W ustawie o zakładach opieki zdrowotnej wskazano obowiązek utworzenia apteki szpitalnej w szpitalu posiadającym więcej niż 150 łóżek (art. 20a u.z.o.z.). Jako Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej liczący 200 łóżek, mamy w swojej strukturze aptekę szpitalną. Z uwagi na specyfikę i profil działalności apteka funkcjonuje praktycznie jako magazyn leków (przyjęcie od dostawcy i wydanie na oddziały).
Nie posiadamy zgody inspektora farmaceutycznego zwalniającej nas z obowiązku prowadzenia apteki szpitalnej zgodnie z art. 87 u.p.f. i utworzeniu działu apteki szpitalnej – otrzymaliśmy odpowiedź odmowną z powodu ilości łóżek (art. 20a u.z.o.z.).
Czy po wejściu w życie nowej ustawy o działalności leczniczej zakład nasz będzie mógł wykreślić aptekę szpitalną ze swojej struktury?
Jeżeli tak, to jaki będzie tryb postępowania w stosunku do poprzednich ustaw?
Obowiązujący dotychczas wymóg tworzenia aptek szpitalnych w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej (SP ZOZ) posiadających więcej niż 150 łóżek wynikał z art. 20a ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) - dalej u.z.o.z. Powyższy akt wkrótce utraci moc wiążącą, a zastąpi go nowa ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) - dalej u.dz.l., która wejdzie w życie w dniu 1 lipca 2011 r. Wspomniana ustawa wprowadza liczne zmiany w funkcjonowaniu SP ZOZ-ów, w tym również w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) - dalej u.p.f., a dotyczące tworzenia i prowadzenia aptek szpitalnych.
Zgodnie z art. 164 u.dz.l., zmieniającym art. 87 u.p.f., apteki szpitalne tworzy się w szpitalach oraz innych przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, przy czym na mocy art. 204 u.dz.l. z dniem 1 lipca 2011 r. dotychczasowe publiczne zakłady opieki zdrowotnej zostaną automatycznie przekształcone w podmioty lecznicze. Ustawa o działalności leczniczej uchyla ponadto ust. 3 wspomnianego art. 87 u.p.f., przewidujący możliwość zwolnienia szpitala z obowiązku prowadzenia apteki szpitalnej na mocy decyzji właściwego wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, a także dodaje do tego artykułu ustęp 4, który zezwala na tworzenie działów farmacji szpitalnej w szpitalach, w których nie utworzono apteki szpitalnej. W przypadku utworzenia w szpitalu działu farmacji szpitalnej, do zadań działu należeć będzie wykonywanie wyraźnie wskazanych w ustawie obowiązków przewidzianych dla aptek, takich jak: wydawanie produktów leczniczych i wyrobów medycznych i udzielanie informacji o tych produktach (art. 86 ust. 2 pkt 1 i 4 u.p.f.), organizowanie zaopatrzenia szpitala w produkty lecznicze i wyroby medyczne, monitorowanie niepożądanych działań leków, udział w racjonalizacji farmakoterapii oraz prowadzeniu gospodarki produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w szpitalu (art. 86 ust. 3 pkt 5, 7, 9 i 10 u.p.f.), a także świadczenie usług innych niż farmaceutyczne, wskazanych w art. 86 ust. 4 u.p.f.
Z literalnego brzmienia nowego art. 87 ust. 4 u.p.f. wynika, że dział farmacji szpitalnej tworzy się (obligatoryjnie) jedynie w szpitalach, w których dotychczas nie utworzono apteki szpitalnej. Oznacza to, że w sytuacji, w której apteka już istnieje, powinna w szpitalu pozostać. Warto natomiast zauważyć, że zgodnie z obowiązującym do dnia 1 lipca br. art. 20a u.z.o.z., wymóg posiadania apteki spoczywa na szpitalach, w których znajduje się ponad 150 łóżek, a więc zmniejszenie liczby łóżek do 150 eliminuje obowiązek posiadania apteki. Natomiast w przypadku dokonania likwidacji apteki, z dniem 1 lipca 2011 r. SP ZOZ staje się podmiotem nieposiadającym apteki w rozumieniu art. 87 ust. 4 u.p.f., a w konsekwencji podmiotem obowiązanym do utworzenia działu farmacji szpitalnej.
Udzielając odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości likwidacji apteki szpitalnej utworzonej w szpitalu posiadającym ponad 150 łóżek oraz ewentualnego trybu jej likwidacji, należy stwierdzić, iż z literalnego brzmienia przepisu art. 87 ust. 4 u.p.f., znowelizowanego ustawą o działalności leczniczej, wynika, że dział farmacji należy (obligatoryjnie) utworzyć w tych szpitalach, w których w ogóle nie utworzono apteki szpitalnej. Natomiast w sytuacji, w której na mocy art. 20a u.z.o.z. apteka została już utworzona a szpital posiada 200 łóżek, brak jest możliwości jej likwidacji i zastąpienia działem farmacji szpitalnej.
