Jak pokazują dane Głównego Urzędu Statystycznego – na 10 tys. mieszkańców terenów wiejskich przypadają 3 placówki ochrony zdrowia; w miastach ten wskaźnik wynosi niemal 6,5.
Powoli regułą staje się scenariusz, gdzie w małych miejscowościach z powodu emerytury lekarza bądź jego śmierci – zamyka się przychodnię rodzinną, bo nie ma, kto jej przejąć. Jak wskazują lekarze, mimo że kilka lat temu powstały mapy potrzeb zdrowotnych, rządzący tego nie koordynują. Lekarze z Porozumienia Zielonogórskiego zaznaczają, że resort zdrowia i NFZ mają dane dotyczące struktury wiekowej medyków.
Czytaj w LEX: Rola koordynatora w przychodni POZ >>>
Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej opublikował raport o stanie zdrowia mieszkańców wsi, jak pokazują zebrane dane – mieszkańcy obszarów wiejskich chorowaliby rzadziej, gdyby mieli zapewnioną lepszą profilaktykę, a także szerszy wachlarz usług medycznych. Dostęp do placówek ochrony zdrowia na wsi w znaczący sposób odbiega od tego, jaki mają zapewniony osoby z dużych miast.
Czytaj w LEX: Opieka koordynowana w POZ - zadania świadczeniodawców >>>
Cena promocyjna: 77.41 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 90.3 zł
Problem jest także w powiatach
Jak mówi dr Piotr Pawliszak, p.o. prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie, na terenie działania OIL w Warszawie największe niedobory kadrowe występują w powiatach: radomskim, kozienickim, siedleckim, mińskim, wołomińskim i węgrowskim. – Przekłada się to pośrednio na liczbę poradni oraz udzielanych porad, bo na przykład w powiecie siedleckim (bez m. Siedlce) w 2021 r udzielono 2611 porad w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej przy populacji 81 tys. osób. Dla porównania w liczących 77 tys. ludzi Siedlcach (mieście na prawach powiatu) udzielono w ramach AOS blisko 496 tys. porad (wg. danych z Bazy Analiz Systemowych i Wdrożeniowych Ministerstwa Zdrowia) – podsumowuje dr Pawliszak.
Czytaj w LEX: Zakres skierowania na zabiegi rehabilitacyjne wystawionego przez lekarza POZ - zdaniem Eksperta >>>
Młodzi lekarze nie chcą obejmować wiejskich placówek
– Wsie to mniejsza liczba placówek, brak wysokospecjalistycznych ośrodków, a więc także mniejsze szanse na rozwój zawodowy – tłumaczy niechęć młodych adeptów sztuki lekarskiej do obejmowania wakatów, dr Piotr Pawliszak, p.o. prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie. Jak dodaje, nie bez znaczenia jest też np. specyfika wizyt domowych POZ wynikająca z mniejszego zagęszczenia ludności i w związku z tym relatywnie dużego obszaru, jaki pozostaje pod opieką niewielkiej liczby przychodni. Wizyty domowe wiążą się więc nieraz z koniecznością dojazdu nawet na odległość kilkudziesięciu km. – Sądzę, że nie bez znaczenia są także względy osobiste. Uczelnie medyczne znajdują się w dużych miastach. Okres studiów przynosi nowe przyjaźnie, a także związki. Tym sposobem tworzą się również silne z związki z danym miastem – podsumowuje.
Lekarz powinien decydować, gdzie chce pracować
- Nie da się rozdysponować lekarzy na wolnych wakatach w miejscach gdzie nam ich brakuje, ponieważ to nie jest materialny zasób tylko ludzie, którzy dysponują kapitałem ludzkim i to oni powinni decydować o tym gdzie chcą pracować i na jakie warunki realizacji świadczonej przez siebie usługi wyrażają zgodę – mówi prof. Beata Buchelt, z Katedry Zarządzania Kapitałem Ludzkim, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. – Zatem rozdysponować się nie da, ale da się wpływać na decyzję lekarzy o tym czy podejmą pracę w regionach gdzie ich najbardziej brakuje. Na taką decyzję można zarówno wpływać systemowo, jak i na poziomie mikro to jest poprzez odpowiednio prowadzoną politykę zarządzania personelem. Jak tłumaczy prof. Buchelt, w wymiarze systemowym potrzebne byłby np. fundamentalne zmiany w sposobie kształcenia lekarzy, np. staże lekarskie mogłyby się odbywać w ośrodkach medycznych gdzie wyraźny jest ich niedobór.
Taki staż mógłby być zorganizowany tak, aby stać się atrakcyjnym dla młodego adepta studiów medycznych. – Moglibyśmy też stosować jakiś system zachęt fiskalnych dla tych lekarzy, którzy zdecydują się na pracę w regionach gdzie ich najbardziej brakuje. Czy wreszcie moglibyśmy zaproponować im wsparcie przy procesie przesiedlenia się z aglomeracji miejskich na wieś. Wsparcie nie tylko dla nich, ale dla ich rodzin. Moim zdaniem oprócz godnego wynagradzania, należy zatroszczyć się o możliwości rozwoju, równoważenia życia osobistego z życiem zawodowym, wsparcie psychologiczne, kreowanie ścieżek kariery, dbanie o przyjazną atmosferę i oczywiście należy szanować lekarzy, tak zresztą jak każdego pracownika – podsumowuje.
Lekarz poza aglomeracją
Problem nieadekwatnego do potrzeb rozmieszczania się lekarzy nie jest zjawiskiem tylko polskim. Jest to zjawisko szeroko znane i studiowane w wielu krajach europejskich, amerykańskich czy azjatyckich. – Jako główną przyczynę takiego stanu rzeczy badacze wskazują fakt, iż lekarze rozlokowując się w/lub wokół aglomeracji miejskich mają łatwiejszy dostęp do możliwości dalszej edukacji – wskazuje prof. Buchelt. – To naturalne zjawisko bowiem w genotyp zawodu lekarza wpisana jest chęć ciągłego rozwoju. To wręcz obowiązek a nie wybór. Medycyna bowiem jest najszybciej rozwijającą się dziedziną wiedzy. W Polsce obowiązek permanentnego podnoszenia kompetencji specjalistycznych zapisany jest w odpowiednich regulacjach prawnych, ale też w Kodeksie Etyki Lekarskiej. Wyjeżdżając poza aglomeracje, w których zlokalizowane są najczęściej centra edukacji lekarzy (np. uczelnie) ustawiczny rozwój zyskuje naturalną barierę – odległość. Do tego dochodzą w Polsce inne bariery. Lekarz udający się do regionów, gdzie brakuje kadr medycznych zwykle zatrudniany jest na tzw. kontrakt, a jego godziny pracy są wtedy nielimitowane. Prof. Buchelt zwraca uwagę na jeszcze jeden fakt, że przemieszczanie się większości lekarzy utrudnione jest tym, że lekarz wraz z rozwojem swojej kariery zawodowej tworzy swoją markę w lokalizacji, w której pracuje. Ta marka przyciąga pacjentów. - Przemieszczenie się do nowej lokalizacji to budowanie marki od nowa. Nie bez znaczenia jest też reputacja miejsca pracy, w jakiej wykonuje swoją usługę pracy lekarz - podsumowuje.
Czytaj w LEX: Umowa o pracę a kontrakt >>>
Czytaj w LEX: Zasady odpowiedzialności cywilnej lekarzy względem podmiotów leczniczych – odpowiedzialność kontraktowa >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.