Łączna wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu nie może być wyższa niż 100 tys. zł, a w odniesieniu do uciążliwości leczenia oraz pogorszenia jakości życia – nie może być wyższa niż 50 tys. zł. Najwyższe świadczenie – 100 tys. zł będzie mógł otrzymać rodzic lub osoba przysposabiająca za śmierć dziecka do 18 r. ż. lub za stan wegetatywny i stan minimalnej świadomości. Takie założenia zawarte są w najnowszym rozporządzeniu MZ, nad którym obecnie pracuje resort.

Czytaj także na Prawo.pl: Pacjent otrzyma świadczenie kompensacyjne - jest projekt rozporządzenia

 

Świadczenie kompensacyjne jeszcze nie jest wypłacane

6 września 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (RPP). Na jej mocy rozpoczął funkcjonowanie Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych. To pozasądowa ścieżka dochodzenia roszczeń przez poszkodowanych w publicznych szpitalach pacjentów. Postępowanie prowadzone jest przez zespół ekspertów przy Rzeczniku Praw Pacjenta i ma być krótsze od toczących się niekiedy latami postępowań sądowych.

Pacjent może liczyć na szybsze otrzymanie odszkodowania, bo w postępowaniu prowadzonym przez RPP nie szuka się winnych zdarzenia. Mimo że od 6 września ub. r. pacjenci mogą zgłaszać zdarzenia w ramach Funduszu, to nie mogą jeszcze w praktyce otrzymać odszkodowania, gdyż nie ma rozporządzenia wykonawczego do ustawy. Poprzedniego projektu nie podpisał minister zdrowia, a ten z 19 grudnia 2023 r. w styczniu tego roku został skierowany do konsultacji społecznych. Trwają nad nim prace.

Czytaj w LEX: Postępowanie w sprawie świadczenia kompensacyjnego – wpływ na placówki medyczne >

Czytaj także na Prawo.pl: Pacjent nie otrzyma szybko odszkodowania, bo minister nie podpisał rozporządzenia

 

Świadczenie kompensacyjne za niskie

Naczelna Izba Lekarska (NIL) zwraca uwagę przede wszystkim na zbyt niskie kwoty przewidziane w ramach Funduszu. – Działanie Funduszu to krok w dobrą stronę, ale kwoty powinny być wyższe. Teraz za uszczerbek na zdrowiu w niektórych sytuacjach byłyby one wyższe niż za utratę życia przez pacjenta – podkreśla Jakub Kosikowski, rzecznik prasowy NIL.

Dla przykładu, za uszczerbek na zdrowiu w postaci całkowitej utraty słuchu w obu uszach wysokość świadczenia kompensacyjnego wyniosłaby 65 tys. zł, a za śmierć dziecka w wieku 25-45 lat to kwota 50 tys. zł. NIL zwraca także uwagę na rozbieżność przepisów. Kwoty wynikające z projektu rozporządzenia są niższe niż kwoty świadczenia wynikające z oceny stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej (z 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania).

Na przykład, w ramach Funduszu w zakresie uszczerbku na zdrowiu spowodowanego całkowitą utratą ręki powyżej stawu łokciowego świadczenie kompensacyjne ma wynosić 55 tys. zł. Natomiast za podobny uszczerbek w ramach wspomnianego rozporządzenia resortu rodziny to 88 tys. zł.

 

Taka sama kwota za poważne i mniej dojmujące oparzenia

Dziwi m.in. taka sama wysokość świadczenia kompensacyjnego za oparzenie II i III stopnia. W oparzeniu III stopnia mamy do czynienia z martwicą skóry, często zniszczeniem nerwów w niej biegnących. – Gojenie wymaga oczyszczania miejsca oparzonego i przeszczepów skóry – inaczej goi się, pozostawiając blizny takiego stopnia, że może upośledzać ruch np. kończyny. To bardzo poważne oparzenie – tłumaczy rzecznik NIL. Oparzenie II stopnia zaś dzieli się na dwa rodzaje a i b. Oparzenie II a jest powierzchniowe, z pęcherzami, które goją się dobrze i nie muszą pozostawić blizn. - Natomiast oparzenie II b to poparzenie głębokiej powierzchni skóry, które może uszkodzić nerwy. Pozostawia blizny i wymaga leczenia specjalistycznego – dodaje.

