Pacjentom trudno samodzielnie walczyć z otyłością. Wie o tym Ministerstwo Zdrowia, które w sierpniu 2021 roku wprowadziło program pilotażowy w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR. Teraz zaś nowelizuje rozporządzenie i dodaje pięć nowych ośrodków koordynujących program, a także precyzuje, że pilotaż potrwa do czerwca 2024 r.

Czytaj też: Zakaz dyskryminacji pracownika ze względu na otyłość. Glosa do wyroku TS z dnia 18 grudnia 2014 r., C-354/13 >

Są ośrodki, ale mało znane

W sumie w Polsce otyłość kompleksowo leczy 19 ośrodków. Tyle, że niewiele osób o tym wie. Eksperci jednak idą krok dalej i proponują przygotowanie Karty praw chorego na otyłość. Jest to jeden z elementów 3 edycji ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej pt. „Porozmawiajmy szczerze o otyłości” . - Jesteśmy zobowiązani do tego, by podnosić jakość życia pacjentów poprzez uświadamianie o diagnostyce i możliwościach leczenia, a także o tym, że każdemu pacjentowi, niezależnie od masy ciała wynikającej z otyłości, należy się  szacunek i zrozumienie - mówi Igor Grzesiak, wiceprezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.  Dlatego „Karta praw chorego na otyłość” powinna stać się realnym wsparciem dla pacjentów z otyłością podczas korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce.

Deklaracja wyboru świadczeniodawcy realizującego program pilotażowy w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR - WZÓR DOKUMENTU >

 

Karta praw chorego na otyłość

Obecny system ochrony zdrowia nie posiada usystematyzowanej listy praw pacjenta chorującego na otyłość. „Karta praw chorego na otyłość” ma zawierać 10 podstawowych praw  pacjenta, które nie tylko są dla niego gwarantem uzyskania pomocy, ale również zobowiązaniem personelu medycznego oraz placówek zdrowotnych do ich respektowania. Pacjenci powinni bowiem mieć dostęp do informacji, dokąd się zgłosić, aby uzyskać kompleksową diagnostykę i leczenie zgodne ze współczesną wiedzą medyczną i osiągnięciami w tym zakresie.

– Potrzebujemy rozwiązań systemowych, budowy jasnego i klarownego systemu otwartego na chorych na otyłość – mówi dr hab. n. med. Mariusz Wyleżoł, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości (PTLO) oraz kierownik Warszawskiego Centrum Kompleksowego Leczenia Otyłości i Chirurgii Bariatrycznej w Szpitalu Czerniakowskim w Warszawie. - Karta ma za zadanie wyodrębnić te przepisy, które na drodze diagnostyczno - terapetycznej, będą mogły pomóc osobie chorej w realizacji podstawowych praw - do informacji, do świadczeń opieki zdrowotnej, ale przede wszystkim do godności. Karta ma skrócić ścieżkę pacjenta, egzekwować prawa, które w obecnym porządku prawnym funkcjonują. W karcie jest zaznaczone prawo do informacji na temat wszystkich aktualnie dostępnych formach leczenia - dodaje. Przykładowo w ramach pilotażu mogą się zgłosić do jednego z 19 ośrodków (pięć ostatnich obejmie program po nowelizacji rozporządzenia):

  1. Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie;
  2. Regionalne Centrum Zdrowia Sw  Lubinie;
  3. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Hajnówce; 
  4. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łęcznej;
  5. Szpital Kliniczny im. Prof. Witolda Orłowskiego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie;
  6. Szpital Uniwersytecki w Krakowie;
  7. Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im.  Norberta Barlickiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi;
  8. Specjalistyczne Centrum Medyczne im. św. Jana Pawła II  w  Polanicy-Zdrój;
  9. Szpital Czerniakowski  w Warszawie;
  10. Szpitale Pomorskie w Gdyni
  11. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku;
  12. Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku;
  13.  Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera w Toruniu;
  14. Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie.
  15. Regionalny Szpital Specjalistyczny im. dr. Władysława Biegańskiego w Grudziądzu;
  16. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego PUM w Szczecinie;
  17. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka w Słupsku Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
  18. Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr Jana Biziela w Bydgoszczy; 
  19. Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworzynie.

W tych placówkach z pewnością można mieć kompleksową opiekę, a w ramach pilotażu także określone świadczenia, w tym zabieg chirurgiczny i rehabilitację. - Stale spotykam się z kwestionowaniem konieczności leczenia otyłości, nie wspominając już o chirurgii bariatrycznej, która nadal często jest traktowana jako zabieg estetyczny, a nie operacja ratująca życie chorego - dodaje Mariusz  Wyleżoł.

Otyłość: epidemia XXI wieku

Liczba chorujących na otyłość wciąż rośnie. W Polsce z otyłością zmaga się ponad 8 mln dorosłych osób. Polska zajmuje 5 miejsce na świecie pod względem dzieci z nadmierną masą ciała. Otyłość nie pozostaje bez znaczenia dla kondycji organizmu – schorzenie prowadzi do kilkuset różnych powikłań (m.in. cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy). Otyłość to także konsekwencje ekonomiczne. Szacuje się, że w krajach OECD otyłość pochłania niemal 3,3 proc. PKB. W Polsce, jak pokazuje badanie OECD „Ciężkie obciążenie otyłością. Ekonomia zapobiegania 2019” – w ciągu najbliższych 30 lat wydatki związane z nadwagą i otyłością, a także powstającymi w ich skutek powikłaniami, wyniosą ponad 4 proc. PKB.

 

 

Koszty otyłości

Koszty otyłości dzielą się na: bezpośrednie – zalicza się do nich (m.in. koszty świadczeń zdrowotnych oraz leków, prowadzone z budżetu publicznego kampanie oraz programy zapobiegania i leczenia otyłości); pośrednie, które są trudniejsze do oszacowania. Wśród nich są (m.in. mniejsze dochody i podatki z powodu niższej produktywności oraz nieobecność w pracy osób borykających się z otyłością).

Potrzeba działań nakierowanych na edukację społeczeństwa

Wzrost chorujących na otyłość wpływa na wydłużanie się kolejek do różnych specjalistów. Powikłania będące następstwem otyłości niejednokrotnie są traktowane, jako niezależne jednostki chorobowe. Otyłość nie jest leczona, jako główne schorzenie, lecz jej powikłania. Jak wskazują specjaliści, należy położyć nacisk na działania nakierowane na edukację nie tylko społeczeństwa, ale także lekarzy (profilaktyka, diagnostyka i leczenie choroby otyłościowej).

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.