Wypłata nagród nauczycielom nie jest obowiązkowa

Czy organ prowadzący może odstąpić od przyznania nagród nauczycielom w danym roku budżetowym?

Czy organ prowadzący, pomimo utworzenia w budżecie funduszu nagród dla nauczycieli z art. 49 Karty Nauczyciela, może odstąpić od przyznania nagród nauczycielom w danym roku budżetowym np. ze względu na niespełnienie przez żadnego z nauczycieli kryteriów ustalonych przez organ prowadzący?

Jakie byłyby konsekwencje prawne nieprzyznania nagród z art. 49 Karty Nauczyciela dla organu prowadzącego?

Odpowiedź

Nagroda – w odróżnieniu od premii nie ma charakteru roszczeniowego.

Uzasadnienie

Organy prowadzące szkoły i placówki oświatowe zobowiązane są do tworzenia specjalnego funduszu nagród dla nauczycieli za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Jest to wymóg obligatoryjny. Organy prowadzące szkoły muszą utworzyć fundusz w wysokości co najmniej 1% planowanych rocznych wynagrodzeń osobowych, z przeznaczeniem na wypłaty nagród organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół. Organy prowadzące szkoły ustalają kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, w tym realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, uwzględniając w szczególności sposób podziału środków na nagrody organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół, tryb zgłaszania kandydatów do nagród oraz zasadę, że nagroda może być przyznana nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej roku.

Nagrody dla nauczycieli przewidziane w zapisie art. 49 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), mają charakter typowej nagrody pracowniczej. Istota nagrody pracowniczej różni się od przewidzianych w szeroko rozumianym prawem pracy premii pracowniczych.

Cechą charakterystyczną premii pracowniczych jest ich roszczeniowy charakter. Oznacza to, że spełnienie przez pracownika warunków uzyskania premii, powoduje, że po stronie pracownika powstaje roszczenie o wypłatę premii.

Nagroda – w odróżnieniu od premii nie ma charakteru roszczeniowego. Nagroda ma charakter uznaniowy, a jej przyznanie zależy od uznania pracodawcy. W tym kontekście uważam, że niewypłacenie nagród dla nauczycieli jest dopuszczalne, aczkolwiek fakt niespełnienia kryteriów warunkujących jej przyznanie przez żadnego nauczyciela, może budzić pewne wątpliwości.