Nowe prawo zamówień do podpisu prezydenta

Wzmocnienie pozycji wykonawców i podwykonawców w procesie zamówień, a także zwiększenie zainteresowania polskich firm udziałami w przetargach publicznych - to niektóre z zmian w przyjętej w czwartek bez zmian przez Senat nowej ustawie Prawo zamówień publicznych. Ustawa wymaga jeszcze tylko podpisu prezydenta.

Przygotowana przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii nowa ustawa ma zwiększyć konkurencyjność na rynku zamówień publicznych, pomóc zamawiającym w lepszym zarządzaniu całym procesem zakupowym, usprawnić system środków odwoławczych, system kontroli, pozwolić na identyfikację zamówień strategicznych oraz tych zamówień, które mają charakter innowacyjny.

Więcej firm w przetargach

Wzrost liczby startujących w przetargach ma być osiągnięty przez zwiększenie roli dialogu z wykonawcą na etapie przygotowania postępowania, koncentrację ogłoszeń o zamówieniach w jednym miejscu w Biuletynie Zamówień Publicznych i wprowadzenie zasady współdziałania przy realizacji zamówienia. Przetargi mają być ponadto nakierowane na to, by w ich efekcie powstawał produkt jak najlepszej jakości, a uzyskana za niego cena była konkurencyjna. Jednym z kluczowych rozwiązań jest wprowadzenie procedury uproszczonej poniżej tzw. progów unijnych oraz uproszczeń w innych trybach i konkursach.

Ustawa przewiduje też obowiązek zawarcia w umowie, której przedmiotem są roboty budowlane lub usługi, zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy postanowienia o zasadach wprowadzenia zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku zmiany cen materiałów lub kosztów istotnych dla realizacji zamówienia. Postanowienia umowy nie będą mogły przewidywać np. odpowiedzialności wykonawcy za opóźnienie, chyba że jest to uzasadnione, okolicznościami lub zakresem zamówienia; naliczania kar umownych za zachowanie wykonawcy niezwiązane bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotem umowy lub jej prawidłowym wykonaniem.

Nowy mechanizm koncyliacji

Ustawa przewiduje również mechanizm koncyliacji, czyli ugodowego załatwiania największych sporów, pomiędzy wykonawcą a zamawiającym, na etapie wykonywania umowy. Strony będą mogły zwrócić się do Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP o szybkie rozstrzygnięcie sporu, zanim trafi on na drogę sądową.

Jednym z kluczowych rozwiązań nowych przepisów jest wprowadzenie procedury uproszczonej, poniżej tzw. progów unijnych. Ma to umożliwić przeprowadzenie elastycznej procedury przetargowej. Oznacza to, jak wyjaśnia MPiT, że zamawiający będzie mógł wybrać z katalogu rozwiązań, te elementy, które mu odpowiadają – inaczej, jeśli będzie budował drogę, inaczej w przypadku zamawiania komputerów, a jeszcze inaczej - jeżeli zamówienie będzie dotyczyć zamówień artykułów biurowych. Będzie np. miał możliwość skorzystania z negocjacji, czy zebrania ofert od wszystkich zainteresowanych i ułożenia postępowania przetargowego zgodnie z tym, czego potrzebuje.

Zmiany w procedurach

Nowe prawo ma też usprawnić postępowanie skargowe. W Krajowej Izbie Odwoławczej, co do zasady, orzekać mają składy trzyosobowe. Nastąpi też obniżka opłaty od skargi na orzeczenie KIO (dziś jest to pięciokrotność opłaty wniesionej do KIO, a ma być trzykrotność). Wydłuży się - z 7 do 14 dni - termin na wniesienie takiej skargi. Projekt zakłada też  wyznaczenie jednego sądu ds. zamówień publicznych. Miałby nim być Sąd Okręgowy w Warszawie. 

Ustawa przewiduje też wzmocnienie roli Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w przygotowywaniu i propagowaniu dobrych praktyk i wzorców dokumentów, które będą stanowiły wsparcie dla zamawiających. Zawarte są w niej również rozwiązania dot. procedur związanych z partnerstwem innowacyjnym.