Zasady ustalania odpłatności za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie sposobu i trybu kierowania osób do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz szczegółowych zasad ustalania odpłatności za pobyt w tych zakładach (Dz. U. Nr 166, poz. 1265).
Z dniem 1 lipca 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) – dalej u.dz.l., zastępując dotychczasową ustawę z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) – dalej u.z.o.z., która utraciła moc.
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej: u.ś.o.z. osoba przebywająca w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Zgodnie z ogólnymi wytycznymi miesięczną opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej:
· 250% najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70% miesięcznego dochodu, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, osoby przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym i pielęgnacyjno-opiekuńczym;
· 200% najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70% miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej – w przypadku dzieci o ukończenia 18 roku życia, a jeżeli kształcą się dalej - do ukończenia 26 roku życia.
Analogiczny przepis zawarty był również w art. 34a u.z.o.z. Stanowił on ponadto upoważnienie dla Ministra Zdrowia do określenia szczegółowych zasad ustalania odpłatności za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. Na tej podstawie Minister Zdrowia wydał w dniu 30 grudnia 1998 r. rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu kierowania osób do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz szczegółowych zasad ustalania odpłatności za pobyt w tych zakładach.
Obecnie, w wyniku dokonanych zmian legislacyjnych, podstawę do wydania przepisów wykonawczych określających sposób ustalania odpłatności za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych stanowi nowododany art. 33a u.ś.o.z.
Pomimo jednak utraty przez ustawę o zakładach opieki zdrowotnej mocy i ustanowienia nowej podstawy do wydania przepisów wykonawczych określających zasady ustalania odpłatności za pobyt zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 1998 r. nadal obowiązuje. Stanowi o tym art. 219 ust. 1 pkt 14 u.dz.l. Zgodnie z tym przepisem akty wykonawcze wydane na podstawie art. 34a ust. 3 u.z.o.z. zachowują moc do dnia wejścia w życie odpowiednich aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 33a u.ś.o.z., jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. nie dłużej niż do dnia 1 lipca 2012 r. Oznacza to, że do dnia 1 lipca 2012 r. Minister Zdrowia (po zasięgnięciu opinii Prezesa Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych) będzie musiał wydać nowe rozporządzenie, które zastąpi dotychczasową regulację.
Marta Bogusiak