Zgodnie z przepisami specustawy, świadczenie może być przyznane każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy. Świadczenie przysługuje wyłącznie kiedy wnioskujący nie otrzymał dodatkowego wynagrodzenia, w tym za wynajem. Będzie wypłacane z dołu za liczbę dni, w których zapewniane było zakwaterowanie. 

Przepisy ustawy normują, że świadczenie przyznawane jest na podstawie wniosku składanego w urzędzie gminy za okres faktycznego zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, nie dłużej niż za okres 60 dni. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten wojewoda może przedłużyć w przypadku indywidualnych spraw oraz grupy podmiotów zapewniających wyżywienie i zakwaterowanie obywatelom Ukrainy na obszarze województwa

Czytaj także: Pomoc prawna dla Ukrainy>>
 

40 zł to nie jest kwota zaklęta

Wysokość świadczenia w rozporządzeniu Rady Ministrów z 16 marca 2022 r. w sprawie maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunków przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty ustalono w wysokości 40 zł na osobę dziennie. Kwota ta może zostać podwyższona przez wojewodę w przypadku zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przed dniem wejścia w życie ustawy czyli dotyczy okresu od 24 lutego do 12 marca. Wyższa kwota może być przyznana, gdy podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca..

Jak wyjaśnia Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu, chodzi o sytuacje kiedy były podpisywane umowy m.in. z hotelami i  przedsiębiorcami i obowiązują stawki wówczas uzgodnione na podstawie zawartych porozumień.

- Ale także po wejściu w życie ustawy  kwota 40 zł nie jest kwotą zaczarowaną. Będą z oczywistych względu grupy odbiorców, które także z przypadku zakwaterowania w mieszkaniu prywatnym będą potrzebować większej rekompensaty, bo przyjmą na przykład osoby  niepełnosprawne, niesamodzielne, chore przewlekle – mówi Marek Wójcik.

Upoważnienie kierownika i pracowników OPS do prowadzenia postępowań w sprawach jednorazowego świadczenia pieniężnego dla Obywateli Ukrainy - WZÓR >

Wniosek o nadanie numeru PESEL w związku z konfliktem na Ukrainie (PL/UKR) - WZÓR >
Wniosek o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy >

 

Wzór nie przewiduje wyższych kosztów

Problem w tym, że ustanowiony rozporządzeniem z 16 marca wzór wniosku o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy nie przewiduje takiej rubryki, że wnioskuje się o większa kwotą. -  Moim zdaniem we wniosku powinno się znaleźć miejsce choćby na uwagi dodatkowe – przyznaje Marek Wójcki.

Dziś wniosek określa  imię i nazwisko albo nazwę składającego wniosek, a także jego PESEL lub NIP. W dokumencie należy wskazać okres, na jaki zapewniono zakwaterowanie oraz liczbę osób przyjętych do zakwaterowania, jak również ich personalia i PESEL, jeżeli posiadają. Należy również zamieścić oświadczenie składającego wniosek o zapewnieniu zakwaterowania i wyżywienia, a także numer rachunku płatniczego, na który wypłacane będzie świadczenie. I dołączyć kartę osoby przyjętej do zakwaterowania w której wymagane jest podanie jej imienia i nazwiska, numeru PESEL, a w przypadku jego braku - rodzaju oraz numeru i serii dokumentu potwierdzającego tożsamość. Należy też zaznaczyć liczbę dni, w trakcie których udzielany był nocleg i wyżywienie obywatelowi Ukrainy.

 

Czynność materialno-techniczna czy jednak decyzja?

Projekt specustawy przewidywał przyznawanie świadczeń w drodze umowy. Podczas opiniowana projektu na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego strona samorządowa wskazywała, że to będzie zbyt duża biurokracja w tym procesie i rząd przystał na to. W artykule 13 ustawy nie ma już mowy o umowie. Przyznanie rekompensaty ma się odbywać w sposób uproszony, tak jak w przypadku dodatku osłonowego.

Czytaj też: Regulacje dotyczące wjazdu i pobytu obywateli Ukrainy w Polsce – aspekty praktyczne >

- Pozostaje jednak wątpliwość, czy następuje to w drodze decyzji administracyjnej, a posłużenie przez ustawodawcę zwrotem „może być przyznane” sugeruje, że następuje to w drodze decyzji administracyjnej po ustaleniu czy okoliczności sprawy pozwalają na przyznanie świadczenie. Forma załatwienia sprawy na podstawie art. 13 specustawy ma jednocześnie niebagatelne znaczenie dla rozliczenia środków otrzymanych przez Gminy, na te świadczenia, bo naruszenie trybu przyznawania wydatkowania dotacji skutkuje zwrotem środków – podnosi jeden z prawników, w mailu do naszej redakcji.

Tomasz Rogoziński Wydziału Spraw Społecznych i Mieszkaniowych w Urzędzie Miejskim w Kaliszu wskazuje też, że nie do końca w przepisach jest jasne w jakim trybie urząd ma wydać odmowę jeśli uzna, że są przesłanki negatywne do uzyskania wsparcia (podanie nieprawdziwych informacji lub występowanie zagrażających życiu lub zdrowiu warunków zakwaterowania). Z art. 13 nie wynika wprost, że następuje to decyzją administracyjną, tak jak to ma miejsce w przypadku jednorazowego świadczenia 300 zł, które mają być przyzwane uchodźcom.