1400 podmiotów leczniczych nie zrealizuje programów dostosowawczych do 31 grudnia 2017

Do 31 grudnia 2017 roku placówki medyczne, które rozpoczęły programy dotyczące dostosowania pomieszczeń i urządzeń do wymagań określonych w rozporządzeniu ministra zdrowia, powinny zakończyć ich realizację. Te, które nie zdążą ich do tego dnia zrealizować, będą mogły wystąpić do inspekcji sanitarnej z wnioskiem o ocenę, czy nie zagrażają bezpieczeństwu pacjentów, oraz o wydłużenie terminu dostosowania.

- Według naszych danych na 15 grudnia 2017 roku programy dostosowawcze realizuje 3 217 podmiotów leczniczych różnego rodzaju - od szpitali po samodzielne praktyki lekarskie i pielęgniarskie. Do 31 grudnia 2017 roku programów dostosowawczych nie zrealizuje około 1400 podmiotów - mówi Jan Bondar, rzecznik prasowy Głównej Inspekcji Sanitarnej. - Termin ten dotyczy placówek, które realizują program dostosowawczy. Placówki, które nie rozpoczęły realizacji programu, mają wyznaczone indywidualnie terminy za pomocą decyzji administracyjnych (na przykład w wyniku kontroli) - dodaje.
 

Opinia inspekcji niewiążąca

Jan Bondar wyjaśnia, że na podstawie opinii inspekcji organ rejestrowy czyli wojewoda wyważy za i przeciw, i dopiero wtedy będzie mógł wydać decyzję o dalszych losach podmiotu leczniczego.

Inspekcja będzie oceniała przede wszystkim czynniki wpływające bezpośrednio na bezpieczeństwo pacjentów. Razem z wnioskiem o ocenę placówki medyczne muszą przedstawić analizę ryzyka dla bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów, w kontekście udzielanych świadczeń medycznych.

Placówki medyczne obawiają się, że brak jednak w tej sprawie jasnych wytycznych z Ministerstwa Zdrowia  może sprawić, że pracownicy inspekcji sanitarnej, nie chcąc brać na siebie odpowiedzialności, będą w tej sprawie restrykcyjni.

- Opinia inspekcji będzie trafiała do wojewody, który będzie mógł wydać opinię negatywną w sprawie działalności placówki. Z pewnością nikt nie zamknie szpitala, ale z przychodniami może być różnie – mówi Wojciech Pacholicki z Porozumienia Zielonogórskiego.

Odraczane terminy wejścia w życie
 

Wymagania, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, zawarte są w rozporządzeniu ministra zdrowia z 26 czerwca 2012 roku. Wcześniej obowiązywały rozporządzenia z roku 2010, 2011 a także z 2006 i 2000, te ostatnie wydawane na podstawie nieobowiązującej już ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Daty wejścia w życie obowiązku dostosowania się podmiotów leczniczych do wymogów tych przepisów były wielokrotnie przesuwane, co było uzasadniane trudną sytuacją finansową podmiotów leczniczych, przejawiającą się między innymi brakiem środków na modernizację posiadanej infrastruktury. Placówki często nie miały możliwości pokrycia wydatków na realizację tego zadania z kontraktów z NFZ, gdyż najczęściej nie pozwalały one nawet na zbilansowanie kosztów bieżącej działalności szpitali.

Część placówek zdecydowała się na realizację programów dostosowawczych, angażując środki własne, organów założycielskich oraz przeznaczone na ten cel fundusze unijne.

 [-DOKUMENT_HTML-]

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej realizował takie inwestycje, pozyskując na ten cel fundusze ze źródeł zewnętrznych, w tym ze środków Unii Europejskiej.

