W dniu 18 stycznia 2011 r, w sprawie sygn. akt P 44/08, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17b ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 z późn. zm.) dodany przez art. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 64 z późn. zm.) w zakresie, w jakim dotyczy nieruchomości rolnych wykorzystywanych na cele mieszkaniowe do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 z późn. zm.) jest zgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 75 ust. 1 Konstytucji .

Zdaniem Trybunału, zawarty w zakwestionowanym przepisie wyjątek od ogólnej zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji ) oraz od zasady ochrony własności i praw majątkowych (art. 64 ust. 2 Konstytucji ) znajduje uzasadnienie w celach i zasadach ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Ustawa dotyczy prowadzenia szczególnej polityki państwa w zakresie reprywatyzacji i rekonstrukcji własności rolnych Skarbu Państwa. W tym celu utworzono Agencję Nieruchomości Rolnych wyposażając ją w samodzielność w zakresie prowadzenia gospodarki, a także w sferze stosunków prawnych. Agencja w zakresie określonym w ustawie jest instrumentem polityki państwa. Do ustawodawcy należy określenie celów i zadań tej polityki a odstępstwo od zasad wyrażonych w powyższych przepisach konstytucji ma służyć jej realizacji.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny, który skierował do TK pytanie prawne w tej sprawie, wskazywał, że znowelizowanie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa dokonane w dniu 20 grudnia 2002 r. dotyczące wysokości stawek procentowych różnicuje znajdujących się w podobnej sytuacji prawnej użytkowników wieczystych nieruchomości przeznaczonych na cele mieszkaniowe, realizacje urządzeń infrastruktury lub inne cele publiczne. Użytkownicy wieczyści gruntów, przeznaczonych na takie cele, a nie będących w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnych obowiązani są uiszczać opłaty wedle stawki 1%, gdy tymczasem grunty o tym samym przeznaczeniu, a nie znajdujące się w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnych zostały zakwalifikowane zgodnie z kwestionowanym przepisem jako oddane na "inne cele" i objęte 3% stawką.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie sposób wskazać racjonalnych argumentów mających przemawiać za tym że wieczyści użytkownicy gruntów będących w zasobie Agencji Nieruchomości Rolnych, a wykorzystywanych na cele mieszkaniowe, powinni uiszczać za lata 2004 i 2005 wyższe opłaty niż wieczyści użytkownicy pozostałych gruntów państwowych jak i gruntów komunalnych, wykorzystywanych na te same cele.

Trybunał Konstytucyjny w komunikacie prasowym poświęconym wyrokowi, podkreślił, że zgodnie z zasadą skargowości orzekał wyłącznie w zakresie zakwestionowanym przez sąd pytający.

Samo zagadnienie prawne będące przedmiotem wyroku najwyraźniej budzi kontrowersje nawet wśród sędziów TK. Zdanie odrębne zgłosił bowiem sędzia TK Wojciech Hermeliński.

Na podstawie: www.trybunal.gov.pl, stan z dnia 19 stycznia 2011 r.

Przydatne materiały:
 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)