Czy przykładowo mając 4 pielęgniarki środowiskowe oraz otrzymując na deklaracje pielęgniarek środki finansowe, z których mają być podwyższane wynagrodzenia pielęgniarek POZ, na które firma przeznaczy zgodnie z podpisanym porozumieniem ok. 400 złotych na podwyżki, natomiast nadwyżkę środków uzyskanych z deklaracji np. 400 zł i zwracając ją do NFZ, również Firma zapłaci karę w wysokości 5% czy tylko jeżeli tej nadwyżki nie zwróci? Czy też musi przeznaczyć na podwyżki pielęgniarek wszystkie środki finansowe, czyli 400 + 100, a więc podwyżka wynosiłaby 500 zł? Czy możemy zostać zmuszeni do podwyższenia wynagrodzenia powyżej 400 zł?
Odpowiedź:
Tak. Zasady przekazywania dodatkowego wynagrodzenia pielęgniarkom i położnym podstawowej opieki zdrowotnej oraz pielęgniarkom i higienistkom w środowisku nauczania i wychowania, dalej jako pielęgniarki POZ, określa § 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1628) - dalej r.z.o.w.u. Natomiast szczegółowe zasady rozliczenia tych środków określa § 11 ust. 2 i 3 i 12 umowy, stanowiącej załącznik nr 2 do zarządzenia 77/2015/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, zmienionego zarządzeniem nr 2/2016/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 12 stycznia 2016 r. zmieniającym zarządzeniem w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna. Z zasad tych wynika, że środki w całości powinny być przekazane na podwyżki, natomiast ich nie przekazanie w taki sposób, skutkuje obowiązkiem zwrotu i nałożeniem kary umownej. Oznacza to, że nałożenie kary umownej jest obligatoryjne w przypadku nieprzeznaczenia wyżej wskazanych środków na podwyżki, niezależnie czy świadczeniodawca z własnej inicjatywy dokona ich zwrotu czy też zostałoby to ustalone w późniejszym okresie.
Uzasadnienie:
Regulacje dotyczące obowiązku przekazywania dodatkowych środków na wynagrodzenia dla pielęgniarek POZ są zawarte w § 3 r.z.o.w.u oraz we wskazanych wyżej zarządzeniach, które wprowadzają regulacje związane z rozliczeniem zwiększonej stawki kapitacyjnej do umowy ze świadczeniodawcą POZ. Jak wynika z § 3 ust. 1 r.z.o.w.u dyrektor właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu jest obowiązany do uwzględnienia w umowach o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna, dla których jednostką rozliczeniową jest kapitacyjna stawka roczna, obowiązujących od dnia 1 stycznia 2016 r. postanowień dotyczących:
1) wysokości dodatkowych środków na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2016 r. uwzględnionych w wysokości kapitacyjnej stawki rocznej;
2) postanowienia o zwrocie środków, o których mowa w pkt 1, w przypadku ich nieprzeznaczenia w sposób, o którym mowa w ust. 2, i karze umownej w wysokości do 5% tych środków.
Z treści tej regulacji można by wnioskować, że umowie mogą być zawarte postanowienia na temat obowiązku zwrotu tych środków i nałożenia kary umownej, jednak przepis ten z góry nie przesądza o konieczności zastosowania obu sankcji w każdym przypadku. Jednakże realizacją tych postanowień jest przepis § 12 ust. 1 umowy, zgodnie z którym w celu potwierdzenia przeznaczenia środków, o których mowa w § 11 ust. 2 umowy (zwiększoną stawkę kapitacyjną), zgodnie z postanowieniami § 11 ust. 3 umowy (na wzrost wynagrodzeń dla pielęgniarek POZ), świadczeniodawcy przekazują do Oddziału Funduszu comiesięcznie, wraz z dokumentami rozliczeniowymi z realizacji umowy, oświadczenie zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 6a do umowy (o przekazaniu w całości zwiększonej stawki kapitacyjnej na wzrost wynagrodzeń dla pielęgniarek POZ); nieprzeznaczenie uzyskanych środków zgodnie z postanowieniami, o których mowa w § 11 ust. 3 umowy, skutkuje obowiązkiem ich zwrotu na podstawie noty księgowej wystawionej przez Oddział Funduszu oraz nałożeniem kary umownej w wysokości do 5% wartości tych środków, co ostatecznie przesądza o obowiązku zastosowania obu sankcji. Ponieważ w tym przepisie spójnik „oraz” został w ocenie autorki użyty zamiast spójnika „i”, co wynika to treści całego zdania, które w istocie jest powtórzeniem zdania zawartego w § 3 r.z.o.w.u., to oznacza to, że w każdym przypadku, gdy świadczeniodawca nie przekaże środków na wzrost wynagrodzeń w całości, oddział Funduszu będzie zobowiązany do zażądania zwrotu środków i nałożenia kary umownej w wysokości 5% wartości tych środków.
Agnieszka Pietraszewska-Macheta, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 3.02.2016 r.
