Według definicji zawartej w art. 43 ust. 2 Prawa wodnego  aglomeracja oznacza teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków komunalnych. Aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2000 powinny być wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych zakończone oczyszczalniami ścieków. Przez jednego równoważnego mieszkańca rozumie się ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych wyrażony jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania na tlen w ilości 60 g tlenu na dobę. Wyznaczanie aglomeracji wodnych należało do wojewody, ale ustawodawca przeniósł te kompetencje do zakresu działań jednostek samorządu terytorialnego – samorządu województwa.

Z dniem 15 listopada 2008 r. ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) zmieniono treść przepisu art. 43 ust. 2a Prawa wodnego , upoważniającego do wydania aktu w przedmiocie wyznaczenia aglomeracji wodnych, w ten sposób, że organem właściwym do wyznaczenia aglomeracji stał się sejmik województwa, który przejął w ten sposób kompetencje wojewody. Jednocześnie ustawodawca dodał wymóg uzgodnienia treści tego aktu z dwoma organami – właściwym dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej i właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

Zgodnie z nowym brzmieniem wspomnianego przepisu, sejmik województwa wyznacza aglomeracje w drodze uchwały. Poprzednia treść tego artykułu określała rodzaj aktu wydawanego przez wojewodę jako „akt prawa miejscowego”. Takie sformułowanie było oczywistym błędem ustawodawcy, a przyjętą powszechnie w praktyce wojewodów formą aktu było rozporządzenie. Niemniej, w treści ustawowego upoważnienia, oprócz zmiany organu właściwego, niewątpliwie nastąpiła także zmiana rodzaju aktu wykonawczego. Zgodnie z zasadą oceny obowiązywania aktów wykonawczych w przypadku zmiany upoważnienia do jego wydania, wyrażoną w § 32 ust. 2 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908, dalej: ZTP), jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Wyjątkiem od zasady utraty mocy, zawartym w § 32 ust. 3 ZTP, jest sytuacja, w której zmiana treści przepisu upoważniającego polega wyłącznie na tym, że zmienia się organ upoważniony do wydania aktu wykonawczego. Nowelizacja art. 43 ust. 2a Prawa wodnego  nie mieści się w zakresie tego wyjątku.

Jeżeli przepis stanowiący upoważnienie do wydania aktu zmieniającego jest zmieniany w sposób określony w § 32 ust. 2 ZTP, ustawodawca może, w drodze wyjątku, zachować czasowo w mocy wydane uprzednio akty wykonawcze, które nie są niezgodne ze znowelizowaną ustawą. Niezbędne jest w tej sytuacji umieszczenie w przepisach przejściowych ustawy zmieniającej zapisu o treści wyraźnie utrzymującej w mocy te akty wykonawcze, tj. "Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. ... ustawy ..... (tytuł dotychczasowej ustawy) zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. ... ustawy." (§ 33 ust. 1 ZTP).

W ustawie z dnia 3 października 2008 r., nowelizującej art. 43 ust. 2a Prawa wodnego , takiego przepisu przejściowego nie ma. Zatem, co wynika z poczynionych wyżej wyjaśnień, skutkiem przyjęcia takiego rozwiązania przez ustawodawcę i braku stosownego przepisu przejściowego, jest utrata mocy aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 43 ust. 2a Prawa wodnego  z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. W konsekwencji rozporządzenia wojewodów w sprawie aglomeracji wodnych utraciły moc z dniem 15 listopada 2008 r.

Nie oceniając prawidłowości takiego rozstrzygnięcia ustawodawcy, należy zastanowić się, jak powinien w tej sytuacji zachować się organ województwa. Sejmiki województw zaczynają podejmować uchwały w sprawie aglomeracji wodnych, które są następnie publikowane w wojewódzkich dziennikach urzędowych. Jako przykład można wskazać uchwałę nr XXXII/441/09 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 2 marca 2009 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Koło (Dz. Urz. Woj. Wielk. Nr 63, poz. 877), czy dwie uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 marca 2009 r. – nr XXX/445/09 w sprawie wyznaczenia aglomeracji Zabierzów-Balice (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 187, poz. 1314), oraz nr XXX/446/09 w sprawie wyznaczenia aglomeracji Liszki-Piekary (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 187, poz. 1314).

Skoro, co wynika z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, akty wojewody już utraciły moc, błędne jest zawieranie w uchwale sejmiku województwa przepisu uchylającego te rozporządzenia. Nie można przecież uchylić aktu, który już nie obowiązuje. We wszystkich wspomnianych wyżej uchwałach sejmików taka błędna (gdyż niezgodna z § 126 ust. 1 ZTP w zw. z § 143 ZTP) technika legislacyjna została jednak zastosowana. Prawidłowym rozwiązaniem jest nie umieszczanie przepisu uchylającego poprzednie, nieobowiązujące już, rozporządzenie wojewody.

Ewentualnie, aby wskazać, jaki akt wcześniej regulował kwestie aglomeracji wodnych na danym terenie, można taką informację umieścić w odnośniku umieszczonym przy uchwale sejmiku województwa. Treść takiej informacji w odnośniku powinna wówczas zawierać datę utraty mocy rozporządzenia wojewody oraz przepis prawny, z mocy którego przestało ono obowiązywać. Zatem treść odnośnika mogłaby brzmieć następująco: „Niniejsza uchwała była poprzedzona rozporządzeniem Wojewody ... (nazwa urzędu wojewody) z dnia ... (data) w sprawie ... (tytuł) (Dz. Urz. Woj. ... z ... r. Nr ... , poz. ...), które na podstawie art. 146 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) utraciło moc z dniem 15 listopada 2008 r.”.

Przydatne materiały:

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.)