W dniu 5 października 2010 r. Minister Edukacji Narodowej wydał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 186, poz. 1245). Nowelizacja ma wpływ na organizację roku szkolnego we wszystkich typach szkół publicznych, z wyjątkiem publicznych szkół artystycznych i szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wskazano, iż wprowadzone zmiany mają na celu „stworzenie w każdej szkole optymalnych warunków do efektywnego wykorzystania czasu przeznaczonego na realizację treści nauczania” oraz „elastyczne planowanie innych dni wolnych od zajęć dydaktycznych”. Intencją prawodawcy było również zwiększenie swobody decyzyjnej dyrektora w sprawie organizacji kształcenia i dni wolnych w trakcie roku szkolnego oraz większe współdziałanie z rodzicami oraz uczniami.

Zmieniony został termin zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych; po wejściu w życie nowelizacji jest nim ostatni piątek czerwca. Wyjątkowo, na mocy przepisu przejściowego, w 2011 r. będzie to dzień 22 czerwca; w przypadku programowo najwyższych szkół ponadgimnazjalnych (zasadniczych szkół zawodowych i szkół policealnych) roczne zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w dniu 10 czerwca 2011 r. Przesunięcie owo wynika z możliwości wyznaczania przez dyrektorów szkół dodatkowych dni wolnych od zajęć; ma ono umożliwić pełną realizację programu nauczania. Ponadto minister właściwy do spraw oświaty ma obowiązek wcześniejszego, w stosunku do dotychczasowej regulacji, ustalania terminów ferii zimowych, co pozwoli dzieciom i rodzicom lepiej zaplanować wypoczynek. Minister ogłasza termin nie później niż do końca czerwca każdego roku poprzedzającego o dwa lata rok, w którym będą trwały ferie zimowe.

Dyrektorowi szkoły przyznano uprawnienie do określenia dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, których zależeć będzie od typu szkoły. Wolne dni przeznaczone mogą być, jak napisano w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia, na sprawdziany i egzaminy zewnętrzne organizowane przez okręgowe komisje egzaminacyjne, na święta religijne niebędące dniami ustawowo wolnymi od pracy, o których mowa w przepisach ustaw o stosunku państwa do poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych oraz na dzień 2 maja i piątek po Bożym Ciele. Dyrektor szkoły ma obowiązek poinformowania uczniów i rodziców o ustalonych dodatkowych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w danym roku szkolnym, w terminie do dnia 30 września danego roku szkolnego.

Nowe przepisy określają kompetencje dyrektora szkoły do ustalania dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, których nie wlicza się do liczby wspomnianych wyżej dni wolnych. Dzień taki będzie mógł być wyznaczony, o ile we wskazaną przez dyrektora sobotę zostaną zrealizowane zajęcia przypadające w dniu ustalonym jako wolny od zajęć. Uprzednio konieczne będzie uzyskanie opinii rady szkoły oraz uzyskanie zgody organu prowadzącego, a nie jak dotąd właściwego kuratora oświaty.

Ponadto, jak napisano w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia, „należy zwrócić uwagę, że dni wolne od zajęć dydaktycznych, o których mowa w § 5 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy dla nauczycieli. Stosownie do postanowień Kodeksu pracy, dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w art. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28, z późn. zm.). Natomiast ustawa – Karta Nauczyciela, nie zawiera uregulowań ustanawiających dla nauczycieli dodatkowe dni wolne od pracy, poza dniami wolnymi wskazanymi w przepisach ogólnych. Dlatego też zasadne jest, aby dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych dla uczniów i nauczycieli były dniami przeznaczonymi na organizację przez szkołę zajęć wychowawczo-opiekuńczych”.

Rozszerzono obowiązek szkół w zakresie zapewnienia uczniom zajęć wychowawczo-opiekuńczych w trakcie dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów szkoły będą musiały organizować zajęcia wychowawczo-opiekuńcze dla wszystkich uczniów, którzy zgłoszą się w tym dniu do szkoły, a nie jak dotychczas tylko uczniom, których rodzice nie mogą w takim dniu zapewnić opieki swoim dzieciom. Poinformowanie rodziców o takiej możliwości będzie obowiązkowe.

W związku z ustanowieniem nowych regulacji, kurator oświaty utracił kompetencję do ustalenia, w przypadkach nadzwyczajnych okoliczności, terminu rozpoczęcia lub zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz ferii zimowych i ferii letnich, innego niż określony w rozporządzeniu. Ponadto, po nowelizacji, nie będzie wskazanej minimalnej liczby dni trwania zajęć dydaktyczno-wychowawczych w roku szkolnym.

Rozporządzenie nowelizujące zawiera przepis przejściowy, który zobowiązuje ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do ogłoszenia terminu ferii zimowych na rok szkolny 2011/2012 do 31 grudnia 2010 r.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, tj. 7 października 2010 r.

Uzasadnienie projektu: http://bip.men.gov.pdf

Przydatne materiały:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 5 października 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 186, poz. 1245)