Co może lub powinien zrobić kierownik podmiotu leczniczego w przypadku powzięcia informacji, że jego pracownik (lub osoba przyjmująca zamówienie na świadczenia zdrowotne) mający kontakt z pacjentami (lekarz, pielęgniarka) jest nosicielem choroby zakaźnej np. WZW typu B lub C?
Jeśli u pracownika podmiotu leczniczego zostanie stwierdzone WZW, to powinien on podjąć leczenie. Przy podejmowaniu pracy po okresie choroby (leczenia) musi on uzyskać zaświadczenie o możliwości wykonywania danej pracy. Pracodawca nie ma jednak prawnej możliwości odsunięcie zakażonego omawianymi patogenami personelu medycznego od wykonywania czynności przy pacjentach czy rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem tylko z tego powodu, że jest nosicielem wirusowego zapalenia wątroby typu B (HBV) lub C (HCV).
Zgodnie z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.) w przypadku rozpoznania u pracownika choroby, która może być skutkiem narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego pracodawca ma obowiązek poinformowania właściwego inspektora sanitarnego o zaistniałym przypadku zachorowania, zapewnienie pozostałym pracownikom narażonym na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, w takim stopniu jak choremu pracownikowi, możliwości przeprowadzenia badań lekarskich, przeprowadzenie ponownej oceny ryzyka na stanowisku pracy oraz eliminacji powstałego zagrożenia.
Jak wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1086) pracownicy zakładów leczniczych powinni być obowiązkowo szczepieni przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Szczepienie to obejmuje osoby wykonujące zawód medyczny narażone na zakażenie, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz osoby zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C.
Zatem kierownik zakładu leczniczego może jedynie domagać się od pracownika, aby ten przedstawił zaświadczenie lekarskie, po okresie leczenia, a przed przystąpieniem do pracy potwierdzające możliwość wykonywania pracy danego rodzaju.
WZW typu C (HCV) i WZW typu B (HBV) nie znajduje się na liście chorób, które wykluczają powrót do pracy po okresie leczenia. Nie ma zatem żadnych prawnych przeciwwskazań, żeby nosiciel pracował w służbie zdrowia, tym bardziej że każdy zakład musi ustalić procedury, które niwelują możliwość zakażenia. Niektórzy pracownicy, podejmujący pracę na określonych stanowiskach muszą się szczepić przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (stanowiska pracy, na których występuje narażenie na kontakt z materiałem biologicznym pochodzenia ludzkiego, np. (krew i inne płyny ustrojowe oraz wydaliny i wydzieliny chorych) oraz przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (stanowiska pracy, na których wykonywanie pracy związane jest z wyjazdami na obszary występowania zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A), o czym mowa w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionym na tych stanowiskach (Dz. U. Nr 250, poz. 2113). Zważywszy że nie ma obowiązku wykonywania testów serologicznych w kierunku obecności wirusa HCV i HBV przed przystąpieniem do pracy, to można założyć, że wśród zatrudnianych znajdują się nie tylko nosiciele tego wirusa po przebytym leczeniu, ale również osoby zakażone tym wirusem. Dopiero gdy u pracownika zostanie stwierdzone WZW, to przy podejmowaniu pracy po okresie choroby (leczenia) musi on uzyskać zaświadczenie o możliwości wykonywania danej pracy.
Istnieją zasady w służbie zdrowia, że jeżeli pierwszy raz zostanie udokumentowane, że lekarz, będący nosicielem wirusowego zapalenia wątroby może przenieść chorobę na pacjenta musi podejmować działania zapobiegające przeniesieniu choroby na pacjenta, np. unika on udziału w zabiegu, w którym może dojść do intensywnego krwawienia i używania ochron osobistych – podwójnych rękawiczek gumowych i ubrania ochronnego.
Zakres i częstotliwość badań profilaktycznych pracowników reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. (Dz. U. Nr 69, poz. 332).
Wirus HCV i HBV według klasyfikacji szkodliwych czynników biologicznych rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.). należą do 3** grupy zagrożenia, tzn. że wirusy, te mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników a rozprzestrzenianie ich w populacji jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki i leczenia. Dwie gwiazdki (**) oznaczają, że zagrożenie stanowi ograniczone ryzyko, gdyż wirusy te nie są zakaźne drogą powietrzną. Nie ma również możliwości zarażenia się przy używaniu tej samej toalety lub prysznica, ani przy spożywaniu żywności przygotowywanej przez osobę zakażoną HCV (jeżeli żywność nie miała kontaktu z krwią tej osoby).
