7 stycznia 2010 r. wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1590). Wprowadza ona istotne zmiany m. in. do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm., dalej: u.g.n.).
Dodany do art. 34 u.g.n. ust. 6a jednoznacznie przesądza, że ust. 6 tego artykułu (umożliwiający przyznanie przez wojewodę lub odpowiednią radę lub sejmik, odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, pierwszeństwa w nabywaniu lokali przez ich najemców lub dzierżawców) stosuje się także do budynków będących w całości przedmiotem najmu lub dzierżawy. Z kolei dodany ust. 6b wymaga, by w przypadku realizacji pierwszeństwa przez najemców lub dzierżawców przedmiotem zbycia była nieruchomość wraz z gruntem niezbędnym do racjonalnego korzystania z budynku.
W art. 37 u.g.n. zmiana dotyczy ust. 4, który bardziej precyzyjnie określa, iż zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony następuje w drodze przetargu. W uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej czytamy, że treść tego przepisu (w brzmieniu przed zmianą) była niejasna i budziła wątpliwości, a nawet błędne odczytywanie intencji ustawodawcy. Zawarte w tym przepisie upoważnienie organów stanowiących do podjęcia decyzji o zwolnieniu z obowiązku przetargowego trybu zawarcia umów w intencji ustawodawcy miało stanowić regulację samodzielną. Tym samym do skutecznego odstąpienia od trybu przetargowego nie jest wymagane zaistnienie okoliczności przewidzianych w art. 37 ust. 2 i 3 u.g.n. Z uwagi na fakt, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku wydanym w przedmiotowym zakresie odmiennie odczytał omawiany przepis, niezbędna jest zmiana jego treści, która zapewni racjonalność jego stosowania.
Zmiany dokonane w art. 68 u.g.n. mają na celu doprecyzowanie zasad udzielania bonifikat od sprzedawanych nieruchomości. Zarządzenie wojewody lub uchwała odpowiedniej rady lub sejmiku wyrażająca zgodę na bonifikatę będzie musiała określać w szczególności warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych. W przypadku tej nowelizacji również warto przytoczyć fragment uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej, gdzie podkreśla się, że praktyka (zwłaszcza sądów administracyjnych) odbiega od zamiarów ustawodawcy. Wobec odmiennych interpretacji powołanego przepisu w projekcie ustawy zmieniającej zaproponowano nowe brzmienie zdania wstępnego do art. 68 ust. 1 u.g.n., w sposób który zapewni organowi stanowiącemu możliwość podejmowania uchwał o charakterze generalnym. W celu doprecyzowania tej intencji dodano też do art. 68 ust. 1b, w którym szczegółowo określa się zakres treści tego rodzaju uchwał lub zarządzeń. Analogiczną zmianę zastosowano w art. 73 ust. 3 u.g.n. – na podstawie stosownego zarządzenia lub uchwały organ będzie mógł udzielić także bonifikaty od pierwszej opłaty i opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego.
Zmian doczekały się również niektóre przepisy dotyczące wywłaszczenia nieruchomości. W celu przyspieszenia realizacji celów publicznych na etapie wywłaszczania nieruchomości, starosta został zobowiązany do obligatoryjnego wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego (art. 115 ust. 2 u.g.n.). Dodana została przesłanka umożliwiająca wydanie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości podmiotowi, który będzie realizował cel publiczny – starosta będzie mógł wydać taką decyzję ze względu na ważny interes gospodarczy. Decyzja obligatoryjnie musi otrzymać rygor natychmiastowej wykonalności (art. 122 u.g.n.). Podobne zasady będą obowiązywały w przypadku ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości (art. 124 u.g.n.).
Warto zwrócić uwagę na przepisy przejściowe ustawy zmieniającej. Zgodnie z jej art. 4 w sprawach wszczętych i niezakończonych, prowadzonych na podstawie przepisów działu III u.g.n., stosuje się przepisy dotychczasowe.
Pisaliśmy o tym również:
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego