Projekt został opublikowany 21 listopada 2016 roku. Gdyby rozporządzenie zostało wdrożone zgodnie z planem, od 2017 roku sytuacja pacjentów onkologicznych w Polsce uległaby znacznej poprawie.
Projekt jest spełnieniem jednego z postulatów kampanii Prostowraka.pl prowadzonej przez Fundację Alivia dotyczącego dostępu do onkologicznych badań molekularnych dzięki wprowadzeniu odrębnej wyceny dla tej procedury.
Terapie celowane stają się powszechnym standardem leczenia w onkologii i są wdrażane w większości krajów unijnych. Dotyczą już 73 procent leków rozwijanych w badaniach onkologicznych. Dają one możliwość precyzyjnej walki z chorobą, ponieważ odpowiadają na konkretną mutację genu powodującego nowotwór – dzięki temu lek uderza przede wszystkim w chore, zmutowane komórki, a nie jak w przypadku tradycyjnej chemioterapii we wszystkie.
Warunkiem dostępu do leczenia jest dokładne zbadanie podtypu raka – za pomocą badań molekularnych (genetycznych) – i informacji jakie mutacje są w guzie nowotworowym danego pacjenta. Dopiero wyniki badań pozwalają lekarzowi dobrać odpowiednie leki, więc dostęp do nich jest kluczowy.
Jednak do tej pory polscy pacjenci mają ograniczony dostęp do diagnostyki molekularnej. W efekcie chorzy na raka płuca, raka piersi, raka jajnika, raka jelita grubego, czerniaka, przewlekłą białaczkę limfocytową, przewlekłą białaczkę szpikową, a także nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego mają mniejsze szanse na wyleczenie (i na przeżycie), niż gdyby leczyli się w innym kraju.
Jednak pojawiła się szansa, że od 2017 roku potrzebujący pacjenci onkologiczni będą poddawani diagnostycznym badaniom molekularnym. Pod koniec listopada prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podpisał projekt nowelizacji zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów na leczenie szpitalne. Dokument jest ważny przede wszystkim z uwagi na jego pozytywny wpływ na dostępność do onkologicznej diagnostyki molekularnej – odpowiada na nieefektywne kosztowo rozwiązania systemowe poprzez wprowadzenie odrębnej dodatkowej wyceny dla procedury badań molekularnych.
Dzięki temu motywuje finansowo te ośrodki, które przeprowadzają badania u pacjenta, co ułatwia chorym uzyskanie skierowania na takie badanie. Obecnie badania genetyczne i ich finansowanie wchodzą w skład szerokiego pakietu procedur i jednostki nie otrzymują odrębnych środków za wykonanie badania. Brak zlecenia na badania genetyczne oznacza więc oszczędność dla i tak nadmiernie zadłużonych placówek. Kolejną, pośrednią zaletą wprowadzenia projektu w życie, będzie rozpoczęcie rzetelnej ewidencji liczby wykonanych badań genetycznych tkanek nowotworowych, czego do tej pory nie wykonywała żadna z instytucji.
- Cieszymy się, że nasza kampania odnosi pozytywne rezultaty. Wierzymy, że udało nam się dotrzeć z jej przekazem nie tylko do pacjentów, ale także do władz, czego jednym z efektów jest projekt nowelizacji zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne. Podpisanie dokumentu jeszcze w tym roku otworzy pacjentom, już od stycznia, drogę do tak potrzebnych badań diagnostycznych. To ważne, ponieważ dla chorych każda chwila jest cenna. Ponadto, doceniamy próbę podtrzymania przez NFZ dialogu z organizacjami pozarządowymi na rzecz polepszenia sytuacji pacjentów onkologicznych w Polsce. Jednocześnie deklarujemy chęć współpracy na rzecz wypracowywania kolejnych rozwiązań – mówi Wojciech Wiśniewski, rzecznik Fundacji Onkologicznej Alivia.
Walcząc o poprawę sytuacji pacjentów, zanim wejdą w życie rozwiązania systemowe, Fundacja Alivia prowadzi kampanię Prostowraka.pl, w ramach której funkcjonuje strona www i poradnik z informacjami na temat medycyny personalizowanej i diagnostyki genetycznej. Chorzy mogą tam znaleźć również wszelkie praktyczne informacje, np. w jakich typach raka przeprowadzić takie badania, dlaczego to ważne i jakie leki mogą być użyte w konkretnym przypadku danego pacjenta. Dla chorych i ich bliskich przygotowano również Onkosnajper – wyszukiwarkę badań polecanych do przeprowadzenia w danych rodzajach raka, która także dostępna jest na stronie www kampanii. Ma ona pomóc pacjentom w prostym i szybkim odnajdywaniu diagnostyk do ich potrzeb. Taka wiedza jest dla pacjenta bardzo ważna, ponieważ czyni go ona partnerem w rozmowie lekarzem.
Źródło: Alivia