Wystarczy zastrzeżenie organu co do stanu zdrowia kierowcy

Skoro w postępowaniu sądowym została sporządzona opinia sądowo psychiatryczna i sądowo psychologiczna, z której wynika, że u kierowcy rozpoznano zespół zależności alkoholowej, to rozpoznanie zawarte w opinii samo w sobie wskazuje na istnienie wątpliwości co do stanu zdrowia kierowcy orzekł NSA.

Prezydent miasta skierował kierowcę na badania lekarskie. Organ powoływał się na sądową opinię psychiatryczno-psychologiczną stwierdzającą uzależnienie kierowcy od alkoholu.

Kierowca odwołał się od decyzji prezydenta wskazując, iż organ oparł się wyłącznie na powołanej opinii, nie przeprowadzając żadnych innych dowodów. W uzasadnieniu podkreślił, iż sąd okręgowy zmienił kontrolowane przez siebie postanowienie sądu i oddalił wniosek o skierowanie go na przymusowe leczenie.

Po rozpatrzeniu odwołania SKO podzieliło stanowisko prezydenta, iż kierowca jest uzależniony od alkoholu, co nasuwa wątpliwości dotyczące jego sprawności w kierowaniu pojazdami. W opinii tej zawarto rozpoznaniew postaci "zespołu zależności alkoholowej". Nie ulega zatem wątpliwości, że niedomagania zdrowotne kierowcy są ważnym czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

WSA, do którego trafiła sprawa, uznał, iż przesłanką materialnoprawną skierowania na badania lekarskie jest zastrzeżenie co do stanu zdrowia kierowcy. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) nie precyzuje o jaki rodzaj schorzeń chodzi, nie wylicza ich nawet przykładowo. W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się, że mogą to być jakiekolwiek ułomności fizyczne lub umysłowe, a nawet cechy charakteru dyskwalifikujące daną osobę jako kierowcę. Można przykładowo wymienić tutaj chorobę psychiczną, zaburzenia w krążeniu, choroby prowadzące do nagłych utrat przytomności, choroby zmniejszające szybkość reakcji i koordynacji ruchów, niektóre wady wzroku i słuchu. Istotne jest również, że ustawa nie wymaga, aby dane schorzenie było stwierdzone przez określony podmiot w określonej procedurze. Wystarczy, że organ ma zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy, a one muszą wynikać z ujawnionych w toku postępowania faktów, które mogą wskazywać na istnienie przeciwwskazań natury zdrowotnej do kierowania pojazdem.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną podkreślił, iż z art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) wynika, że badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia. Wydane jako akt wykonawczy do tej ustawy rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. Nr 2, poz. 15) wskazuje, że starosta może wydać skierowanie na badania lekarskie osobie, co do której powziął wiarygodną informację o zastrzeżeniach w stanie zdrowia tej osoby, mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów.

Zatem organy administracji orzekające w sprawie w oparciu o posiadane dowody były uprawnione do skierowania kierowcy na badania lekarskie. Skoro w postępowaniu sądowym została sporządzona opinia sądowo psychiatryczna i sądowo – psychologiczna, z której wynika, że u kierowcy rozpoznano zespół zależności alkoholowej a zgodnie ze wskazaniami zawartymi w § 4 ust. 2 pkt 9 ww. rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2004 r. w wyniku badania lekarskiego uprawniony lekarz stwierdza u osoby badanej istnienie lub brak m.in. objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie to rozpoznanie zawarte w opinii samo w sobie wskazuje na istnienie wątpliwości co do stanu zdrowia skarżącego a w konsekwencji na zasadność zastosowania art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Bez znaczenia jest fakt, że sąd okręgowy zmienił kontrolowane przez siebie postanowienie sądu i oddalił wniosek o skierowanie kierowcy na przymusowe leczenie. Nie uwzględnienie wniosku prokuratury nie obliguje organu administracji do odstąpienia od skierowania na badania lekarskie. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która stanowiła podstawę orzekania przez sąd powszechny określa inne przesłanki uzasadniające skierowanie na przymusowe leczenie niż ustawa - Prawo o ruchu drogowym w zakresie możliwości skierowania na badania lekarskie – podkreślił NSA.

Na podstawie: Wyrok NSA z 4 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1129/11, prawomocny