Alicja Brzezińska
Jeśli u pracownika podmiotu leczniczego zostanie stwierdzone WZW, to powinien on podjąć leczenie. Przy podejmowaniu pracy po okresie choroby (leczenia) musi on uzyskać zaświadczenie o możliwości wykonywania danej pracy. Pracodawca nie ma jednak prawnej możliwości odsunięcie zakażonego omawianymi patogenami personelu medycznego od wykonywania czynności przy pacjentach czy rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem tylko z tego powodu, że jest nosicielem wirusowego zapalenia wątroby typu B (HBV) lub C (HCV).
Zgodnie z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.) w przypadku rozpoznania u pracownika choroby, która może być skutkiem narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego pracodawca ma obowiązek poinformowania właściwego inspektora sanitarnego o zaistniałym przypadku zachorowania, zapewnienie pozostałym pracownikom narażonym na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, w takim stopniu jak choremu pracownikowi, możliwości przeprowadzenia badań lekarskich, przeprowadzenie ponownej oceny ryzyka na stanowisku pracy oraz eliminacji powstałego zagrożenia.
Jak wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1086) pracownicy zakładów leczniczych powinni być obowiązkowo szczepieni przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Szczepienie to obejmuje osoby wykonujące zawód medyczny narażone na zakażenie, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz osoby zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C.
Zatem kierownik zakładu leczniczego może jedynie domagać się od pracownika, aby ten przedstawił zaświadczenie lekarskie, po okresie leczenia, a przed przystąpieniem do pracy potwierdzające możliwość wykonywania pracy danego rodzaju.
WZW typu C (HCV) i WZW typu B (HBV) nie znajduje się na liście chorób, które wykluczają powrót do pracy po okresie leczenia. Nie ma zatem żadnych prawnych przeciwwskazań, żeby nosiciel pracował w służbie zdrowia, tym bardziej że każdy zakład musi ustalić procedury, które niwelują możliwość zakażenia. Niektórzy pracownicy, podejmujący pracę na określonych stanowiskach muszą się szczepić przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (stanowiska pracy, na których występuje narażenie na kontakt z materiałem biologicznym pochodzenia ludzkiego, np. (krew i inne płyny ustrojowe oraz wydaliny i wydzieliny chorych) oraz przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (stanowiska pracy, na których wykonywanie pracy związane jest z wyjazdami na obszary występowania zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A), o czym mowa w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionym na tych stanowiskach (Dz. U. Nr 250, poz. 2113). Zważywszy że nie ma obowiązku wykonywania testów serologicznych w kierunku obecności wirusa HCV i HBV przed przystąpieniem do pracy, to można założyć, że wśród zatrudnianych znajdują się nie tylko nosiciele tego wirusa po przebytym leczeniu, ale również osoby zakażone tym wirusem. Dopiero gdy u pracownika zostanie stwierdzone WZW, to przy podejmowaniu pracy po okresie choroby (leczenia) musi on uzyskać zaświadczenie o możliwości wykonywania danej pracy.
Istnieją zasady w służbie zdrowia, że jeżeli pierwszy raz zostanie udokumentowane, że lekarz, będący nosicielem wirusowego zapalenia wątroby może przenieść chorobę na pacjenta musi podejmować działania zapobiegające przeniesieniu choroby na pacjenta, np. unika on udziału w zabiegu, w którym może dojść do intensywnego krwawienia i używania ochron osobistych – podwójnych rękawiczek gumowych i ubrania ochronnego.
Zakres i częstotliwość badań profilaktycznych pracowników reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. (Dz. U. Nr 69, poz. 332).
Wirus HCV i HBV według klasyfikacji szkodliwych czynników biologicznych rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.). należą do 3** grupy zagrożenia, tzn. że wirusy, te mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników a rozprzestrzenianie ich w populacji jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki i leczenia. Dwie gwiazdki (**) oznaczają, że zagrożenie stanowi ograniczone ryzyko, gdyż wirusy te nie są zakaźne drogą powietrzną. Nie ma również możliwości zarażenia się przy używaniu tej samej toalety lub prysznica, ani przy spożywaniu żywności przygotowywanej przez osobę zakażoną HCV (jeżeli żywność nie miała kontaktu z krwią tej osoby).
Alicja Brzezińska