Elbląski System Zarządzania Jakością

Total Quality Management należy definiować jako dążenie do maksymalizacji zadowolenia konsumenta (ucznia, rodzica) poprzez ciągły rozwój usługi, doskonalenie wszystkich procesów związanych z jej świadczeniem. Kompleksowe zarządzanie jakością musi być podporządkowane strategii rozwoju edukacji w danej gminie oraz strategii szkoły. W praktyce oznacza zaangażowanie w zarządzanie wszystkich pracowników. Zarządzanie przez jakość jest procesem ciągłym i właściwie niekończącym się.

Wdrażając ESZJ elbląskie szkoły musiały przebudować lub opracować od nowa swoje strategie, określić na nowo role pracowników w społeczności szkolnej i przypisać im nowy zakres odpowiedzialności. Koniecznością stała się także zmiana myślenia wykraczająca ponad tradycyjne, funkcjonalne obszary szkoły. Filozofia TQM, zakładająca, iż sukces można osiągnąć tylko poprzez zrozumienie potrzeb klienta – ucznia, rozpatrywanych w kontekście potrzeb gospodarki opartej na wiedzy i społeczeństwa informacyjnego, implikuje zarządzanie partycypacyjne. Rodzi to potrzebę nowej jakości współpracy szkoły z uczniem, rodzicem, potencjalnym sponsorem, organizacją pozarządową, policją itp. Elbląski System Zarządzania Jakością umożliwia także nieustanne porównywanie wyników w szkole i na poziomie międzyszkolnym, co z założenia stanowi ważny czynnik motywujący oraz inspirujący ciągłe zmiany i usprawnienia.

Obszary zarządzania jakością

W opracowanych standardach jakości pracy szkoły zostały wzięte pod uwagę wymagania egzaminacyjne, założenia oświatowe państwa, polityka oświatowa regionu i gminy, strategie i plany rozwoju szkoły, oczekiwania uczniów, nauczycieli, rodziców, pracodawców, zasoby materialne, profile i struktura szkoły oraz kompetencje nauczycieli. Standardy te uwzględniają pięć obszarów:
• kształcenie,
• wychowanie i opiekę,
• zarządzanie zasobami ludzkimi (ZZL),
• zarządzanie finansami i innymi zasobami szkoły,
• innowacyjność, sprawność, partnerstwo.

W zakresie efektów kształcenia przyjęto, by szkoła wyposażała uczniów w wiedzę i umiejętności na poziomie co najmniej średnich wyników w 9-stopniowej ogólnokrajowej skali staninowej (powszechnie używana skala przez Centralną Komisję Egzaminacyjną i komisje okręgowe), dobrze przygotowywała uczniów do konkursów i olimpiad przedmiotowych. Pożądanym jest, by uczniowie byli finalistami olimpiad i konkursów na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim.

W zakresie wychowania i opieki przyjęto, by szkoła organizowała atrakcyjne i ogólnodostępne zajęcia pozalekcyjne, realizowała ciekawe projekty wychowawcze, programy profilaktyczne, konkursy, turnieje, festyny, plenery plastyczne, stwarzała możliwości rozwoju w kołach zainteresowań, by w ten sposób uczyć zachowań społecznych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w ramach ZZL w Elbląskim Systemie Zarządzania Jakością zakłada się, iż w szkole pracują ludzie o wysokich klasyfikacjach. Z opracowanych wskaźników wynika, iż docelowo 95% nauczycieli pracujących w elbląskich szkołach powinno posiadać wykształcenie wyższe magisterskie, 30% mieć uprawnienia do nauczania drugiego przedmiotu, co najmniej 70% nauczycieli prowadzących zajęcia z przedmiotów egzaminacyjnych winno posiadać uprawnienia egzaminatorów OKE, a co najmniej 70% wychowawców dysponować uprawnieniami do prowadzenia zajęć w ramach programów profilaktycznych. Podnoszenie kwalifikacji i jakości pracy zostało wsparte określonym systemem motywowania, uwzględniającym nagrody finansowe, odznaczenia i wyróżnienia.

W zakresie zarządzania finansami i innymi zasobami szkoły zakłada się, że dyrektor racjonalnie i oszczędnie gospodaruje środkami finansowymi, analizuje wydatki pod kątem celowości, pozyskuje dodatkowe środki finansowe, organizuje pracę placówki, mając na uwadze bhp, programy nauczania, wychowania i opieki. Dyrektor sukcesywnie unowocześnia wyposażenie pracowni, uwzględniając nowości na rynku pomocy dydaktycznych, najnowsze technologie informatyczno-komunikacyjne oraz europejskie standardy w tym zakresie. Organ prowadzący wspiera finansowo placówki oświatowe, finansując m.in. remonty, działalność pozalekcyjną, wyposażenie i innowacje.

Kolejny obszar ESZJ obejmuje innowacje w zarządzaniu placówką, współpracę ze szkołami partnerskimi w kraju i za granicą oraz z rodzicami i środowiskiem, w tym organizacjami pozarządowymi, zakładami pracy. Zakłada się, iż każda szkoła przygotowuje wnioski w ramach programów rządowych i unijnych, pozyskując w ten sposób dodatkowe środki.

Pisaliśmy o tym również:
Zarządzanie innowacjami w oświacie na przykładzie Elbląga (cz. 1)
Naglowek: Zarządzanie innowacjami w oświacie na przykładzie Elbląga (cz. 3)