Od 5 czerwca obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z 14 maja 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych. Na jego mocy wszystkie kobiety w ciąży mogą przeprowadzić bezpłatną diagnostyką prenatalną w ramach Programu badań prenatalnych finansowanego przez NFZ. Bez względu na wiek. Badania wykonuje się u kobiet pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży. Kieruje na nie lekarz prowadzący ciążę.

 

Rodzaje badań prenatalnych w programie NFZ

W ramach programu kobieta ciężarna:

  • wykona badania nieinwazyjne, tj.: USG płodu wykonywane pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży oraz 18 a 22 (+ 6 dni); badania biochemiczne wykonywane w zależności od wieku ciąży - PAPP-A, free-β -hCG, AFP, Estriol
  • w przypadku konieczności pogłębionej diagnostyki: uzyska poradę genetyczną, wykona badania cytogenetyczne, otrzyma skierowanie na pobranie materiału do badań genetycznych w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG (po wyrażeniu zgody na ich wykonanie).

Badania prenatalne ze skierowaniem

W celu włączenia do programu do etapów „Poradnictwo i badania biochemiczne” i „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”, jest wymagane skierowanie zawierające informacje o zaawansowaniu ciąży (wiek ciąży w tygodniach) wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę. W przypadku etapów „Poradnictwo i badania genetyczne” oraz „Pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu lub kordocenteza)” wymagane będzie skierowanie, zawierające informacje o wskazaniach do objęcia tymi częściami programu wraz z opisem nieprawidłowości i dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do tych części programu, wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”.

Jak podaje ustawodawca, usunięcie kryteriów kwalifikacji do pierwszych dwóch etapów programu znosi wszelkie ograniczenia w dostępie do priorytetowych badań prenatalnych. W sytuacji gdy w badaniach biochemicznych oraz USG płodu lekarz wykryje nieprawidłowości u dziecka lub jeśli wystąpią pozostałe, obecnie wymienione w programie wskazania medyczne, wówczas pacjentka odbędzie poradę genetyczną wraz ze zleceniem wykonania badań genetycznych oraz w razie konieczności pobrany zostanie materiał do badań genetycznych w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG.

Ponad 200 tys. kobiet skorzysta z programu

MZ podaje, że wady wrodzone są przyczyną poronień, zgonów niemowląt i niepełnosprawności u dzieci. Stwierdza się je u 2-4 proc. żywo urodzonych noworodków, z czego około 30 proc. ma podłoże genetyczne, pozostałe wynikają z czynników środowiskowych, mieszanych lub są idiopatyczne.

Dane pochodzące z Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, wywodzące się z danych z NFZ, wskazują, że z programu może skorzystać ponad 210 tys. kobiet. Koszt wprowadzanych zmian w 2024 r. wyniesie około 148 348 472 zł z planu finansowego NFZ.

Czytaj także na Prawo.pl: RPO pyta o badania prenatalne po "aborcyjnym" wyroku TK