Sejmowa komisja ds. petycji rozpatrzyła wniosek o nowelizację ustawy o samorządzie gminnym. Propozycja dotyczyła możliwości ustanowienia przez gminę w statucie zakazu łączenia mandatu radnego i funkcji wójta i jego zastępcy z członkostwem w organach jednostki pomocniczej. Zakazu takiego nie ma w obowiązującym prawie.
Uzasadnieniem takiego działania jest według wnioskodawców ograniczenie zjawiska konfliktu interesów, które powstać może przy zasiadaniu jednocześnie w organach gminy i jednostki pomocniczej. To pierwsze zobowiązuje bowiem do reprezentacji wszystkich mieszkańców gminy, a drugie do ograniczonego jej obszaru.
W odpowiedzi na dezyderat wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker podkreślił, że rozwiązania prawne przewidziane w ustawie o samorządzie gminnym oraz ustawie o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne nie formułują zakazu łączenia funkcji radnego gminy oraz wójta i jego zastępcy z zasiadaniem w organach jednostek pomocniczych.
Szukasz więcej informacji dotyczących samorządu?
Poznaj LEX Administracja >>
Zdobądź wiedzę, dzięki której Twoja praca stanie się łatwiejsza
Referujący w Sejmie odpowiedź zastępca dyrektora Departamentu Administracji Publicznej MSWiA Andrzej Trzęsiara, podkreślił, że wszystkie zakazy dot. łączenia funkcji są wprowadzone w ustawach i nie mogą być zawarte w statutach gmin.
MSWiA zaznaczyło, że nie ma sygnałów z gmin, iż dochodzi do łączenia funkcji wójta a tym bardziej burmistrza z stanowiskami sołtysa.
Czego nie może radny
Obecnie w ustawodawstwie samorządowym znajdują się rozwiązania eliminujące ewentualny konflikt interesów osób pełniących mandat w samorządzie. Radny nie może pracować w urzędzie gminy, w której ma mandat, nie może być wójtem ani jego zastępcą, nie może być kierownikiem ani zastępcą w jednostce organizacyjnej tej gminy. Wójt nie może też powierzyć radnemu pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym radni nie mogą też podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu. Nie mogą także prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której mają mandat. Prawo zakazuje też zarządzania taką działalnością lub bycia przedstawicielem czy pełnomocnikiem w jej prowadzeniu.
Mandatu radnego gminy nie można łączyć z mandatem posła lub senatora, wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody ani członkostwem w organie innej jednostki samorządu. Zgodnie z ustawą o służbie cywilnej członek jej korpusu nie może być radnym.
Zakazy łączenia funkcji wójta, burmistrza i prezydenta z innymi stanowiskami
Wójt oraz jego zastępca nie mogą pełnić tych funkcji w innej gminie. Nie można ich łączyć też z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której osoba jest wójtem lub zastępcą wójta. Jest też zakaz łączenia funkcji wójta i zastępcy z zatrudnieniem w administracji rządowej i mandatem posła lub senatora.
Wójt i zastępca, podobnie jak radny, nie mogą m.in. podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu. Zgodnie z ustawą o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne nie mogą też podejmować działalności gospodarczej, być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego.
Zakaz dotyczy też zatrudnienia w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność. Nie mogą też prowadzić działalności gospodarczej.
