27 lutego 2013 r. w warszawskim hotelu Intercontinental odbyła się współorganizowana przez Wolters Kluwer Polska S.A. oraz Uczelnię Łazarskiego konferencja oraz gala rozdania nagród pod wiodącym tytułem „Liderzy zmian w ochronie zdrowia”. Ideą konkursu było promowanie innowacyjnych i łamiących stereotyp polskich szpitali projektów wdrożonych w różnych kategoriach działalności podmiotów leczniczych: zarządzania bezpieczeństwem pacjentów, zarządzania finansami, zarządzania infrastrukturą oraz zarządzania kapitałem ludzkim.
Konferencję otworzyło wystąpienie prof. dr hab. n. med. Henryka Skarżyńskiego dotyczące powstania oraz rozwoju placówki, która uzyskała miano lidera w zakresie innowacyjności – Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. Profesor Skarżyński podczas swej prezentacji podkreślał znaczenie optymalizacji działalności Instytutu w kilku płaszczyznach – działalności klinicznej, naukowej, edukacyjnej, organizacyjnej i informacyjnej – tylko odpowiednia kompilacja tych płaszczyzn pozwoli na sukcesywny rozwój placówki i zdobywanie przez nią pozycji lidera w innowacyjności i profesjonalnym podejściu w leczeniu pacjenta. Według profesora najważniejszymi celami, jakie powinien stawiać sobie szpital jest kreowanie polityki zdrowotnej (wpływanie na działalność resortu zdrowia), monitorowanie występowania chorób, działalność naukowo-badawcza, wdrażanie osiągnięć naukowych, działalność profilaktyczna (organizacja i udział w badaniach przesiewowych), prowadzenie działalności klinicznej we współpracy z innymi ośrodkami oraz szkolenie kadr.
Następnym panelem konferencji była dyskusja na temat zarządzania bezpieczeństwem pacjentów. Wśród wystąpień prelegentów pojawiały się głosy na temat braku poczucia możliwości zapewnienia kompleksowego bezpieczeństwa pacjentów na skutek zbyt częstych zmian prawa i finansowania ochrony zdrowia, na temat istotnego znaczenia zarządzania jakością ze strony dyrekcji (odpowiedzialność za zarządzanie jakością powinna spoczywać na osobie pełniącej stanowisko kierownicze), wspomniano także o konieczności systematycznego monitorowania i raportowania zdarzeń niepożądanych – która może pośrednio przełożyć się na postrzeganie przez zakład ubezpieczeń placówki w kontekście wyliczeń składek ubezpieczeniowych. Uczestnicy dyskusji odnieśli się także do kwestii personalnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo pacjenta w szpitalu – najczęściej padały opinie, że tak naprawdę każdy pracownik placówki odpowiada w pewnym zakresie za bezpieczeństwo pacjenta, jednak największy ciężar w tym zakresie wydaje się spadać na personel pielęgniarski. Poruszono także kwestię czynników, które wpływają na zarządzanie bezpieczeństwem pacjentów – tutaj najczęściej padały głosy dotyczące przerostu ilości regulacji prawnych, konieczności zaangażowania dyrekcji szpitala w zarządzanie jakością (tworzenie przykładów godnych naśladowania), coraz większe widmo roszczeń pacjentów w zakresie błędów medycznych, brak ustawy o jakości w ochronie zdrowia. Poruszono także interesującą dla uczestników konferencji tematykę ubezpieczeń i zasad wyliczania składek. Najważniejsze przy ubezpieczaniu podmiotu wykonującego działalność leczniczą jest wydzielenie stref i źródeł ryzyka/zagrożenia, ich ocena i podjęcie możliwych działań minimalizujących te ryzyka.
W panelu poświęconym zarządzaniu finansami podkreślano znaczenie konstrukcji dobrego planu finansowego szpitala, do którego sukcesywnie można porównywać rzeczywiste wyniki. Przedstawiono pokrótce pomysły tworzenia rejestru wszystkich zamówień w szpitalach oparte o wnioski. Podkreślono także, że problem prowadzenia gospodarki zamówień lekami w szpitalach jest utrudniony poprzez co dwumiesięczne wykazy leków refundowanych wprowadzające nowe ceny. Marek Wójcik – reprezentant Związku Powiatów Polskich podkreślał, że w obecnej rzeczywistości ważne będzie zachowanie potencjału szpitala przy jednoczesnej refleksji nad poszerzeniem zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych, z drugiej strony pojawia się coraz twardsza koncentracja zasobów (sieci placówek), w związku z tym wygrywa perspektywa rozwojowo-dostosowawcza a nie naprawcza. Podczas tego panelu podkreślano rolę i znaczenie Banku Gospodarstwa Krajowego, który posiada kapitał i narzędzia do wspierania sektora ochrony zdrowia (w szczególności w tzw. trudnych przypadkach zadłużonych szpitali). Inną refleksją, jaka pojawiła się podczas dyskusji, było to, że w najbliższych latach ilość świadczeń szpitalnych spadnie na rzecz jednodniowych zabiegów przeprowadzanych w trybie ambulatoryjnym – co pozwala na większe oszczędności.
W panelu dotyczącym zarządzania infrastrukturą skupiono się w głównej mierze na potencjalnych skutkach reformy decentralizacyjnej NFZ i znaczeniu struktur lokalnych dla sektora ochrony zdrowia w danym województwie. Poruszono także tematykę statusu szpitali wysokospecjalistycznych i braku mechanizmów pewności finansowania świadczeń ze strony NFZ. Podkreślono także, że istnieje ryzyko, iż na skutek reformy NFZ pacjent nie będzie mógł sam sobie wybierać miejsca udzielenia świadczenia, a zostanie mu ono z góry wskazane przez lokalne struktury decydujące o tzw. mapie zapotrzebowania zdrowotnego.
Panel dotyczący zarządzania kapitałem ludzkim dotyczył przede wszystkim nowych rozwiązań w zakresie podziału kompetencji wśród personelu medycznego szpitala, tworzenia stanowisk menedżerów kliniki , którzy przełamują tzw. porządek ordynatorski, tworzenie zespołów interdyscyplinarnych pomagających w monitorowaniu sytuacji niepożądanych. Jednocześnie podkreślano znaczenie trendu angażowania pracowników w działalność szpitala wykraczającą poza dotychczas sprawowane obowiązki.
Na wieczornej gali rozdania nagród poznaliśmy laureatów poszczególnych kategorii oraz nagrody specjalnej. Wśród nagrodzonych szpitali znalazły się:
- Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu – nagroda specjalna;
- Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Ostrowie Mazowieckiej (w kategorii zarządzanie bezpieczeństwem pacjentów);
- Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 5 Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach (w kategorii zarządzanie finansami);
- Zachodniopomorskie Centrum Onkologii (w kategorii zarządzanie infrastrukturą);
- Wojskowy Instytut Medyczny (w kategorii zarządzanie kapitałem ludzkim).
Alicja Plichta
Redakcja Publikacji Elektronicznych WKP
\