Mariusz Kondrat
Nie posiadamy zgody inspektora farmaceutycznego zwalniającej nas z obowiązku prowadzenia apteki szpitalnej zgodnie z art. 87 u.p.f. i utworzeniu działu apteki szpitalnej – otrzymaliśmy odpowiedź odmowną z powodu ilości łóżek (art. 20a u.z.o.z.).
Czy po wejściu w życie nowej ustawy o działalności leczniczej zakład nasz będzie mógł wykreślić aptekę szpitalną ze swojej struktury?
Jeżeli tak, to jaki będzie tryb postępowania w stosunku do poprzednich ustaw?
Obowiązujący dotychczas wymóg tworzenia aptek szpitalnych w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej (SP ZOZ) posiadających więcej niż 150 łóżek wynikał z art. 20a ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) - dalej u.z.o.z. Powyższy akt wkrótce utraci moc wiążącą, a zastąpi go nowa ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) - dalej u.dz.l., która wejdzie w życie w dniu 1 lipca 2011 r. Wspomniana ustawa wprowadza liczne zmiany w funkcjonowaniu SP ZOZ-ów, w tym również w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) - dalej u.p.f., a dotyczące tworzenia i prowadzenia aptek szpitalnych.
Zgodnie z art. 164 u.dz.l., zmieniającym art. 87 u.p.f., apteki szpitalne tworzy się w szpitalach oraz innych przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, przy czym na mocy art. 204 u.dz.l. z dniem 1 lipca 2011 r. dotychczasowe publiczne zakłady opieki zdrowotnej zostaną automatycznie przekształcone w podmioty lecznicze. Ustawa o działalności leczniczej uchyla ponadto ust. 3 wspomnianego art. 87 u.p.f., przewidujący możliwość zwolnienia szpitala z obowiązku prowadzenia apteki szpitalnej na mocy decyzji właściwego wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, a także dodaje do tego artykułu ustęp 4, który zezwala na tworzenie działów farmacji szpitalnej w szpitalach, w których nie utworzono apteki szpitalnej. W przypadku utworzenia w szpitalu działu farmacji szpitalnej, do zadań działu należeć będzie wykonywanie wyraźnie wskazanych w ustawie obowiązków przewidzianych dla aptek, takich jak: wydawanie produktów leczniczych i wyrobów medycznych i udzielanie informacji o tych produktach (art. 86 ust. 2 pkt 1 i 4 u.p.f.), organizowanie zaopatrzenia szpitala w produkty lecznicze i wyroby medyczne, monitorowanie niepożądanych działań leków, udział w racjonalizacji farmakoterapii oraz prowadzeniu gospodarki produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w szpitalu (art. 86 ust. 3 pkt 5, 7, 9 i 10 u.p.f.), a także świadczenie usług innych niż farmaceutyczne, wskazanych w art. 86 ust. 4 u.p.f.
Z literalnego brzmienia nowego art. 87 ust. 4 u.p.f. wynika, że dział farmacji szpitalnej tworzy się (obligatoryjnie) jedynie w szpitalach, w których dotychczas nie utworzono apteki szpitalnej. Oznacza to, że w sytuacji, w której apteka już istnieje, powinna w szpitalu pozostać. Warto natomiast zauważyć, że zgodnie z obowiązującym do dnia 1 lipca br. art. 20a u.z.o.z., wymóg posiadania apteki spoczywa na szpitalach, w których znajduje się ponad 150 łóżek, a więc zmniejszenie liczby łóżek do 150 eliminuje obowiązek posiadania apteki. Natomiast w przypadku dokonania likwidacji apteki, z dniem 1 lipca 2011 r. SP ZOZ staje się podmiotem nieposiadającym apteki w rozumieniu art. 87 ust. 4 u.p.f., a w konsekwencji podmiotem obowiązanym do utworzenia działu farmacji szpitalnej.
Udzielając odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości likwidacji apteki szpitalnej utworzonej w szpitalu posiadającym ponad 150 łóżek oraz ewentualnego trybu jej likwidacji, należy stwierdzić, iż z literalnego brzmienia przepisu art. 87 ust. 4 u.p.f., znowelizowanego ustawą o działalności leczniczej, wynika, że dział farmacji należy (obligatoryjnie) utworzyć w tych szpitalach, w których w ogóle nie utworzono apteki szpitalnej. Natomiast w sytuacji, w której na mocy art. 20a u.z.o.z. apteka została już utworzona a szpital posiada 200 łóżek, brak jest możliwości jej likwidacji i zastąpienia działem farmacji szpitalnej.
Mariusz Kondrat