Koszt całego projektu wyniósł 11,6 mln zł, dofinansowanie unijne miało wartość – 9,6 mln zł. Wkład własny pochodzi z przyznanej szpitalowi dotacji z budżetu samorządu województwa lubelskiego oraz ze środków własnych WSzS. Realizacja projektu zakończyła się w 2011 roku. W sumie objęła pomieszczenia o powierzchni ponad 12 tysięcy metrów kwadratowych.

W rezultacie poszerzono drzwi, przebudowano część pomieszczeń, wykonano oddzielne toalety dla odwiedzających, wymieniono szklenia ścianek oraz okien na szkło bezpieczne oraz wyposażono okna w okucia zabezpieczające w oddziale pediatrii i rehabilitacji dzieci, wydzielono pomieszczenia dla położnic i noworodka w pomieszczeniach traktu porodowego, powiększono powierzchnię pokoi łóżkowych, przebudowano część pomieszczeń w pracowni endoskopii. Powstały jednoosobowe pokoje wyposażone we własne węzły sanitarne, wyposażono brudowniki w myjnie-dezynfektory, dostosowano łazienki do potrzeb osób niepełnosprawnych, przebudowano sanitariaty, wykonano połączenia podłóg ze ścianami w sposób bezszczelinowy, zainstalowano baterie umywalkowe w gabinetach zabiegowych, wykonano śluzy umywalkowo -fartuchowe przy wejściu do zespołu porodowego, wydzielono pomieszczenia w centralnej sterylizatorni, w zmywalni endoskopii urządzenia do mycia i dezynfekcji pojemników transportowych w sposób technologicznie powtarzalny, w izbie przyjęć zorganizowano pomieszczenia do izolacji pacjenta, u którego podejrzewa się chorobę zakaźną, zakupiono środek do transportu bielizny, do transportu zwłok z zamkniętą przestrzenią ładunkową, wykonano pomieszczenia do mycia i dezynfekcji środków przeznaczonych do transportu.

Wymagania dla szpitali i przychodni
 

Rozporządzenie z roku 2012 obowiązuje zarówno podmioty lecznicze jak i praktyki zawodowe, czyli wszystkie podmioty wykonujące działalność leczniczą.

W rozporządzeniu określono ogólne wymogi w zakresie wymagań ogólnoprzestrzennych (przede wszystkim w zakresie lokalizacji), wymagań dla konkretnych pomieszczeń (pokoje z łóżkami, izolatki, śluzy), wymagań ogólnobudowlanych oraz wymagań co do oświetlenia i innych instalacji.

Pomieszczenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą należy generalnie lokalizować w samodzielnym budynku albo w zespole budynków, wyjątkowo dopuszcza się lokalizowanie pomieszczeń w budynku o innym przeznaczeniu, pod warunkiem ich wyodrębnienia.

Pokoje chorych nie powinny znajdować się poniżej poziomu terenu urządzonego przy budynku. Dopuszczalne jest natomiast lokalizowanie poniżej tego poziomu pomieszczeń o charakterze diagnostycznym, terapeutycznym, magazynowym i o funkcjach pomocniczych, przeznaczonych na pobyt ludzi, pod warunkiem uzyskania zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
 

Łóżka dostępne z trzech stron
 

Jeżeli chodzi o wymogi dotyczące pokoi z łóżkami, to dotyczą one przede wszystkim ustawienia łóżek pod kątem ich dostępności. Łóżka w pokojach łóżkowych powinny być dostępne z trzech stron, w tym z dwóch dłuższych. Odstępy miedzy łóżkami mają umożliwić swobodny dostęp do pacjentów. Pokój łóżkowy na oddziale szpitalnym powinien być wyposażony w umywalkę z ciepłą i zimną woda, dozownik z mydłem w płynie oraz pojemnik z ręcznikami jednorazowego użycia i pojemnik na zużyte ręczniki.

W ramach wymagań ogólnobudowlanych podłogi w pomieszczeniach powinny być wykonane z materiałów umożliwiających ich mycie i dezynfekcję, a połączenie ścian z podłogami ma być wykonane w sposób umożliwiający jego mycie i dezynfekcję (nie dotyczy to pomieszczeń administracyjnych i socjalnych).

