Jak zapowiedział w rozmowie w Polskim Radiu dr Paweł Grzesiowski, główny inspektor sanitarny, w ciągu dwóch dni mają zostać opracowane polskie wytyczne dotyczące postępowania związanego z zagrożeniem wirusem małpiej ospy. Generalnie istnieje szczepionka na tę chorobę, jednak jej dostępność jest ograniczona. - Nie ma możliwości podawania szczepionki wszystkim turystom, którzy jadą do Afryki i chcą się zaszczepić. Rozważane jest podawanie jej osobom, które będą miały intencjonalny kontakt z chorymi w Afryce - zaznaczył dr Grzesiowski. 

 

Kolejne przypadki w Europie 

Wirus małpiej ospy powraca tak naprawdę po dwóch latach - w 2022 r. Wówczas 173 przypadki tej choroby wykryto również w Polsce. Zdecydowanie najbardziej choroba szerzy się jednak w Afryce. Powodem, dla którego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) po raz drugi uznaje małpią ospę za zagrożenie jest to, że nowy wariant (Klad II) wydaje się szybciej rozprzestrzeniać, jest też bardziej zjadliwy. Wzrost zakażeń jest obecnie odnotowywany w Szwecji (przypadków w tym roku było kilkanaście, w ostatnich dniach potwierdzono jednak zakażenie nowym podtypem wirusa). Dyrektor Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na Europę Hans Kluge zaznaczył jednak, że zdecydowanie nie ma powodów do paniki, bo transmisja wirusa jest pod kontrolą. Nie zmienia to oczywiście faktu, że trzeba wypracować systemowe zasady reagowania na kryzys. - Małpia ospa nie jest nowym Covid-19 - podkreślił Kluge. 

 

Małpia ospa - objawy choroby 

Małpią ospą można zarazić się przede wszystkim przy bezpośrednim kontakcie z zakażonymi zwierzętami, poprzez ich krew lub płyny ustrojowe (głównie: wiewiórki, króliki, ale również zakażone myszy czy szczury), albo w wyniku pogryzienia przez zakażone zwierzę. W Europie nie wykryto jednak jeszcze przypadków zakażonych zwierząt - taki sposób zarażenia jest znany na razie w Afryce. Chorobą można się jednak zarazić również od człowieka, drogą kropelkową lub z krwią i wydzielinami w czasie bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną, przez śluzówki. 

Początkowe objawy choroby wyglądają następująco:

  • wysoka gorączka, powyżej 38,5 C;
  • uogólnione lub miejscowe powiększenie węzłów chłonnych (w odróżnieniu od ospy wietrznej);
  • ból głowy;
  • ból pleców;
  • znaczne osłabienie.

Dalsze objawy, odsunięte w czasie:

Po 1-3 dniach u pacjenta rozwija się wysypka (w kolejności: plamki, grudki, pęcherzyki, krosty, strupki): 

  • Wysypka zazwyczaj zaczyna się na twarzy i następnie rozprzestrzenia się na inne części ciała.
  • W czasie wystąpienia wysypki osoba chora jest zakaźna.
  • Wysypka utrzymuje się przez 2-4 tygodni.
  • Blizny po odpadnięciu strupów na skutek wysypki są bardzo głębokie, ale zanikają w okresie 1-4 lat.

Czytaj też w LEX: Postępowanie z pacjentem z zakażeniem/podejrzeniem zakażenia małpią ospą >

 

Szczepienia przeciw ospie małpiej w Polsce są wykonywane szczepionką JYNNEOS, Bavarian Nordic A/S (0,5 ml na dawkę) przedekspozycyjnie i poekspozycyjnie w grupie osób narażonych, tj. u osób z bliskiego kontaktu, personelu medycznego i laboratorium. Po spotkaniu unijnego Komitetu Bezpieczeństwa Zdrowia Komisja Europejska zadeklarowała, że jest gotowa wysyłać kolejne szczepionki przeciw małpiej ospie do krajów afrykańskich, zmagających się z chorobą, jeśli będzie taka potrzeba. Podkreśla, że choć ryzyko rozprzestrzeniania się choroby w UE jest „niskie”, to jest przygotowana do działania. 

Zobacz też w LEX: Projekty ustaw i rozporządzeń z zakresu prawa ochrony zdrowia >