Prof. Pyrć: Za mało pieniędzy na naukę, trzeba wspierać tylko tę dobrą

Pieniędzy na naukę jest za mało, natomiast warto zadać sobie pytanie, czy zwiększenie nakładów - bez żadnej reformy, bez żadnego pomysłu, przełoży się na efekty. Powinniśmy wspierać prawdziwą, doskonałą naukę, a nie każda nauka taka jest - uważa prof. Krzysztof Pyrć, nowy prezes zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP).

Prof. Krzysztof Pyrć został nowym prezesem zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP). Powołany przez Radę FNP funkcję tę zacznie pełnić 1 września 2025 r.- Nie ma czegoś tak jak polska nauka en masse. Jest polska polityka naukowa, są polskie jednostki naukowe, no i są polscy naukowcy. To złożony system i nie należy wrzucać wszystkich elementów do jednego worka. Jeżeli popatrzymy na polskich naukowców, to oczywiście są różni, ale pośród nich widzimy wiele wybitnych osób, które potrafią godzić bardzo różne role, pracując jako organizatorzy, jako naukowcy i jako dydaktycy, będąc w światowej czołówce w swoich dziedzinach - mówi w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej.

Sejmowa komisja za projektem budżetu na naukę i szkolnictwo wyższe w 2024 r.>>

Nowy szef Fundacji Nauki Polskiej

Prof. Krzysztof Pyrć specjalizuje się w wirusologii, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów zakażenia oraz opracowaniem nowych strategii terapeutycznych przy zakażeniach wirusowych ludzi i zwierząt. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Amsterdamskiego, Uniwersytetu Łódzkiego. Twórca i kierownik Pracowni Wirusologii w Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ. Lider grupy badawczej Virogenetics, opiekun i promotor studentów i doktorantów. Autor prawie 150 publikacji w prestiżowych czasopismach, w tym m.in.: "Nature Medicine", "Science Translational Medicine", "PNAS", "PloS Pathogens", "Journal of Virology", "Science Signalling", które były cytowane w literaturze światowej ponad 12 tys. razy. Zgodnie z bazą Elsevier zalicza się do 2 proc. najbardziej wpływowych naukowców na świecie.

Czytaj w LEX: Jak się uczyć, żeby zdać? - metody i techniki uczenia się >

Recenzent i ekspert w instytucjach finansujących naukę w Polsce i na świecie. Kierownik licznych grantów badawczych, m.in. w ramach programu Horyzont 2020, IMI2, European Cooperation in Science and Technology, Narodowego Centrum Nauki, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także grantów finansowanych przez podmioty komercyjne. W latach 2009-2016 koordynator ds. naukowych programu Biotechnologia Molekularna dla Zdrowia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 2012 roku członek zespołów ewaluacji polskich jednostek naukowych oraz zespołu ekspertów Narodowego Centrum Nauki, w latach 2012-2016 członek Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2017 r. członek Rady Małopolskiego Centrum Biotechnologii. W 2020 r. został powołany do zespołu doradczego ministra nauki i szkolnictwa wyższego do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Zastępca przewodniczącego zespołu doradczego ds. COVID-19 przy prezesie PAN i członek rady programowej inicjatywy Nauka przeciw Pandemii. Członek Rady Medycznej przy prezesie Rady Ministrów. Ekspert Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w zakresie diagnostyki terapii SARS-CoV-2.

Profesor Pyrć jest laureatem licznych nagród, włączając w to nagrodę Holenderskiego Towarzystwa Chorób Zakaźnych (2008), nagrodę "Polityki" (2008), European Society for Virology Award (2010), Nagrodę Ministra Nauki (2020), tytuł Człowieka Roku "Gazety Krakowskiej" (2021), Medal Mikołaja Kopernika PAN (2021), Nagrodę Miasta Krakowa (2021) oraz Medal Świętego Krzysztofa przyznawany przez Muzeum Miasta Krakowa (2023).

Kluczowe mądre wydatkowanie pieniędzy

- Powinniśmy wspierać prawdziwą, doskonałą naukę, a nie każda nauka taka jest. Tej kiepskiej nauki po prostu nie opłaca się robić i nie powinna być wspierana. Inaczej okazuje się, że celem naukowców zamiast odkryć, wynalazków i innowacji są punkty. W efekcie społeczeństwo i biznes zaczynają wątpić w sens współpracy, a nauka coraz bardziej się hermetyzuje. Nauka, społeczeństwo i gospodarka powinny przenikać się i uzupełniać. Stąd głosy ze środowiska, aby wspierać doskonałość; stąd ważna rola takich instytucji jak Fundacja we wspieraniu najlepszych. Współczesna gospodarka, współczesny świat są efektem działania właśnie doskonałej nauki. Mamy samochody, mieszkamy w domach, rozmawiamy przez smartfony właśnie dzięki badaniom naukowym, pytanie jednak czy chcemy mieć je z nauki "importowanej", czy budować w mądry sposób własny potencjał - uważa prof. Pyrć.

Profesor pytany o to, jakie plany ma na zarządzanie FNP, wskazał, że organizacja powinna kierować się wyłącznie doskonałością naukową, niezależnie od poglądów naukowców i niezależnie od tego, czy dane badania znajdują akceptację aktualnie rządzącej partii. - Wspierać najlepszych, aby stali się jeszcze lepsi - to motto Fundacji. Niezależność Fundacji to oczywiście nie tylko słowa, ale również niezależność finansowa. Będę starał się dotrzeć do nowych źródeł finansowania tak, aby stały się dostępne dla polskich naukowców. Niektóre moje pomysły są dosyć standardowe, inne wychodzą z utartych szlaków - podkreślił. (ms/PAP)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.