Z dniem 1 stycznia 2010 r. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadziła zwolnienie od podatku z tytułu stypendiów stażowych i szkoleniowych wypłacanych uczestnikom projektów realizowanych przez PUP z udziałem środków europejskich w wysokości 85%.

Czy osoba pobierająca stypendium podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu? Czy podstawą naliczenia będzie wówczas kwota środków krajowych w wysokości 15%?

Odpowiedź

Gdy nie ma zaliczki na podatek dochodowy od stypendium wypłacanego bezrobotnemu, wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne należy obniżyć do wysokości 0 zł.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 24a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - dalej u.ś.o.z. obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez podmiot inny niż powiatowy urząd pracy, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Jeżeli jednak szkolenie odbywane będzie przez osobę bezrobotną, będzie ona podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu posiadania tego statusu zob. art. 66 ust. 1 pkt 24u.ś.o.z., zgodnie z którym obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają bezrobotni niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego omawianych osób powstaje z dniem uzyskania statusu bezrobotnego, a wygasa z dniem utraty tego statusu (art. 73 pkt 7u.ś.o.z.).

W myśl art. 81 ust. 8 pkt 5 u.ś.o.z. podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla bezrobotnych jest kwota odpowiadająca wysokości pobieranego zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium, a w przypadku niepobierania przez bezrobotnego zasiłku lub stypendium - kwota odpowiadająca wysokości zasiłku dla bezrobotnych.

Jednocześnie zgodnie z art. 83 w nawiązaniu do art. 85 ust. 6 u.ś.o.z. w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez urząd pracy za bezrobotnego jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f., składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki. Jednocześnie w art. 83 ust. 2 u.ś.o.z. zawarte zostały przypadki, gdy ograniczenie do wysokości zaliczki nie będzie miało zastosowania. Część z nich nie dotyczy w ogóle bezrobotnych, a poza tym powołują się one na zwolnienia stosowane w innych sytuacjach. Tymczasem zwolnienie, które znajduje zastosowanie w sytuacji określonej w pytaniu zawarte zostało w art. 21 ust. 1 pkt 137 u.p.d.o.f. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Zgodnie z art. 83 ust. 3 u.ś.o.z. w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, zgodnie z przepisami u.p.d.o.f., od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki innych niż określone w ust. 2 tego przepisu (a więc np. stypendium otrzymywane przez bezrobotnego), składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł.