Pytanie
Jednym z praw pacjenta (a zarazem obowiązków SP ZOZ-u) jest rejestracja pacjentów w sposób ciągły, tzn. wyznaczenie terminu wizyty nawet bardzo odległego - nie można odmówić rejestracji pacjenta z uwagi na odległy termin.
Czy są ewentualne wyjątki od tej zasady, które mogłyby czasowo usprawiedliwiać podmiot leczniczy (np. wprowadzanie nowego systemu informatycznego, modernizacja centrali telefonicznej bądź inne) na okoliczność nieprowadzenia ciągłej rejestracji pacjentów?
Odpowiedź
Zgodnie z przepisem art. 20 ust. 1b ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - dalej u.ś.o.z., zgłoszeń i wpisów na listę oczekujących na udzielenie świadczenia dokonuje się każdego dnia w godzinach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez danego świadczeniodawcę.
Brak jest jakichkolwiek podstaw uzasadniających czasową nawet odmowę rejestracji świadczeniobiorców na podstawie zgłoszenia osobistego, telefonicznego, za pośrednictwem osoby trzeciej lub też drogą elektroniczną. Odwrotnie, wielość sposobów rejestracji pacjenta pozwala na przyjęcie wniosku, zgodnie z którym świadczeniobiorcy zapewnić należy możliwość ciągłej i nieprzerwanej rejestracji w dniach i godzinach udzielania przez świadczeniodawcę świadczeń opieki zdrowotnej.
Wyjątkiem od zasady prowadzenia ciągłej i nieprzerwanej rejestracji wydaje się być jedynie okoliczność przerwy w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, o której to mowa w § 9 ogólnych warunków o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stanowiących załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia z 6 maja 2008 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej - dalej r.o.w.u. Jako, że w okresie przerwy świadczeniodawca nie udziela w ogóle świadczeń opieki zdrowotnej, nie będzie on również zobowiązany w tym czasie do prowadzenia bieżącej rejestracji pacjentów.
Ponadto pamiętać należy, iż umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawierane są na czas określony. W takiej sytuacji świadczeniodawca może odmówić wpisania pacjenta na listę osób oczekujących na udzielenie świadczenia, gdy termin planowanej wizyty przypada na dzień następujący po ostatnim dniu obowiązywania aktualnie zawartej umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Z uwagi bowiem na ustawowy tryb zawierania umów świadczeniodawca nie może mieć jakiejkolwiek gwarancji zawarcia umowy w okresie przyszłym.
Uzasadnienie
Zgodnie z przepisem § 13 ust. 1 r.o.w.u. świadczeniodawca zapewnia rejestrację świadczeniobiorców na podstawie zgłoszenia, w szczególności: osobistego, telefonicznego lub za pośrednictwem osoby trzeciej. Jak stanowi z kolei § 13 ust. 5 r.o.w.u., świadczeniodawca prowadzi listy oczekujących na udzielenie świadczenia, zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Do obowiązków świadczeniodawcy należy również umieszczenie wewnątrz budynków siedziby i jednostek organizacyjnych podmiotu wykonującego działalność leczniczą informacji o możliwości i sposobie zapisania się na listę oczekujących na świadczenie opieki zdrowotnej. Podkreślenia wymaga wreszcie, iż począwszy od 1 stycznia 2013 roku, zgodnie z przepisem art. 23a u.ś.o.z. dodanym ustawą z 28 kwietnia 2011 roku o systemie informacji w ochronie zdrowia, świadczeniodawca prowadzący listy oczekujących na udzielenie świadczenia jest obowiązany umożliwić świadczeniobiorcom umawianie się na wizyty drogą elektroniczną. Odnosząc powyższe ustalenia w zakresie przepisów obowiązującego prawa do treści sformułowanego pytania przyjąć należy, iż brak jest jakichkolwiek podstaw uzasadniających czasową nawet odmowę rejestracji świadczeniobiorców na podstawie zgłoszenia osobistego, telefonicznego, za pośrednictwem osoby trzeciej lub też drogą elektroniczną. Odwrotnie, przewidziana przez normodawcę wielość sposobów rejestracji pacjenta pozwala na przyjęcie wniosku, zgodnie z którym świadczeniobiorcy zapewnić należy możliwość ciągłej i nieprzerwanej rejestracji w dniach i godzinach udzielania przez świadczeniodawcę świadczeń opieki zdrowotnej. Zasadność przyjęcia prezentowanego stanowiska wynika również ze zmiany dokonanej z 1 stycznia 2015 roku przepisami ustawy z 22 lipca 2014 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Otóż przywoływana ustawa dodała w art. 20 u.ś.o.z. ust. 1b, zgodnie z treścią którego zgłoszeń i wpisów na listę oczekujących na udzielenie świadczenia dokonuje się każdego dnia w godzinach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez danego świadczeniodawcę.
Wyjątkiem od zasady prowadzenia ciągłej i nieprzerwanej rejestracji wydaje się być jedynie okoliczność przerwy w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, o której to mowa w § 9 r.o.w.u. Jako że w okresie przerwy świadczeniodawca nie udziela w ogóle świadczeń opieki zdrowotnej, nie będzie on również zobowiązany w tym czasie do prowadzenia bieżącej rejestracji pacjentów. Ponadto pamiętać należy, iż umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawierane są na czas określony. W takiej sytuacji świadczeniodawca może odmówić wpisania pacjenta na listę osób oczekujących na udzielenie świadczenia, gdy termin planowanej wizyty przypada na dzień następujący po ostatnim dniu obowiązywania aktualnie zawartej umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Z uwagi bowiem na ustawowy tryb zawierania umów świadczeniodawca nie może mieć jakiejkolwiek gwarancji zawarcia umowy w okresie przyszłym.
Czytaj więcej komentarzy tego autora:
Od 1 stycznia 2015 istotne zmiany w prowadzeniu list oczekujących >>>
Od 1 stycznia 2015 leczenie na podstawie karty onkologicznej bez skierowania >>>
Skierowania lekarskie: wyjaśniamy wątpliwości interpretacyjne >>>
Skierowania lekarskie: podstawy prawne i zakres świadczeń >>>
Artur Paszkowski
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu, od 12 lat wykładowca w Katedrze Prawa Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, przygotowuje rozprawę doktorską z zakresu prawa ubezpieczeń zdrowotnych. Autor kilkudziesięciu artykułów i opracowań. Prowadził szkolenia dla organów administracji państwowej i przedsiębiorców z takich dyscyplin prawniczych jak prawo pracy, prawo cywilne oraz prawo podatkowe. Posiada kilkuletnią praktykę w obsłudze prawnej i podatkowej spółek prawa handlowego. Od trzech lat związany ze służbą zdrowia. Pasjonat kolarstwa, literatury i języków obcych. Współpracuje z wydawnictwem Wolters Kluwer, z Serwisem Prawo i Zdrowie.