Odpowiedź:
Wobec nadrzędnej wagi celu jakiemu służyć ma monitoring w ochronie zdrowia oraz mające stanowić ten cel bezpieczeństwo pacjentów, można zauważyć, że monitoring sal pacjentów w oddziale szpitalnym dziecięco-młodzieżowym realizować może ten cel w stopniu nie mniejszym niż monitoring na oddziałach intensywnej opieki medycznej. Należy więc opowiedzieć się za dopuszczalnością takiego monitoringu, z zachowaniem praw pacjentów do intymności podczas udzielania im świadczeń zdrowotnych.

Uzasadnienie:
Zgodnie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 159 z późn. zm.) – dalej u.p.p., pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Według zaś art. 27 ust. 2 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1182 z późn. zm) - dalej u.o.d.o. uznaje się za dopuszczalne przetwarzanie danych osobowych, jeżeli przetwarzanie to jest prowadzone w celu ochrony stanu zdrowia, świadczenia usług medycznych lub leczenia pacjentów przez osoby trudniące się zawodowo leczeniem lub świadczeniem innych usług medycznych, zarządzania udzielaniem usług medycznych i są stworzone pełne gwarancje ochrony danych osobowych.
Obowiązujący w Polsce zakres formalno-prawnych podstaw instalowania i wykorzystywania monitoringu wizyjnego odnosi się jedynie do wybranych aspektów jego stosowania. Podstawy prawne do rejestracji obrazu (w niektórych przypadkach również dźwięku) - posiadają służby odpowiedzialne za kwestie związane z szeroko rozumianym bezpieczeństwem lub porządkiem publicznym. Brak jest natomiast uregulowań w tym zakresie dotyczących innych podmiotów państwowych i prywatnych, w tym osób fizycznych. Wyjątek stanowią regulacje obejmujące określone sfery życia społecznego czy stanowiące podstawę do rejestrowania obrazu w określonych miejscach (np. regulacje związane z zapewnieniem bezpieczeństwa imprez masowych). Wobec tego dopuszczalność monitoringu wizyjnego na oddziałach szpitalnych może być oceniana tylko na podstawie przepisów ogólnych oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Istotny jest więc cel, dla którego monitoring miałby mieć miejsce, a także rodzaj oddziału, w którym monitoring taki miałby nastąpić.
Na korzyść takiej dopuszczalności w szpitalach przemawia aktualne stanowisko GIODO (por. Kamera może obserwować pacjentów w szpitalu, Gazeta Prawna, 20 kwietnia 11 (nr 77), według którego ważnym jest cel, jakiemu monitoring miałby służyć. I tak instalowanie monitoringu w SOR jest uzasadnione celem jakim jest nadzór nad pacjentem znajdującym się w stanie zagrożenia życia lub zdrowia. Kamery ponad wszelką wątpliwość podnoszą w takim przypadku bezpieczeństwo pacjentów, nie powinno się jednak utrwalać ich wizerunku ani przebiegu badań lekarskich. Taki wniosek zdaje się wynikać – wg GIODO - z zasady adekwatności ujętej w art. 26 ust. 1 pkt 1 u.o.d.o., zgodnie z którą administrator danych przetwarzający dane powinien dołożyć szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczą, a w szczególności jest obowiązany zapewnić, aby dane te były merytorycznie poprawne i adekwatne w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane. Skoro zatem jedynym celem, dla którego są – według GIODO – dopuszczalne praktyki monitorowania gabinetów i sal chorych jest podniesienie bezpieczeństwa pacjenta należy uznać, że nie jest dopuszczalne utrwalanie wizerunku pacjenta.
Wobec tak silnego nacisku na kwestię celu jakiemu służyć ma monitoring oraz mające stanowić ten cel bezpieczeństwo pacjentów, można zauważyć, że monitoring sal pacjentów w oddziale szpitalnym dziecięco-młodzieżowym realizować może ten cel w stopniu nie mniejszym niż monitoring na oddziałach intensywnej opieki medycznej. Tu również bowiem możemy mieć do czynienia z pacjentem (dziecko), który, podobnie jak pacjent w stanie ciężkim, może nie być zdolny do samodzielnego przywołania pomocy. Z uwagi na specyfikę pacjentów oddziału (dzieci) dochodzi ponadto kwestia wieku pacjentów i związana z tym kwestia reagowania na zachowanie właściwe dla dzieci ich wzajemnych interakcji.
Wydaje się natomiast, iż warunkiem odnoszącym się do wszystkich rodzajów monitoringu, w tym także więc do monitoringu na salach oddziałów dziecięcych, jest odstępowanie od niego w czasie udzielania pacjentom oddziału świadczeń zdrowotnych, w celu zapewnienia realizacji wymagań zawartych w art. 20 u.p.p., tj. intymności podczas poddania się przez pacjenta czynnościom medycznym.

Iwona Kaczorowska-Kossowska

Odpowiedzi udzielono  14.01.2016 r.