Odpowiedź:
Działania lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w przypadku podejrzenia bądź rozpoznania choroby zakaźnej określa ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 947 z późn. zm.) - dalej u.z.z.z. Regulacja nie określa jednak wykazu badań, które powinien wykonać lekarz w związku z podejrzeniem występowania choroby zakaźnej, ze względu na brak w obecnej chwili rozporządzenia w tym zakresie.
Uzasadnienie:
Zakres kompetencji lekarza podstawowej opieki zdrowotnej określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 214, poz. 1816) - dalej r.z.z.l. wydane na podstawie art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z. Jak wynika z treści załącznika nr 1 do r.z.z.l. (pkt 8) lekarz POZ, poza zakresem zadań wymienionych w rozporządzeniu ma również obowiązki wynikające z odrębnych przepisów, w tym również w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z art. 7 w zw. z art. 6 ust. 1 u.z.z.z. badania lekarskie wykonuje się u osób:
1) podejrzanych o zakażenie lub chorobę zakaźną,
2) noworodków, niemowląt i kobiet w ciąży, podejrzanych o zakażenie lub chorobę zakaźną mogącą się szerzyć z matki na płód lub dziecko,
3) nosicieli, ozdrowieńców oraz osób, które były narażone na zakażenie przez styczność z osobami zakażonymi, chorymi lub materiałem zakaźnym,
4) uczniów, studentów i doktorantów kształcących się do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby wykonuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Badania te w przypadku osób uprawnionych do świadczeń finansowanych ze środków publicznych są finansowane na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a w przypadku osób nieuprawnionych z budżetu państwa (art. 8 u.z.z.z.). Badania lekarskie w pierwszych trzech przypadkach są realizowane na zlecenie właściwego dla miejsca pobytu tych osób państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, a w ostatnim przypadku na zlecenie kierującego szkołą albo rektora uczelni lub osoby przez nich upoważnionej. Wykaz badań, które należy wykonać w takich przypadkach, powinno określać rozporządzenie wydane na podstawie art. 10 ust. 2 u.z.z.z., jednak wobec braku tych przepisów, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej powinien w takich sytuacjach wykonać badania, które są dostępne w katalogu świadczeń gwarantowanych określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 86), który wyznacza świadczeniodawcy POZ zakres badań, który jest on zobowiązany zapewnić pacjentowi.
Ponadto, z przepisów ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wynikają dodatkowe obowiązki dla lekarzy podejrzewających lub stwierdzających chorobę zakaźną w zakresie:
1) udzielania pouczenia o obowiązkach wynikających z tych przepisów (art. 26 u.z.z.z.);
2) zgłoszenia tego faktu państwowemu inspektorowi sanitarnemu (art. 27 u.z.z.z.).
Agnieszka Pietraszewska-Macheta
Odpowiedzi udzielono 25.05.2016 r.
Jaki jest zakres działania lekarza POZ w przypadku zgłaszania się dzieci mających kontakt z chorym na gruźlicę?
Ekspert publikacji Lex Ochrona Zdrowia odpowiada na pytanie Użytkownika programu:U pacjenta została stwierdzona gruźlica. Sanepid oraz szkoła wysyłają dzieci do lekarza pediatry.Jaki jest zakres działania lekarza POZ w przypadku zgłaszania się dzieci mających kontakt z chorym na gruźlicę?