Pomieszczenia i urządzenia wymagające utrzymania aseptyki i wyposażenie tych pomieszczeń powinny umożliwiać ich mycie i dezynfekcję. W przypadku konieczności zastosowania sufitów podwieszonych w pomieszczeniach o podwyższonych wymaganiach higienicznych sufity te mają być wykonane w sposób zapewniający szczelność powierzchni oraz umożliwiający ich mycie i dezynfekcję.

Sale operacyjne bez okien

Warunki dotyczące oświetlenia mówią o tym, że w pokojach łóżkowych należy zapewnić bezpośredni dostęp światła dziennego. W przypadku nadmiernego naświetlenia pokoi łóżkowych należy instalować w nich urządzenia przeciwsłoneczne. W salach operacyjnych i pomieszczeniach diagnostyki obrazowej powinno się stosować wyłącznie oświetlenie elektryczne (dopuszczalne jest wyjątkowo oświetlenie dzienne).

Rezerwowe źródło zaopatrzenia szpitala w wodę powinno zapewnić co najmniej jej 12-godzinny zapas. Rezerwowym źródłem zaopatrzenia szpitala w energię elektryczną jest agregat prądotwórczy wyposażony w funkcję autostartu, zapewniający co najmniej 30 procent potrzeb mocy szczytowej, a także urządzenie zapewniające odpowiedni poziom bezprzerwowego podtrzymania zasilania.

Załączniki do rozporządzenia określają szczegółowe wymagania dla szpitali, w tym dla poszczególnych oddziałów, dla ambulatoriów oraz dla szpitali jednodniowych, centrów krwiodawstwa, pracowni badań endoskopowych, zakładu rehabilitacji leczniczej oraz stacji dializ.

Szpitale i przychodnie jako budynku użyteczności publicznej powinny być wyposażone w windy. Wynika to z rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku, które mówi, że budynek użyteczności publicznej, a także mający dwie lub więcej kondygnacji nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej należy wyposażyć w dźwig osobowy.  Poza tym w budynku użyteczności publicznej, wyposażanym w dźwigi, należy zapewnić dojazd z poziomu terenu i dostęp na wszystkie kondygnacje użytkowe osobom niepełnosprawnym.  

Prawo budowlane „ogólne” wymaga zatem dostępności dla osób niepełnosprawnych. Wymogi te zostały doprecyzowane przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ustawy z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej.
 

Bazą do wydania opinii będzie analiza ryzyka

Jan Bondar, rzecznik prasowy Głównej Inspekcji Sanitarnej

Opinia państwowego inspektora sanitarnego nie wydłuża okresu dostosowawczego. Ona tylko ocenia czy niezgodności w podmiocie leczniczym mają wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta. Usunięcie niezgodności jest odrębnym postępowaniem administracyjnym, w którym zostanie wyznaczony termin na doprowadzenie podmiotu leczniczego do stanu wymaganego przepisami.

Bazą do wydania opinii będzie analiza ryzyka sporządzona przez podmiot leczniczy

składający wniosek w tej sprawie. Przy wydawaniu opinii szczególną uwagę będziemy zwracać na bezpieczeństwo biologiczne - przenoszenie biologicznych czynników chorobotwórczych, właściwą sterylizację i dekontaminację; wyposażenie sal i bloków operacyjnych, w tym również właściwą wentylację oraz zapewnienie rezerwowych źródeł zasilania w energię i wodę.  

Opinia nasza będzie dotyczyła wyłącznie czynników mających wpływ niebezpieczeństwo pacjentów wynikających z art 22 ustawy o działalności leczniczej i przepisów wykonawczych. Kwestie np. ochrony przeciwpożarowej, budowlane sensu stricto czy BHP nie będą w niej uwzględniane.