1. Wstęp

Dotychczasowe przepisy regulujące sprawy związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w ramach grupowej praktyki lekarskiej zawarte w ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 z późn. zm.) – dalej u.z.l.l.d. – zostały uchylone z dniem 1 lipca 2011 r. Zastąpiły je nowe przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) – dalej u.dz.l.
Udzielać świadczeń w ramach grupowej praktyki lekarskiej mogą zarówno lekarze, jak i lekarze dentyści. Nie ma ograniczenia co do rodzaju świadczeń, których może udzielać grupowa praktyka. Grupowa praktyka lekarska może więc być praktyką ogólnolekarską, ogólnostomatologiczną lub specjalistyczną w określonej dziedzinie medycyny. Może być prowadzona wspólnie przez lekarzy i lekarzy dentystów.
Wykonywanie zawodu w ramach grupowej praktyki zawodowej nie jest uznawane za prowadzenie podmiotu leczniczego (art. 5 ust. 3 u.dz.l.).

2. Warunki podjęcia wykonywania działalności leczniczej w ramach grupowej praktyki lekarskiej
2.1. Spółka

W celu wykonywania działalności leczniczej w ramach grupowej praktyki lekarskiej konieczne jest założenie spółki. Może być to spółka cywilna, spółka jawna (która jest nową formą prowadzenia grupowej praktyki lekarskiej, wprowadzoną przez ustawę o działalności leczniczej) albo spółka partnerska (art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. b u.dz.l.).
Podejmując decyzję o tym, jaką spółkę założyć w celu udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach grupowej praktyki lekarskiej, należy zwrócić uwagę na cechy charakterystyczne danej spółki.

2.1.1. Spółka cywilna (regulowana przez art. 860-875 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)) nie ma osobowości prawnej i nie występuje w obrocie gospodarczym (nie może działać we własnym imieniu). To wspólnicy spółki są podmiotem praw i obowiązków (np. wszyscy lekarze-wspólnicy muszą zawierać umowy cywilnoprawne z innymi podmiotami, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników upoważnia jednego albo kilku z nich do działania w sprawie), i to wspólnicy (a nie spółka) podlegają wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej jako przedsiębiorcy. Z drugiej strony za wszelkie zobowiązania związane z prowadzeniem przez wspólników działalności w ramach spółki odpowiadają solidarnie wszyscy wspólnicy, i to całym swoim majątkiem (a więc jeżeli jeden ze wspólników zaspokoi roszczenie osoby trzeciej, przysługuje mu prawo regresu w stosunku do pozostałych wspólników). Wspólnicy nie mogą ze skutkiem wobec osób trzecich wyłączyć lub ograniczyć swojej odpowiedzialności za zobowiązania spółki (wyłączenie takie ma jedynie znaczenie przy wzajemnych rozliczeniach między wspólnikami). Umowa spółki powinna być stwierdzona na piśmie (ma to charakter jedynie dowodowy).

2.1.2. Spółka jawna jest osobową spółką prawa handlowego (art. 22-85 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) – dalej k.s.h.). Spółka jawna również nie posiada osobowości prawnej, ale może nabywać prawa i zaciągać obowiązki. Dlatego też to spółka jawna (a nie wspólnicy) występuje w obrocie pod własną firmą (nazwą), a prawa wniesione do spółki uznaje się za przeniesione na spółkę. Podobnie jak w przypadku spółki cywilnej, każdy ze wspólników odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki (solidarnie z innymi wspólnikami), jednakże następuje to dopiero wówczas, gdy majątek spółki jest niewystarczający dla zaspokojenia roszczeń wierzycieli spółki (jest to tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólników). Wspólnicy mogą również postanowić o ograniczeniu lub wyłączeniu odpowiedzialności określonych wspólników za zobowiązania spółki. Jednakże takie postanowienie ma skutek tylko między wspólnikami, natomiast wobec osób trzecich nie można wyłączyć lub ograniczyć odpowiedzialności wspólników (czyli jeżeli wspólnik, którego odpowiedzialność została wyłączona lub ograniczona na mocy umowy zawartej pomiędzy wspólnikami, zaspokoi roszczenie osoby trzeciej, to pozostali wspólnicy są zobowiązani zwrócić mu to, co świadczył wierzycielowi spółki). Umowa spółki musi być zawarta na piśmie, w przeciwnym razie jest nieważna. Dla podjęcia działalności przez spółkę jawną konieczne jest jej wpisanie do Krajowego Rejestru Sądowego (spółka powstaje dopiero z chwilą wpisu do tego rejestru).

2.1.3. Spółka partnerska jest również spółką osobową prawa handlowego, utworzoną w celu wykonywania wolnego zawodu (art. 86-101 k.s.h.). Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu, i mogą to być różne zawody, a więc lekarze lub lekarze dentyści. Pomimo że nie ma ona osobowości prawnej, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu, tak jak spółka jawna. Istotne jest to, że każdy z partnerów spółki odpowiada za zobowiązania spółki niezwiązane z wykonywaniem zawodu oraz jedynie za te zobowiązania związane z wykonywaniem wolnego zawodu, które wynikają z czynności podjętych przez niego osobiście lub przez osoby, które podlegają jego kierownictwu albo nie podlegają żadnemu z partnerów (chodzi tu o osoby zatrudnione w spółce na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej). Natomiast partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonywania wolnego zawodu w spółce przez pozostałych partnerów lub przez osoby zatrudnione przez spółkę, które podlegają kierownictwu innych partnerów. Umowa spółki może jednak przewidywać, że jeden lub więcej partnerów godzi się na ponoszenie odpowiedzialności również za zobowiązania, które dotyczą innego partnera (ale ich odpowiedzialność jest subsydiarna, tak jak wspólnika spółki cywilnej). Podobnie jak w przypadku spółki jawnej, umowa spółki partnerskiej musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności; dla powstania spółki konieczny jest jej wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (spółka powstaje z chwilą wpisania jej do rejestru).
(...)