Zmiany w terenowych organach administracji wojskowej

Dostosowanie struktur i właściwości miejscowej terenowych organw administracji wojskowej do ich wspłczesnych zadań wprowadza ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w wojewdztwie oraz o zmianie niektrych innych ustaw (druk nr 3114), ktra czeka na podpis Prezydenta.

Zgodnie z nowelizacją, dotychczasowe zadania realizowane przez okręgi wojskowe (OW) przejmie Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych (IWspSZ). O potrzebie przekazania do IWspSZ zadań OW wykraczających poza sferę administracji publicznej przesądza szczególny status prawny wojewódzkich sztabów wojskowych (WSzW) i wojskowych komend uzupełnień (WKU), jako terenowych organów rządowej administracji niezespolonej. Stosownie do wymogów legalizmu i zakazu stosowania domniemania kompetencji w działalności tego typu organów, WSzW i WKU mogą realizować wyłącznie kompetencje określone w powszechnie obowiązujących przepisach prawa i nie powinny zatracić administracyjnego charakteru działalności. Z tego powodu nie przewiduje się naruszenia dotychczasowego charakteru tych organów.

Na szczeblu wojewódzkim nadal będą funkcjonowały WSzW, a dostosowanie ich struktury organizacyjnej i stanu zatrudnienia do aktualnych potrzeb i zakresu zadań, nastąpi w wyniku zmiany rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej wydawanego na podstawie art. 14 ust. 6 z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.).

W ustawie z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.) uwzględniono fakt znoszenia OW (tym samym znoszone organy przestają być terenowymi organami rządowej administracji niezespolonej).

Jednocześnie rozszerzono zakres zmiany w ustawie o wojewodzie i administracji rządowej w województwie poprzez dodanie w jej art. 25 nowego ust. 1a rozszerzającego definicję sytuacji nadzwyczajnych określonych w art. 22 pkt 2 tej ustawy również o sytuacje kryzysowe w rozumieniu ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. Nr 89, poz. 590 z późn.).

Powyższa zmiana jest uzasadniona potrzebą właściwego wykorzystania kompetencji wojewody. Zgodnie z art. 22 pkt 2 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie wojewoda jest organem zapewniającym współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie, a jednocześnie kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków. Wskazany przepis - w zakresie zasad, którymi kieruje się wojewoda zapewniając to współdziałanie - odsyła do odrębnych ustaw. W konsekwencji każda z ustaw konstytuujących poszczególne służby, inspekcje i straże lub określająca zasady zwalczania poszczególnych zagrożeń, zawiera regulacje nawiązujące do roli organów administracji ogólnej w omawianych sytuacjach.

W przypadku możliwości wykorzystania Sił Zbrojnych w sytuacjach nadzwyczajnych, które w istocie nie wymagają wprowadzenia stanów kwalifikowanych, trudno wskazać ustawę określającą te wymagane zasady. Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie ma charakter podmiotowy i wskazuje organy, których działania wojewoda koordynuje i którym może wydawać polecenia. Wobec tego wydaje się, że bardziej odpowiednią jest ustawa o zarządzaniu kryzysowym. Określa ona tryb wnioskowania o użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych, wskazuje organ właściwy do wydawania poleceń dowódcom Sił Zbrojnych oraz zadania jakie te oddziały i pododdziały mogą realizować. Precyzuje również inne elementy niezbędne do prawidłowego przygotowania się do przyszłego prowadzenia działań (cykl planowania, skład zespołów sztabowych, zasady prowadzenia ćwiczeń itp.).

Na przeszkodzie w uznaniu, że ustawa o zarządzaniu kryzysowym jest właśnie tą odrębną ustawą, o której mówi art. 22 pkt 2 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, stoi fakt, że obie posługują się odmiennymi definicjami. Aby usunąć tę przeszkodę dodano właśnie w art. 25 nowy ustęp 1a. Zgodnie z nim sytuacje kryzysowe staną się jednym z rodzajów sytuacji nadzwyczajnych, o których mówi ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Zmiana ta ma wpływ m.in. na zadania realizowane przez organy administracji wojskowej, którymi są szefowie WSzW, natomiast nie ma wpływu na zadania realizowane przez samorząd. Zadania z zakresu zarządzania kryzysowego są bowiem zadaniami własnymi poszczególnych samorządów, zaś możliwość wydawania im poleceń w sytuacjach nadzwyczajnych jest już uregulowana.

Na podstawie: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 20 grudnia 2010 r.