Polecamy nagranie szkolenia: Kompensacja szkód medycznych, pełnomocnik ds. praw pacjenta, monitoring wizyjny i inne zmiany w nowelizacji ustawy o prawach pacjenta z 16 czerwca 2023 r. >

 

Brak mechanizmu waloryzacji

NIL zwraca też uwagę, że rozporządzenie nie zawiera mechanizmu waloryzacji świadczenia kompensacyjnego, tak jak jest to w ustawie o prawach pacjenta i RPP. - Brak w rozporządzeniu takiego mechanizmu będzie skutkował tym, że w przypadku inflacji zwiększy się przewidziana w ustawie maksymalna kwota świadczenia kompensacyjnego, ale na mocy rozporządzenia wnioskodawca będzie mógł otrzymać najwyżej kwotę sprzed waloryzacji – pisze NIL. I podaje przykład: w razie inflacji wynoszącej 10 proc. maksymalna przewidziana w ustawie kwota świadczenia kompensacyjnego z tytułu śmierci pacjenta wzrośnie ze 100 tys. do 110 tys. złotych, natomiast rozporządzenie w tabeli do par. 6 będzie nadal przewidywało, że kwota świadczenia dla dziecka własnego poniżej 18. roku życia z tytułu śmierci rodzica, który miał nie więcej niż 24 lata, będzie wynosiła 100 tys. złotych.

 

Pozasądowy system dochodzenia rekompensaty może się nie sprawdzić

Zatem zbyt niskie kwoty świadczenia kompensacyjnego mogą utrudniać funkcjonowanie pozasądowego systemu kompensacji szkód w ochronie zdrowia i stanowić dla pacjentów i ich rodzin argument przemawiający za kierowaniem spraw na drogę postępowania sądowego, zamiast do Rzecznika Praw Pacjenta. Co za tym idzie przepisy o Funduszu Kompensacyjnym nie spełnią zakładanych celów. – Chodziło o to, by było szybciej. Dla lekarza chodzi o szybkie rozstrzygnięcie sprawy, a dla pacjenta o szybkie otrzymanie środków, które będzie mógł przeznaczyć np. na rehabilitację zaraz po poniesionej szkodzie, a nie za kilka lat rozstrzygania sprawy w sądzie – mówi Jakub Kosikowski.

 

To pacjent decyduje

Dr hab. Radosław Tymiński, radca prawny w rozmowie z Prawo.pl przypomina, że to zawsze pacjent decyduje o wyborze ścieżki dochodzenia praw – czy zgłosi się do RPP, czy też wstąpi na ścieżkę sądową. - Wstąpienie na ścieżkę sądową może trwać dłużej, ale może być dla pacjenta bardziej korzystne finansowo. Przykładowo za uszkodzenie okołoporodowe pacjent może otrzymać z Funduszu Kompensacyjnego od 2 tys. zł do 200 tys. zł, podczas gdy w sądach cywilnych (w przypadku uznania zasadności roszczeń) nie są rzadkością orzeczenia zasądzające kwoty 500 tys. zł do nawet 2 mln zł – zwraca uwagę mec. Tymiński.

Czytaj także na Prawo.pl: Tymiński: Ścieżka sądowa może być dłuższa, ale i korzystniejsza finansowo dla pacjenta

Trzeba pamiętać, że możliwość uzyskania świadczenia z Funduszu Kompensacyjnego dotyczy tylko zdarzeń medycznych zaistniałych w szpitalach w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Poza zakresem regulacji pozostają więc świadczenia udzielane w prywatnej ochronie zdrowia, w Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ) czy w Ambulatoryjnej Opiece Specjalistycznej (AOS). Otrzymanie świadczenia kompensacyjnego uniemożliwia wejście na drogę sądową i otrzymanie w ten sposób odszkodowania za to samo zdarzenie medyczne.

Sprawdź w LEX: Czy pacjenci szpitali prywatnych mają możliwość ubiegania się o świadczenie kompensacyjne? >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.