadzanie wszystkich związanych z nią problemów do kwestii finansowych. Nie umniejszając niczym wagi finansów, należy zwrócić uwagę na zupełnie niedocenianą tematykę dotyczącą  organizacji i zarządzania opieką zdrowotną – tzn. płacenia nie za procedury, a za wynik. Posłużę się przykładem Centrum Leczenia Oparzeń, gdzie zajmujemy się m.in. leczeniem ran przewlekłych. Wymagają one często leczenia chirurgicznego. W Polsce, w większości przypadków leczenie takich ran ma charakter doraźny. Pacjent leczony w taki sposób, po kilku dniach wraca do domu, następnie znów przychodzi do szpitala i  sytuacja się powtarza wielokrotnie. Każdy pobyt chorego w szpitalu, to osobno liczona procedura. W CLO leczymy pacjenta chirurgicznie i dążymy do znaczącego zmniejszenia powierzchni rany. Trwa to od trzech do czterech tygodni, przy czym procedura wyceniana jest tak samo jak przy leczeniu zachowawczym. Różnica polega jednak na tym, że pacjent wychodzi od nas w znacznie lepszym stanie zdrowia i w większości przypadków nie wymaga ponownego, szybkiego leczenia w szpitalu. Natomiast nasze koszty związane z takim pobytem są wielokrotnie wyższe.

Moim zdaniem,  gdyby system koncentrował się w pierwszym rzędzie na wyniku leczenia pacjenta, to można byłoby zaoszczędzić więcej pieniędzy. Część z nich zostałaby przeznaczona na pokrycie kosztów związanych z dłuższą terapią i hospitalizacją, ale w sumie wszystkim by się to opłaciło, a w dłuższym okresie zwiększyła by się również dostępność do usług zdrowotnych Takie podejście, pod nazwą Value Based Healthcare zaproponował wybitny amerykański ekonomista Michael Porter.Wymagałoby to zmian organizacyjnych zarówno na poziomie jednostek opieki zdrowotnej jak i urzędów centralnych nastawionych na eliminację marnotrawstwa oraz inwestycję w  wiedzę z zakresu nowoczesnych metod zarządzania. Dopiero później można byłoby inwestować w system, poczynając od jednostek, które najskuteczniej będą sobie radzić z eliminacją marnotrawstwa. 

Zobacz szkolenie w LEX: Zdarzenia niepożądane w placówce medycznej - zadania kadry zarządzającej oraz personelu >

 

Jakie są największe wyzwania stojące przed placówkami medycznymi w kontekście pandemii?

Największym wyzwaniem jest przede wszystkim dobre zarządzanie, które może wiązać się początkowo z wyższymi kosztami, ale poprzez wygenerowanie dodatkowych oszczędności zwróci się z nawiązką. Należy iść w kierunku jak najlepszej organizacji opieki zdrowotnej i systemowego powiązania ciągłości leczenia od POZ, poprzez diagnostykę specjalistyczną do opieki szpitalnej włącznie. Także w odwrotnym kierunku: najpierw szpital, następnie POZ, np. poprzez systemy telemedyczne.

Drugim istotnym problemem jest profilaktyka schorzeń. To każdy obywatel jest odpowiedzialny za własne zdrowie i troskę o nie, a system może mu tylko w tym pomagać. Musimy to uświadomić społeczeństwu.

Czytaj w LEX: Metodyka zarządzania ryzykiem w szpitalu >

Czy płacenie za wyniki leczenia będzie motywowało do poprawy jakości opieki medycznej?

W każdym dziale przemysłu i biznesie płacimy za efekty. Opiekę zdrowotną można też w pewnym sensie porównać do linii produkcyjnej, gdzie pacjent też oczekuje efektu końcowego w postaci poprawy stanu swojego zdrowia. Prawidłowo funkcjonujący szpital powinien być nastawiony na dobro pacjenta i zapewnić mu, na ile to możliwe, właśnie wspomniany efekt końcowy. Mierzony jest on i rozliczany za pomocą ustandaryzowanych systemowo wskaźników. W przemyśle usługowym wszyscy starają się dogodzić klientowi, a przecież NFZ, czy minister zdrowia pełni funkcję płatnika w imieniu osób płacących składki - czyli w imieniu pacjentów - klientów. Rolą płatnika jako reprezentanta społeczeństwa jest więc zadbanie o to, żeby byli oni zadowoleni. 

Czytaj w LEX: Jakość w szpitalach – przykłady dobrych praktyk i korzyści z nich wynikające >

Czy potrzebny jest standard udzielania teleporady w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (AOS), skoro taki pojawił się w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ)?

Standardy w medycynie są potrzebne w każdej dziedzinie. Usprawniają bowiem pracę i jakość usług. Nic nie zastąpi jednak badania fizykalnego. Dlatego też, jest potrzeba wprowadzenia takich standardów również w AOS i określenia do jakiego stopnia można posunąć się w trosce zachowania odpowiedniej proporcji między jakością leczenia pacjenta, a zachowaniem bezpieczeństwa personelu medycznego i pacjenta. 

Czytaj w LEX: Zgłaszanie zdarzeń niepożądanych - jakie przypadki rejestrować oraz korzyści i konsekwencje dla personelu >

Rozstrzygnięcie konkursu Liderzy zmian w ochronie zdrowia nastąpi 22 września na konferencji online Zmiany w Ochronie Zdrowia.