Brak wiedzy na temat profilaktyki nowotworów wśród gimnazjalistów

Z danych organizatorów kampanii Rakoobrona wynika, że co piąty gimnazjalista jest uzależniony od papierosów. Połowa z nich umrze przedwcześnie z powodu choroby odtytoniowej, między innymi raka płuca. Wielu młodych ludzi wciąż nie łączy palenia papierosów z możliwością zachorowania na raka płuca.

Fundacja Rosa i Fundacja Onkologiczna Dum Spiro–Spero przeprowadziły wśród 1,5 tysięcy  uczniów szkół ponadpodstawowych badania dotyczące świadomości profilaktyki onkologicznej wśród polskiej młodzieży. Uczniów pytano, z czym kojarzy się im nowotwór, jakie są objawy zachorowania i jak powinna wyglądać profilaktyka. Pytania dotyczyły trzech typów nowotworu: raka płuca, raka szyjki macicy i czerniaka skóry. Z badań wynika, że ponad połowa ankietowanych nastolatków uważa, że większość nowotworów złośliwych jest nieuleczalna.

– Odpowiedzi były naprawdę zdumiewające i świadczące o rażąco niskiej wiedzy tych młodych ludzi na temat profilaktyki. Na przykład zapytani o to, z czym im się kojarzy nowotwór, jednogłośnie odpowiadali, że kojarzy im się ze śmiercią, że jest nieuleczalny, ale że dotyczy ludzi starszych, a oni są zbyt młodzi, żeby o tym myśleć. Gdy pytaliśmy ich o objawy czerniaka skóry, to mówili, że na przykład objawem czerniaka skóry są czarne stopy albo że objawem raka szyjki macicy jest brak dróg rodnych i że można na to zachorować, siedząc na podłodze – mówi Katarzyna Galewska, rzecznik Fundacji Rosa, w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Lifestyle.

Czytaj także: Niski poziom świadomości młodzieży na temat profilaktyki raka >>>

Z raportu wynika, że tylko 10,4 procent ankietowanych uczniów wie, czym jest rak szyjki macicy. 38 procent badanych wie, czym jest czerniak i potrafi prawidłowo opisać jego objawy. 46 procent osób proszonych o opisanie osoby chorej na nowotwór złośliwy opisuje ją jako osobę wycieńczoną lub podatną na infekcję. Wyniki badań stały się inspiracją do stworzenia kampanii Rakoobrona, której celem jest edukację w obszarze profilaktyki nowotworowej związanej z trzema typami nowotworów: rakiem płuca, rakiem szyjki macicy i czerniakiem. Kampania wykorzystuje język, którym posługuje się młodzież oraz narzędzia charakterystyczne dla współczesnej popkultury.

– Przygotowaliśmy dla młodych ludzi grę „RKBN Defenders”, ponieważ staramy się być dla nich ciekawi i ich zaintrygować. Wiemy, że nie jest to temat łatwy i że nie jest łatwo młodym ludziom mówić o tym, czym jest nowotwór czy nawet profilaktyka nowotworowa, bo to im się jednoznacznie źle kojarzy. Dlatego staramy się mówić do nich ich językiem, komunikować się z nimi za pomocą mediów społecznościowych, czyli Facebooka, Instagrama, i stąd pomysł na tę grę. W grze przeciwnikiem jest na przykład czerniak skóry, a pokonuje się go poprzez strzelanie do słońca lub solarium – mówi Katarzyna Galewska.

Od listopada 2014 organizatorzy kampanii Rakoobrona wysyłają do szkół, które zgłosiły się do programu, zestawy materiałów promocyjnych informujących o profilaktyce przeciwnowotworowej. Jednym z tych materiałów jest stworzony na potrzeby kampanii film „Gra z rakiem”,. Przedstawia on historie trzech pacjentów onkologicznych chorujących na raka szyjki macicy, raka płuca i czerniaka skóry. Jedną z bohaterek jest Kasia Markiewicz, znana z programu „The Voice of Poland”. Chorująca na raka szyjki macicy dziewczyny zmarła po nakręceniu materiału. Ten typ nowotworu wcześnie wykryty jest całkowicie uleczalny. Dlatego twórcy kampanii chcą przekonać młodzież do profilaktyki.

Czytaj: Pomorze: kampania Stop Rakowi w Trójmieście >>>

– Będziemy tym młodym ludziom przekazywać informacje na temat profilaktyki, zachowań prozdrowotnych, bo zachowania czy nałogi, których być może się pozbędą, przełożą się bezpośrednio na obniżenie zachorowalności na nowotwory w przyszłości. Młodzi ludzie bardzo często mylą profilaktykę z badaniami profilaktycznymi. My ich nie odsyłamy od razu do lekarza, tylko mówimy, że palenie papierosów bezpośrednio przekłada się na zachorowalność na raka płuca, a w Polsce na przykład co piąty gimnazjalista jest już uzależniony od palenia papierosów, a 70 procent palaczy w ogóle rozpoczęło palenie przed 18. rokiem życia. Chcemy im pokazać, że ma to bezpośrednie przełożenie – mówi Katarzyna Galewska.

Ponad 20 procent polskich gimnazjalistów jest uzależnionych od papierosów. Z szacunków lekarzy wynika, że połowa z nich umrze przedwcześnie w wyniku chorób związanych z paleniem tytoniu, m.in. raka płuca. Na czerniaka skóry co roku zapada 3 tys. osób, z czego 80 procent umiera. Liczba zachorowań na ten rodzaj nowotworu w Polsce podwaja się co 10 lat. Umieralność na raka szyjki macicy w Polsce wciąż jest o blisko 70 procent wyższa niż średnia dla krajów Unii Europejskiej, rocznie z powodu tego nowotworu umiera 1800 kobiet, czyli blisko połowa zdiagnozowanych.