Prezes Związku Powiatów Polskich Andrzej Płonka poinformował, że otrzymuje sygnały od powiatów wskazujące na to, że polecenia wojewodów wykraczają poza dopuszczony prawem zakres.

Specustawa koronawirusowa przewiduje dwa odrębne tryby zobowiązywania jednostek samorządu terytorialnego do podjęcia określonych działań. Pierwszy określa, że premier może, na wniosek ministra zdrowia, nałożyć na samorząd obowiązek wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Drugi tryb jest określony w art. 11 ustawy i wskazuje, że wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące w szczególności organy samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne oraz samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

 


Wojewoda może wydawać polecenia, które mieszczą się w zakresie zadań samorządu

Jak jednak podkreśla w swojej analizie mec. Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich, wojewoda może wydawać wyłącznie te polecenia, które mieszczą się w zakresie zadań jednostki samorządu terytorialnego i nie wiążą się z istotnymi zmianami w sferze zewnętrznej.

Co do pierwszego przypadku mec. Kubalski wyjaśnia, że przykładowe zadania, które w tym trybie mogą być nałożone, dotyczą funkcjonowania podmiotów leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, to w tym trybie może być nałożone dowolne zadanie – byle tylko był on związany z przeciwdziałaniem COVID-19.

Zadania nałożone w takim trybie są traktowane jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, a w przypadku nałożenia obowiązku zapewnia się środki na pokrycie wydatków związanych z wykonaniem tego zadania.

Czytaj też: Powiaty: W przypadku epidemii bez kar za niezarejestrowanie pojazdu w terminie

Wojewoda może polecić wykonanie tylko tego, co i tak samorząd mógłby wykonać

Zgodnie z drugim trybem wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące w szczególności organy samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne oraz samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej w związku z przeciwdziałaniem Covid-19. Polecenia takie podlegają natychmiastowemu wykonaniu, a mogą być wydawane nie tylko na piśmie, ale także ustnie, telefonicznie czy elektronicznie.

Jak podkreśla mec. Kubalski, prawo przewiduje, że wojewoda może wydawać polecenie obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych – obowiązujące również organy samorządu terytorialnego. Jednak wojewoda może polecić wykonanie tylko tego, co i tak w normalnym toku działań dana jednostka samorządu terytorialnego mogłaby wykonać. Są one finansowane zgodnie z przepisami prawa materialnego dotyczącymi tych zadań.

Cała analiza z wyjaśnieniami mec. Grzegorza Kubalskiego dostępna jest na stronie Związku Powiatów Polskich tutaj.