W dniu 19 listopada 2015 r. ogłoszona została ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1923). Ustawa wejdzie w życie z dniem 20 maja 2016 r., z wyjątkiem części przepisów, które zaczęły obowiązywać z dniem 4 grudnia 2015 r. bądź zaczną obowiązywać od dnia 1 stycznia 2017 r.

Zmiany wprowadzone przez nowelizację w ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1393, ze zm.) obejmują m.in.:
- przyznanie stowarzyszeniu uprawnienia do reprezentowania, w zakresie swoich celów statutowych, interesów zbiorowych swoich członków wobec organów władzy publicznej,
- wyraźne wskazanie, że stowarzyszenie może do prowadzenia swych spraw zatrudniać swoich członków; możliwość otrzymywania przez członków zarządu wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją uzależniona została od określenia tej możliwości w statucie stowarzyszenia; w umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie powinno być reprezentowane przez członka organu kontroli wewnętrznej lub pełnomocnika powołanego uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów),
- zredukowanie minimalnej liczby członków założycieli stowarzyszenia rejestrowego z 15 do 7 członków oraz wprowadzenie możliwości wyboru władz stowarzyszenia przed jego rejestracją (zamiast komitetu założycielskiego),
- uszczegółowienie regulacji prawnej dotyczącej tworzenia i funkcjonowania terenowych jednostek organizacyjnych stowarzyszenia (dodane do ustawy art. 10a i 10b); określono elementy treści statutu, w sytuacji gdy stowarzyszenie ma tworzyć terenowe jednostki organizacyjne; dodatkowo określono elementy, które musi zawierać statut w sytuacji, gdy terenowa jednostka organizacyjna ma posiadać osobowość prawną (m.in. wskazanie warunków uzyskania osobowości prawnej przez terenową jednostkę organizacyjną); wprowadzono również zasadę, zgodnie z którą terenowa jednostka organizacyjna stowarzyszenia działa na podstawie statutu stowarzyszenia; umożliwiono także wprowadzenie do terenowej jednostki organizacyjnej z osobowością prawną zarządu komisarycznego, jeżeli jej działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie przepisów prawa lub statutu stowarzyszenia i statut stowarzyszenia tak stanowi,
- zniesienie tzw. nadzoru prewencyjnego, tj. możliwości wypowiedzenia się w sprawie wniosku o rejestrację stowarzyszenia oraz przystąpienia do postępowania rejestrowego przez organ nadzorujący,
- doprecyzowanie, że wolne od opłat sądowych jest zarówno postępowanie w sprawach o wpis, jak i o zmianę wpisu stowarzyszenia oraz terenowych jednostek organizacyjnych do rejestru; zgodnie z nowymi przepisami wolne od opłat są również wnioski organu nadzorującego wnoszone do sądu w ramach sprawowanego nadzoru,
- przyznanie zdolności prawnej stowarzyszeniom zwykłym (uczynienie z nich tzw. ułomnych osób prawnych), określenie zakresu ich odpowiedzialności za zaciągane zobowiązania oraz uregulowanie zasad reprezentacji tego rodzaju podmiotów; ponadto wprowadzono ewidencję stowarzyszeń zwykłych prowadzoną przez organ nadzoru (stowarzyszenie zwykłe powstaje i może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do ewidencji); dodano także do ustawy przepisy art. 42a-42e określające zasady przekształcania stowarzyszeń zwykłych liczących co najmniej siedmiu członków w stowarzyszenia rejestrowe (zmiana ta wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.),
- doprecyzowanie, że organ nadzorujący sprawuje nadzór nad stowarzyszeniami w zakresie legalności ich działalności (zgodności działania stowarzyszenia z przepisami prawa i postanowieniami statutu),
- wprowadzenie zasady, zgodnie z którą w przypadku żądania wyjaśnień od władz stowarzyszenia organ nadzorujący powinien wskazać uzasadnienie swojego żądania.


Zgodnie z przepisami przejściowymi stowarzyszenia rejestrowe będą miały 24 miesiące na dostosowanie swoich statutów do przepisów ustawy, natomiast stowarzyszenia zwykłe obowiązane będą do dokonania w tym terminie wpisu do ewidencji (brak wpisu we wskazanym terminie skutkował będzie rozwiązaniem stowarzyszenia zwykłego z mocy prawa, natomiast do dnia dokonania wpisu będzie ono działać na podstawie przepisów dotychczasowych). Do postępowań w sprawach o wpis stowarzyszenia lub terenowej jednostki organizacyjnej posiadającej osobowość prawną do KRS, wszczętych i niezakończonych prawomocnie przed dniem wejścia w życie ustawy, stosować należy przepisy dotychczasowe.

Zobacz pełną treść ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1923) w serwisie Prawo.pl>>>